Vrijdagavond gaf Susan Rogers een unieke lezing in Grounds in Rotterdam. Rogers werkte van 1983 t/m 1987 als studio engineer van Prince en zat in die jaren vaak als enige met hem in de studio tijdens de opnames van zijn iconische albums ‘Purple Rain’, ‘Around The World In A Day’, ‘Parade’, ‘Sign ‘O’ The Times’, ‘The Black Album’ en ‘Lovesexy’.
Hoewel ze vaker dit soort lezingen geeft in Amerika is ze maar zelden in Europa te vinden. De lezing werd georganiseerd als aanvulling op de expositie Prince Love Life in de Kunsthal in Rotterdam. Halverwege de avond werden er twee nummers van Prince vertolkt door (oud)studenten van het Codarts Conservatorium. Gitarist Thomas Renard en vocalist Marvin Dee zetten een prachtige ingetogen vertolking neer van ‘Sometimes it Snows in April’. Daarna werden zij aangevuld door Nello Biascini op elektronische drums, Jaro Bellekom op Bas, en backingvocals van Misha Wong, waarmee ze ‘Raspberry Beret’ opvoerden. Beide nummers nam Prince op samen met Susan. Susan vertelde naar aanleiding van het optreden over de opname van ‘Sometimes it Snows in April’, “Ik wilde de kruk weghalen omdat hij kraakte, maar van Prince moest ik hem laten staan. Hij wilde dat het leefde. Ze namen het nummer op in een donkere kamer, met enkel wat kaarslicht, live, in 1 take.” Over het optreden van vanavond zei Susan slechts “wow, that was quite a vocal”.
Het begin
Susan vertelde openhartig en met veel passie. Ze begon over de start van haar carrière en hoe zij uiteindelijk de baan bij Prince kreeg. Ze vertelde hoe alles begon met een baan als nacht-receptioniste bij de University of Recording Arts, die zij kreeg omdat een vriendin van haar een relatie had met de directeur. Daar hoorde ze een docent tegen zijn studenten zeggen dat, als zij zekerheid wilden hebben, ze geen engineers moesten worden, maar maintainance technicians, en dus besloot Susan dat dat de baan voor haar was. Ze kocht boeken en leerde zichzelf zo veel mogelijk over de apparatuur in de studio. Al snel solliciteerde ze op een baan en kreeg die op basis van haar enthousiasme, ondanks haar beperkte kennis.
In 1981 werkte ze in de studio van Crosby, Stills en Nash, waardoor ze de kans kreeg om mee te kijken bij sessies met grootse muzikanten zoals The Eagles, Jackson Brown en Bonnie Raitt. Ze leerde door te observeren hoe het er aan toe ging in de studio en hoe de muziekwereld werkte. Disco en Punk waren beiden opkomende stromingen die steeds populairder werden, en omdat Prince volgens haar aspecten van beide stromingen combineerde, werd ze al snel fan. Ze hoorde direct dat hij ooit een van de grootste muzikanten vaan haar tijd zou worden. Haar grootste droom werd om ooit met Prince te werken.
In 1983, slechts twee jaar later, hoorde ze dat Prince op zoek was naar een techneut. Ze solliciteerde direct, en werd aangenomen. “You’ll do.” Werd er tegen haar gezegd. Ze vertelt dat het een bijzondere match was. “It took me long to realise this, probably 35 years or so, but I wasn’t the only lucky one for getting to work with Prince.” Prince werkte razendsnel, en had iemand nodig die hem bij kon houden. Hij had iemand nodig die de apparatuur goed kende, en wij wilde graag met een vrouw werken. Volgens Susan waren er in die tijd misschien maar 4 vrouwelijke technici in de hele wereld. Wat hun samenwerking écht hielp, was volgens Susan het feit dat ze ook van dezelfde muziek hielden. Susan begreep zijn referenties, zijn invloeden, ze wist waar zijn ideeën vandaan kwamen, en welke kant hij er mee op wilde. En, niet geheel onbelangrijk, ze kon hem bijhouden. “We both lucked out”.
