Wende levert al jaren prachtige producties. Producties die je raken. Ontstaan vanuit het individu, ontwikkeld met een groep naasten. Zo leidden drie dagen en nachten overpeinzen tot een ontdekkingstocht naar haarzelf. Eenzaam op een berg in Frankrijk. Daar begon iets te groeien dat nu volledig is ontloken in de voorstelling ‘De Wildernis’.
Wende is zoals je Wende denkt te kennen, ook in dit gesprek. Duidelijk en met een eigen mening. En enthousiast, heel enthousiast. Zeker ook over haar nieuwste show ‘De Wildernis’. “Een show die in april 2021 in première zou zijn gegaan, maar dat is uiteindelijk 8 april 2022 geworden.” En goed is ontvangen bij het publiek en de pers. “Ja, Ik had het daar laatst nog over met Eline Arbo, de theaterregisseur: of de recensies ons raken in wat we doen en maken.” Haar eigen antwoord tekent Wende’s drijfveren. “Ik maak shows, ik ben zangeres, ik ben geïnteresseerd om met een groep mensen iets op de planken te brengen. Daar kan geen recensie mij van weerhouden. Maar daarnaast is niets menselijk mij vreemd: ik wil graag dat mensen mijn werk gaan zien en mooi vinden. Ervan genieten.” Ze laat even een pauze… “Een recensie is ook maar een mening, maar ik sta zeker open voor kritiek. Daar leer ik weer van.” Opbouwende en constructieve kritiek… “Ja, omdat het al moeilijk en kwetsbaar genoeg is om iets te maken. Uiteindelijk gaat het om het werk van een kunstenaar, dus ook om die van mij. Ik ga uit van de mensen op mij heen, en dat zijn kritische mensen, zeker geen ja-knikkers. Wouter van Ransbeek, mijn lief en met wie ik de show maak, in de eerste plaats. Recensies zijn leuk op ego-niveau, maar ik vind de mening van de mensen om mij heen belangrijker.”
Als programma mag ‘De Wildernis’ de opvolger worden genoemd van ‘Mens’ uit 2018. “Toen onderzocht ik hoe het is om mens te zijn in deze tijd.” Een directe, natuurlijke aanleiding om daarna aan ‘De Wildernis’ te beginnen, was er niet. Ja, ze ging in 2019 op vision quest op een bergplateau in Frankrijk: drie dagen en nachten vastend, net de veertig gepasseerd, het leven overpeinzend. “maar ik weet nooit wat ik ga maken als ik begin. Ik ben de detective van mijn eigen inspiratie, zeg maar.” Haar shows gaan over thema’s die haar op dat moment bezig houden. “Dat is op elk moment anders. Op mijn twintigste was ik niet zo bezig met het moederschap zoals ik daar nu mee bezig ben. Nu op mijn 43ste zijn er andere vragen hoe ik sta in het leven of in de liefde, dan pakweg vijf jaar geleden.” Grote thema’s in ‘De Wildernis’ zijn de houding tegenover de dood en haar eigen bloedlijnen. “Dat zijn dan dingen waarvan ik denk: Oké, daar ga ik over schrijven. Ik praat daarover met andere mensen en vraag of zij teksten willen schrijven. Per periode zijn er dus mensen met wie ik samen werk, omdat zij zich bezighouden met die thematiek van dat moment.” Waar bij ‘Mens’ werd samengewerkt met onder andere Typhoon en Torre Florim (De Staat), zo zijn voor ‘De Wildernis’ teksten geschreven door de literaire auteurs Marjolijn van Heemstra, Dimitri Verhulst en Marieke Lucas Rijneveld, alsook door de zangeressen Froukje en S10. En natuurlijk door haarzelf. ”Je moet je voorstellen: er zijn zo’n zestig nummers geschreven, oké, soms niet meer dan schetsen, maar toch. We kijken er allemaal naar en bedenken wat de grote gemene deler is. En dan kies ik zo’n zestien-zeventien nummers.” Wende is heel duidelijk: “Er is geen masterplan. Ik had de titel ‘De Wildernis’ al vrij lang, maar niet als conceptueel idee. Het is een titel waaronder ik die show maak. Dan kan ik tegen Dimitri zeggen: ik vind de dood op dit moment een intrigerend onderwerp, zou jij daar iets over willen schrijven?” De perfectionist Wende die het creatieve proces graag als groepsproces ziet. “Ik vind het heerlijk om met een heel team van niets iets te maken. Ik laat mensen vrij, dat wil ik ook, want dat is het leukste van het hele proces. Maar uiteindelijk ben ik diegene die de eindverantwoordelijkheid neemt. Het is mijn stuk.”
