Afgelopen maandag was er een afscheid in de Muziekgieterij in Maastricht. Het laatste optreden in de voorjaarscyclus 2019 van Transformer. Een formule waarbij twee maal per maand, op maandagavond, een band wordt gepresenteerd die hard klopt op de deur van de bekendheid. Zo’n band die er nét nog niet is, nog bezig is met schaven en vijlen, maar waarvan je al ziet en hoort dat ze uit het goede hout zijn gesneden en er uiteindelijk wel zullen komen. En deze formule werkt écht!
Op menig Belgisch en Nederlands festival kun je deze zomer zeggen: “Ha, die heb ik een paar maanden geleden nog in de kleine zaal in de Muziekgieterij gezien, ík was er bij!”. Zo stonden dit weekend de Transformer-acts Whispering Sons en SHHT op het roemruchte Best Kept Secret. Deze twee namen zijn ook vrij exemplarisch voor de programmering: gedurfd, excentriek, en… het zijn vaak Belgische bands, die in eigen land al een stapje meer in de richting van erkenning hebben gezet dan bij ons. En laten we eerlijk zijn (waarom niet?): de beste muziek komt nu eenmaal uit België…
Maar daarmee zetten we de band van afgelopen maandag, San Francisco, onbedoeld op achterstand. Want zij zijn de vreemde Nederlandse eend in de grotendeels Belgische Transformer-bijt. Dat is niet eerlijk en dat verdient de band ook absoluut niet. Want ze gaven een puike show in de beste Transformer traditie. Nu afwachten of het ook naar de grote festivals leidt.
Aan de performance, muziek en technische uitvoering zal het zeker niet liggen. De band rond Franc Timmerman was uitstekend op dreef en kreeg alle aandacht en waardering van het helaas te gering opgekomen publiek. Typisch een gevalletje van ‘de thuisblijvers kregen ongelijk’.
Franc is zeker geen nieuweling aan het muziek firmament. Hij heeft zijn sporen al meer dan verdiend als bassist bij Blaudzun en Lenya. In San Francisco is hij echter gitarist en leadzanger. Bij zijn volledig zelf geschreven nummers heeft hij sessiemuzikanten gezocht die goed passen bij de muziek. Op het intieme podium in Maastricht werd hij vergezeld van Jorn Kortooms (drums), Alex van Damme (bas), Mathijs Peeters (gitaar), Anne Bakker (viool) en Coen Kaldeway (alt klarinet). De laatste instrumenten verwacht je misschien niet zo gauw op een poppodium, maar juist zij zorgden voor een spannende, melancholische, bijna filmische sfeer die de muziek net even die donkere en emotionele, soms onheilspellende touch gaf die het geheel optilde tot een hoogte die ver uitstak boven de gemiddelde indieband die we helaas te vaak zien en horen. Tot nu toe heeft dit alles één album opgeleverd, ‘The Ghost of San Fransisco’ uit 2018.
De vijfkoppige band besloeg het gehele podium en oogde gedurende de set van elf nummers vrij statisch. Wellicht met opzet, om zo de aandacht niet af te leiden van de man waar San Francisco feitelijk om draait, frontman Franc Timmerman. Hij begon zelf ook ietwat zenuwachtig aan de set, maar na het tweede nummer, de prachtige single en welhaast perfecte popsong ‘Old Friend’ kwam hij meer los. Zijn non-verbale communicatie, mimiek en bewegingen, onderstreepten steeds meer de sfeer en emotie van de songs. Deze zijn mooi gelaagd en bestaan veelal uit verschillende spanningsbogen, tempowisselingen en instrumentaties. Daarbij vormde de ritmesectie een stevige basis, voelden beide gitaristen elkaar goed aan en gaven de alt klarinet en viool net dat eerder genoemde, speciale randje. Misschien is San Francisco meer een project van Franc, dan een band, maar gezien de performance staat deze wel als een huis, meer dan zomaar een project op een podium.
Speciale aandacht voor de prachtige stem van de frontman, soms ondersteund door de tweede stem van Anne Bakker. Franc ’s stem was loepzuiver en hij had schijnbaar weinig moeite met de vele wisselingen in hoogte, intonatie en volume. Menigmaal kwam de gelijkenis met Thom Yorke van Radiohead op. Dit leverde een aantal kippenvelmomenten op, vooral in de rustige delen van de nummers. Zo ook in ‘Drink my tears’ (droog aangekondigd met “Hoeft niemand iets te drinken…?”). Een song waarin Franc zijn bloedmooie stem slechts ondersteunde met zijn eigen gitaarspel, in de loop van het nummer aangevuld met de donkere alt klarinet en een dramatische viool, wat leidde tot een melancholisch hoogstandje en een muisstil, intens geboeid publiek.
De enige cover van de avond was ‘Majesty’, een nummer dat naadloos paste in de catalogus van de band zelf. Aangekondigd als een song van de Noorse band Madrugada, vielen de puzzelstukjes in elkaar: het concert voelde als een Noors landschap ! Lieflijk en woest, grootst en intiem, afwisselend in stemming, meest melancholiek: een prachtige diepe fjord, met donkere wolken, waarlangs net een straal zonlicht het water raakt… Met dit gevoel werd ook het restant beleefd. ‘Solace’ voelde door drums en bas als een rustig treinritme, met verre uitzichten op een golvend landschap, filmisch en gevoelig, uitmondend in een expressieve delay-noise. Prachtig opgebouwd en gevoelig uitgevoerd.
Tijd voor de twee laatste nummers. Als zodanig aangekondigd: ‘Ik kon op de LP niet kiezen welk nummer de afsluiter zou worden en vandaag kan ik dat ook niet. Daarom spelen we beide laatste nummers.’ Het publiek genoot. Een extra laatste nummer bij een dergelijk goed concert. We zouden voor minder al heel blij zijn geworden dat we naar de Muziekgieterij waren gekomen.
‘Ivory’ en ‘Further down the Hall’ belichaamden twee zijden van dezelfde medaille: enerzijds het naar buiten treden uit de Ivoren toren, anderzijds toch weer naar binnen gekeerd zijn. Dubbele en tegenstrijdige gevoelens van één en dezelfde persoon. Een conflict met jezelf, waar je zelf uit moet zien te komen.
Thematisch waardige afsluiters van een concert waarin het gevoel en de emotie voorop stond, gebracht met een grote passie en met een vakmanschap dat niet alleen een groter publiek verdiende, maar hopelijk binnenkort ook een groter podium gaat opleveren. Een groter podium dat San Francisco verdient voor deze intieme, persoonlijke muziek. Een tegenstrijdigheid ? Ja, maar dat maakt muziek juist zo spannend…
Foto’s (c) Anita Martin / Maxazine