De eerste ontmoeting
Susan ontmoette Prince pas nadat ze al een week in zijn huis aan het werk was. Hij had een hele kleine studio aan huis in de kleine extra slaapkamer. Ze werkte dag en nacht, en hoorde hem in het huis piano spelen, MTV kijken, en Rick James belachelijke maken. Ze had een week lang alle apparatuur van zijn thuisstudio vervangen of gerepareerd en toen ze eindelijk klaar was, midden in de nacht, liet ze dat aan zijn huishoudster weten. Zij ging direct Prince op de hoogte stellen zei ze, en niet veel later hoorde Susan kleine voetstapjes de trap af komen. Hij stelde zichzelf niet voor maar stelde direct allerlei vragen over haar werk. Toen ze antwoord had gegeven op zijn vragen gaf hij haar een tijd en zei hij “we beginnen morgen”, en draaide hij zich weer om, en liep terug de trap op.
Susan vertelde, met een lach, dat ze niet van plan was zo van start te gaan, dus riep ze hem terug. “Excuse me, Mr Prince?” zei ze. Hij draaide zich om. “Yes?” “I’m Susan Rogers” zei ze. Prince keep even alsof hij in lachen zou uitbarsten. “Hi Susan. I’m Prince.” Zei hij.
Werken met Prince
Susan en Prince werkte vrijwel altijd alleen in zijn thuis studio, en later in een warenhuis vol fanmail en rommel. Niets was luxe of georganiseerd. Niets was perfect ingedeeld om onder ideale omstandigheden te werken. Dat was ook zo bijzonder, vertelde Susan. Michael Jackson was ‘huge’ in die tijd, en Prince zat hem op de hielen. Maar, Michael Jackson had een heel team om zich heen, een label, muzikanten, bandleiders, familieleden, Motown, etc. Prince werkte alleen. Hij was een rauw, puur talent. Hij speelde alle instrumenten zelf.
Hij nam overal op, zelfs op tour. Hij deed een soundcheck van 4 uur, niet omdat het geluid nog niet goed was maar gewoon omdat hij graag muziek maakte. Daarna speelde hij een show van 3 uur, en pas daarna begon de avond. Elke nacht speelde hij nog een show in een kleine club, of instrueerde hij Susan om de mobiele opname studio klaar te maken. Ze werkten de hele nacht door, en na zijn gebruikelijke 4 uurtjes slaap begon het hele verhaal opnieuw. Prince zijn hele wereld draaide om het maken van muziek. Hij deed niets anders en niets liever. Hij moest muziek maken, het liefst de hele dag. Het was nooit genoeg, vertelde Susan. Hij creëerde zelfs andere artiesten zodat hij voor hen kon schrijven, zodat hij meerdere outlets had voor zijn creativiteit.
“Prince spoilt his technicians”, zegt Susan, al is het erg duidelijk uit haar verhaal dat werken met Prince ook echt keihard werken was. Zijn verwachtingen waren heel hoog. Omdat Susan pas later met andere artiesten werkte realiseerde ze zich pas heel laat hoe verwend ze was geraakt door Prince zijn werkwijze. De meeste artiesten doen 3 uur over een gitaarsolo, of een hele dag over de vocalen. Bij Prince duurde zoiets zo lang als het daadwerkelijk duurde om het een keer te spelen of zingen. Prince kon alles in 1 keer, achter elkaar door. Dat is ook waarom ze nu deze lezingen doet, omdat ze het belangrijk vindt dat hij nooit vergeten wordt, en dat mensen inzien en onthouden wat een waanzinnige muzikant hij was.
