Janis Eddy Fink, sinds 1964 beter bekend als Janis Ian, stond woensdagavond voor het eerst in bijna zeven jaar weer op een Nederlands podium. An Evening With Janis Ian luidde het affiche, en niets is minder waar. Het bleef bij deze ene show in TivoliVredenburg en de prachtige Hertz-zaal was dan ook tot de laatste stoel uitverkocht.
Iets later dan gepland begon de show. Ietwat onwennig, dat wel. Zonder al te veel gedoe, na een korte mededeling over het gebruik van telefoons en andersoortig opnamemateriaal, was ze daar ineens. Vanaf de zijkant van het podium kwam ze uit de coulissen, gitaar om de nek en in het zwart gekleed aangestapt, de voeten gestoken in comfortabel ogende sandalen. Knalrood. Het haar prachtig wit glanzend in het voetlicht.
Janis Ian liep voor de microfoonstandaard die midden op het naast twee barkrukken met bloemen verder vrijwel lege podium stond langs, en stopte. Daar, volledig onversterkt, begon ze a capella het nummer ‘Jesse’ te zingen, pas later begeleid op gitaar. “Jesse come home. There’s a hole in the bed, where we slept. Now it’s growing cold…”
Ademloos keek de zaal tot aan de bovenste ring toe. Naast de vocale krachten van Ian en het aanslaan van elk akkoord op haar gitaar, kon je een elke beweging in de zaal horen. Het was een licht surrealistische maar compleet overdonderende opening. De toon was gezet.
Na een korte begroeting ging ze achter de eerder genegeerde microfoon staan, plugde haar gitaar in en begon te spelen. Het prachtige ‘Through The Years’, gevolgd door het van het album ‘Between The Lines’ afkomstige ‘From Me To You’. Dat album uit 1975, haar meest succesvolle, was vrij logisch hofleverancier woensdagavond.
Een niet geheel onbelangrijk maar wellicht opmerkelijk feit is dat Janis een ontzettend grappig en innemend persoon bleek te zijn. Er was veel ruimte voor anekdotes, verhalen over haar jeugd, haar moeder, haar leven, geaardheid en uiteraard politiek. De soms ietwat lange verhalen vielen allesbehalve uit de toon. Het paste bij een dergelijke avond. De ruime interactie met het publiek werkte aanstekelijk. Zo werden er spontaan vragen gesteld terwijl Ian haar gitaar tussen de nummers door aan het stemmen was. Het deed haar zichtbaar goed. De immer aanwezige ondeugende twinkeling in haar ogen was zelfs vanaf het balkon zichtbaar.
Tijd voor serieuze verhalen was er ook. Zoals de introductie van het aangrijpende ‘Tattoo’, een nummer dat de Joodse Ian schreef over de Holocaust. Het was bijzonder om in Nederland te zijn, de geschiedenis kennende en het nummer hier te spelen. Al schreef ze het ooit voor zichzelf. Ian bracht ook een mooi en gemeend eerbetoon aan de veel te vroeg overleden Conny Vandenbos, waarmee ze het nummer ‘Don’t Leave Tonight’ zong. “Als je jong bent, denk je dat je alle tijd hebt. Maar je bent sneller oud dan je denkt en dan realiseer je je dat die tijd eindig is”.
Uiteraard kon de discohit ‘Fly Too High’ ook niet ontbreken, uitgevoerd in een akoestische maar niet minder aanstekelijke versie. Naast haar nog steeds fabelachtige stem, bleek Ian een buitengewoon begaafd gitaarspeler te zijn. Alleen, zonder ook maar enige begeleiding, stond ze op het podium; Akoestisch. Tijdens de afsluiter voor de pauze, het prachtige ‘Bright Lights And Promises’, ramde ze er een technisch zeer complexe solo uit van enkele minuten. Ze sloeg, mangelde en ragde er overheen, zonder genade, de ogen gesloten.
Na een korte pauze verscheen Ian opnieuw ten tonele, gehuld in prachtig turquoise (inclusief matchende schoenen) en paars. Ze begon met een dikke knipoog, met het nummer ‘My Autobiography’, licht aangepast naar het Amerika van nu. U kunt raden over wie die aanpassing ging. Vrijwel naadloos ging ze door met ‘Tea & Sympathy’. Daarna introduceerde ze nieuwe muziek. Het klonk inderdaad nieuw, maar toch vertrouwd. De hoop van vele fans werd aangewakkerd toen de kreet “New album” viel. We zullen zien.
Waar een hoop mensen stilletjes naartoe leefden, de ultieme Janis Ian-plaat ‘At Seventeen’, kwam richting het einde. Bij de eerste noten ontvlamde de zaal in een stevig applaus nog voordat er een woord gezongen was. Iets dat achteraf volkomen terecht bleek, want de uitvoering klonk nog altijd even fris en indrukwekkend als 43 jaar geleden. Het was één van de hoogtepunten van de avond.
Twee maal kwam de Amerikaanse terug voor een toegift, waarvan de eerste het meest geslaagd was. Na, zoals veelvuldig deze avond, opnieuw haar liefde voor Nederland verklaard te hebben, zette ze het nummer ‘Stars’ in. Naar eigen zeggen speelt ze het al heel wat jaren niet meer live omdat het een behoorlijk complex nummer is. Een bijzondere aangelegenheid die vanuit de zaal op de nodige waardering kon rekenen.
Wat minder goed uit de verf kwam was de tweede en laatste toegift, een cover van Judy Garland’s ‘Over The Rainbow’ waarbij de zaal geacht werd mee te zingen. Dit lukte maar moeizaam. Toch mocht het de pret niet drukken. “Bedankt voor een geweldige avond” waren de laatste woorden van Janis voordat ze voor het laatst van het podium verdween. Het leek gezien de reacties meer dan wederzijds.
De gekozen nummers gaven een mooie dwarsdoorsnede van haar carrière en Ian, dicht bij ‘At Seventy’ (67 kaarsjes blies ze in april uit) is nog buitengewoon goed bij stem, haast onveranderd ten opzichte van de jaren 70 waarin ze haar hoogtijdagen vierde. En dat enkel al was een genot. Daarnaast had zowel zij als de zaal het merkbaar naar hun zin. Het zorgde, in combinatie met de perfect gekozen locatie, de akoestische opzet en de ongedwongen sfeer voor een aangename dynamiek die het tot een bijzondere en unieke avond vormden.
