Zaterdagavond zat Yevgueni op het podium van CC Muze alsof ze ergens op wachtten. Niet op applaus, dat kwam er wel, de zaal was uitverkocht, maar op iets anders. Een moment, misschien. Of de moed om te beginnen aan wat dit zou worden. Ze zaten daar gewoon, vooraan op het podium, met achter zich een half-doorzichtig scherm waarop af en toe beelden flitsten. Het had iets van een wachtkamer, of van mensen die bewust alles wat rock ’n roll heet proberen te vermijden. Geen zwaaien, geen springen, geen ‘hallo Heusden-Zolder!’. Alleen zitten en spelen.
‘In deze stad’, hun vertaling van Suzanne Vega’s ‘In Liverpool’, opende de avond, gevolgd door ‘Ze danst gewoon op straat’. Goede nummers, goed gespeeld, maar er bleef iets hangen: een afstand, een ongemak zelfs. Alsof de band zichzelf nog moest overtuigen dat ze hier mochten zijn, of wilden zijn. Het publiek keek toe, knikte mee, maar er was geen vonk. Nog niet. ‘Propere ruiten’ en ‘Nooit naar nergens’ volgden in hetzelfde tempo. Solide, maar ingehouden. Bij ‘We zijn hier nu toch’ verscheen Stef Kamil Carlens op het scherm, zijn stem door de boxen, zijn gezicht op de projectie. Een mooie toevoeging, maar ook weer: afstand. Alles leek te gebeuren achter een laag watten, alsof de band zichzelf nog niet helemaal durfde te zijn.
Toen kwam ‘Berejager’, die Gorki-cover die altijd iets losmaakt bij een Vlaams publiek. En tijdens dat nummer gingen de lampen achter het scherm aan. Plots was de set groter. Het scherm was geen muur, maar een filter. Erachter stond meer podium, meer ruimte, meer band. Het was geen grote onthulling, geen dramatisch moment, maar het was wel een eerste scheur in de muur die Yevgueni om zichzelf had gebouwd.
Bij ‘Wie ze is’ en ‘Adem’, nummer acht, stond de band recht. Geen aankondiging, geen gebaar, gewoon opstaan en doorgaan. Het voelde als een bevrijding, al was het alleen maar voor henzelf. Bij ‘Welkenraedt’ bewogen twee muzikanten achter het scherm, schaduwen die langzaam vorm kregen. En bij ‘Sneeuwman’, nummer tien, viel het gordijn helemaal open. Daar stond de band, volledig zichtbaar nu, in een set die plots veel groter en voller was dan iedereen had gedacht. Het was alsof de show zich langzaam had uitgepakt, als een origami-figuur die pas halverwege begint te laten zien wat het zou worden. Sommigen zullen dat briljant vinden, anderen tijdverspilling. Maar het werkte, in elk geval voor wie bereid was mee te gaan in dat tempo.
De opbouw had iets theaters, maar dan zonder de pretentie van theater. Geen symboliek die uitgelegd moest worden, geen metafoor die te zwaar woog. Gewoon een band die de ruimte gebruikte om te laten zien hoe ze van klein naar groot gingen, van ingetogen naar vol. Het duurde lang, misschien te lang voor wie meteen energie wilde, maar voor wie het geduld had voelde het als een logische ontwikkeling. Alsof de avond zelf moest opwarmen voordat hij kon beginnen.
Tegen de tijd dat ‘Mensen zijn maar mensen’ voorbijkwam, was de show een ander beest geworden. Luider, directer, energieker. De band bewoog nu echt, speelde met elkaar, met de ruimte, met het publiek. ‘Waar jij niet bent’ en ‘Het is niet veel’ versterkten dat gevoel. Dit was geen band die zich verstopte, maar een band die zich eindelijk had gevonden, die avond. ‘Was er maar iemand’ leidde naar ‘Manzijn’, en dat was het moment waarop de zaal zelf onderdeel werd van de show. Iedereen had bij binnenkomst een vel papier op zijn stoel gevonden. Vouwlijntjes, tien nummertitels, en de instructie: maak een scheurtje bij je favoriet en gooi het als papiervliegtuigje naar het podium tijdens dit nummer.