Net als in haar shows gaat ze ook nu graag de diepte in. “Alles ontstaat uit een nieuwgierigheid. Hoe ik existentiële dingen kan vangen in woorden: eenzaamheid, familie, liefde, ouder worden, verwondering. En dat er een plek is in het leven, laten we het een theater of een club noemen, waarin we dat kunnen meemaken… ” Daarbij stelt ze heel duidelijk dat er een groot verschil is tussen Wende privé en Wende in de song of op het podium. “Ik ben niet geïnteresseerd dat het publiek weet hoe het gaat met het privé leven van Wende Snijders. I really couldn’t care less!” Maar Wende maakt het persoonlijke juist universeel. “Het gegeven dat ik nadenk over mijn familie, dat er zowel helden als daders zijn. Dat niet alles zwart-wit is, maar dat er verschillende tinten grijs bestaan. Dat is een gedeelde menselijkheid die ik heel persoonlijk kan pakken. En dat maak ik zodanig dat een ander daar ook iets aan heeft.” Zonder te verdrinken in een stichtelijke boodschap. “Ik hou heel erg van een genuanceerd, complex mensbeeld. Zonder er al te zwaar over te doen, maar juist om er bevrijding en vreugde in te vinden. Daar zit de verzachting en de verbinding.” Ze weet waar ze over spreekt, met meer dan twintig jaar ervaring: “Als ik over die verschillende perspectieven zing, over al die emoties en de dingen die wij zijn als mensen… Dan hoop ik dat je er naar kunt kijken en denkt, hé lekker! Ik ben niet alleen! Of misschien wel alleen, maar ik word in ieder geval gedragen.”
Ze lacht tevreden. “Ja, ik ben er trots op dat we die show mogen spelen. Ik ontdek ook steeds weer hoe sterk het is om met anderen samen te werken.” Dat heeft zeker ook invloed op de persoon Wende. “Ik denk dat ik steeds meer verzachting toelaat. Dat ik kan berusten in wie ik ben. Het is wat het is en ik ben wie ik ben.” Ze denkt toch nog even na. “Ik kan meer openheid toelaten. Niet meer zo die gespannenheid, dat het nooit goed genoeg is.” Maar de gezonde ambitie blijft. “Ik wil steeds verdiepen: Wat is nog niet goed? wat kan beter? Dat zal ik altijd hebben, maar in de loop der jaren is het vertrouwen verder gegroeid. Ik vertrouw er gewoon op dat dit is wat ik doe. En dat ik daar ook iets in te geven heb.”
Dat vertrouwen wordt in ‘De Wildernis’ niet geschaad. “Er zit heel veel liefde in. Je wordt toegezongen over het leven en hoe het is om te voelen, te verbinden, te onderzoeken, te durven. Ik hoop dat je je ondervraagd voelt als je deze show ziet. En dat je zowel wordt geconfronteerd als wordt vermaakt.” We hoeven gelukkig niet zelf drie dagen en nachten eenzaam op een berg te gaan zitten. En toch stellen ook wij ons vragen. En krijgen we soms ook antwoorden, of inzichten…. door ‘De Wildernis’.
Foto’s (c) Sanne de Wilde