De wereld van Prince
Maar, Prince leefde in zijn eigen wereld. Werken met Prince was elke dag surrealistisch. Wat bijzonder was werd normaal. Susan vertelde het verhaal over een nacht dat zij naar een opname studio gingen direct na een optreden. Prince ging zelf eerst even douchen, en zijzelf, de Front of House engineer David, de nieuwe tech Sal (Susan werkte in deze tijd al als producer/engineer i.p.v. tech) en Prince’s personal assistent Robbie zouden alvast de studio klaarmaken. Maar, toen ze aankwamen bij de studio werd er niet opengedaan. Sal gaf de deur een duwtje, en hij ging open, dus hij ging naar binnen. We wachtten op hem, maar hij kwam niet meer terug. 1 voor 1 ging iemand naar binnen en kwam hij niet meer terug, totdat Susan in haar eentje met een stapel apparatuur voor de deur stond. Ze pakte de belangrijkste tapes, en liep naar binnen. Op het dak trof ze de rest aan. Ze stonden allemaal met hun handen in de lucht tegen de muur, en de politie hield ze onder schot. Ze hadden het stille alarm afgezet toen ze naar binnen liepen, en de politie was gekomen. “Zie je wel”, riep Sal toen Susan aankwam. “Wie neemt er nou een vrouw mee naar een overval!” Dat was een normale avond.
Zo kwamen ze ooit aan bij een hotel waar een piano klaar zou staan. In plaats van een piano stond daar een klein, oud digitaal keyboard. Het hotel vond dat dat hetzelfde was. Prince zou over 8 uur arriveren, en ze wisten dat hij razend zou zijn. Prince leefde niet in de normale wereld. Als Prince om iets vroeg en je antwoord was “ja, dat kan in theorie wel, maar het zal heel duur zijn”, dan was zijn reactie “Do I look broke to you?”. Het maakte hem niet uit wat iets kostte, hij wilde het op zijn manier. En dus werd er op deze beruchte avond een piano bedrijf gebeld om direct een piano af te leveren, en een takelbedrijf om de piano op het balkon van de 11e verdieping te takelen, en een stemmer om hem daarna te stemmen. Tien minuten nadat de piano eindelijk klaarstond in het hotel kwam Prince binnen, zette zijn spullen neer, nam plaats achter de piano, en hij begon te spelen. Hij zou nooit weten wat het had gekost om die piano daar te krijgen. “We moved mountains that night” Zei Susan, “but Prince didn’t care.” Een ander verhaal schoot haar te binnen. Ze heeft zich altijd geërgerd aan de tekst van ‘If I Was Your Girlfriend’. Het correcte Engels is “If I were your girlfriend”, maar Susan heeft Prince nooit durven corrigeren. Je zei simpelweg geen nee tegen Prince.
De legende en de kluis
Of je nu fan was/bent van Prince of niet, dat Prince een bijzondere man, en een extraordinaire muzikant was, is zeker. Zijn nalatenschap mag van Susan niet verloren gaan. De enige manier om zijn legendarische verhaal te bewaren, is door het te delen. Susan is er dan ook voorstander van dat al het materiaal in de fameuze kluis van Prince uitgebracht wordt. Als Prince ze niet goed genoeg had gevonden, als hij ze had willen wissen, dan had hij dat kunnen doen, maar hij heeft ze bewaard en beschermd in een kluis. Hij heeft zelf waarde gegeven aan deze opnames. De enige manier om nog beter te begrijpen hoeveel ideeën Prince had, en hoe breed zijn creativiteit ging, is om alles te delen.
Voorlopig is Susan nog altijd een van de weinigen, die de opnames in de kluis heeft gehoord. Zij was er bij toen veel van de nummer werden opgenomen. Wellicht zullen we ze ooit te horen krijgen, maar tot die tijd wordt Susan ontvangen als een rock-legende. Na afloop stond er nog ruim een uur een lange rij fans die met haar op de foto wilden en om een handtekening vroegen. Hoe Susan vertelde over Prince vanavond was aanstekelijk. Hoe meer ze vertelde, hoe moeilijker het was om geen overtuigd liefhebber te zijn van Prince en zijn werk.
De dag erna gaf Susan Rogers nog een tweede lezing in Grounds. Ook deze editie was volledig uitverkocht. De expositie Prince Love Life is nog tot en met 10 september te zien in de Kunsthal, Rotterdam.
Foto’s (c) Evi Bulters