Het had verschrikkelijk fout kunnen gaan. Te geforceerd, te kinderachtig, te ‘kijk eens hoe leuk en interactief wij zijn’. Maar het werkte, omdat niemand deed alsof het meer was dan het was. Honderden papiervliegtuigjes dwarrelden naar het podium. Sommige vlogen ver, andere stortten meteen neer. De band raapte er drie op: ‘Morgen komt ze thuis’, ‘Sara’ en ‘Nieuwe Meisjes’. Tussendoor stootte Thomas een lampje om. “Sorry”, zei hij. “Sorry komt te laat”, klonk het droog uit de lichtcabine. “Waarom sta ik dan nog niet in het donker?” Poef, de helft van het licht verdween. “Ja, maar zo kan ik dat niet lezen hè”, lachte Thomas. Het licht kwam terug. Het was een klein moment, maar het maakte de hele avond menselijker. Dit was geen gepolijste machine, maar een groep mensen die dingen deden en zagen wat er gebeurde.
Die drie gekozen nummers kregen daardoor extra gewicht. Niet omdat ze beter gespeeld werden dan de rest, maar omdat ze gekozen waren. Door het publiek, willekeurig, uit honderden vliegtuigjes. Het gaf de nummers een andere lading, alsof ze meer betekenden omdat ze gewild waren. ‘Morgen komt ze thuis’ kreeg applaus nog voor de eerste noot klonk. ‘Sara’ werd meegezongen door mensen die blijkbaar precies op dat nummer hadden gehoopt. ‘Nieuwe Meisjes’ sloot het rijtje af met een energie die voelde als een gedeelde overwinning. De vaste afsluiter ‘Als ze lacht’ kwam daarna, en tegen die tijd was het publiek los. Staande ovatie, gejuich, het gevoel dat er iets gebeurd was die avond. En het was inderdaad enthousiaster dan in Leopoldsburg eerder die week, al was het ook daar al goed ontvangen.
Maar verdiende Yevgueni die reactie echt meer dan in Leopoldsburg? Of had Muze gewoon een publiek dat zich meer liet gaan? De show was beter gestructureerd, dat wel. De opbouw van ingetogen naar vol was bewuster, scherper. Maar of dat betekent dat de muziek zelf beter was, is een andere vraag. Misschien was het de ruimte, misschien de avond, misschien gewoon toeval. Of misschien had de band zelf meer vertrouwen, meer lef om die opbouw echt door te trekken.
Wat opviel was hoe weinig Yevgueni deed om het publiek te pleasen. Geen tussenteksten over hoe fantastisch Heusden-Zolder is, geen verhalen over hoe speciaal deze show was. Gewoon spelen, laten gebeuren, vertrouwen dat de muziek en de opbouw genoeg zouden zijn. En dat was genoeg, blijkbaar. Het publiek ging mee, niet omdat ze overtuigd werden, maar omdat ze meegenomen werden. Er is een verschil.
Het risico van zo’n aanpak is natuurlijk dat je mensen verliest onderweg. Wie naar een concert komt voor directe energie, voor meteen knallen, moet de eerste helft doorkomen. En niet iedereen zal dat willen, of kunnen. Maar wie bleef zitten, wie meekeek, wie meeging in dat langzame uitpakken, kreeg iets dat meer was dan een setlist afwerken. Een show die zichzelf ontdekte terwijl hij gebeurde, met een band die durfde te geloven dat ze het publiek mee zouden krijgen zonder meteen alles te geven. En dat lukte, die zaterdagavond in Muze. Of het elke avond lukt, is een andere vraag. Maar deze keer wel.
Foto’s (c) Vic Geurts
