Het album ‘Beneath the Surface‘ kwam al in oktober vorig jaar uit en een tour in het najaar werd er al aan besteed. Maar zaterdag 27 januari mochten Bart Wirtz en zijn band naar eigen zeggen ‘nog even nadruppelen’. Van druppelen was echter geen sprake. De band nam een goed gevuld, maar jammer genoeg – vooral voor de afwezigen – niet overvol Bimhuis vol overgave mee op een reis langs hersenspinsels, duistere krochten en feestjes. Een lust voor oog en oor.
‘Het hoofd versus het hart’ is volgens Wirtz het thema van ‘Beneath the Surface’, waarop jazz de domeinen van funk, hiphop, rock en elektronica binnen wordt gebracht. Of omgekeerd, zo u wilt. Het heeft een prachtig album opeleverd, rijk van klank, toegankelijk en mysterieus tegelijk, inventief, maar herkenbaar, mooi geproduceerd en vooral: een uitnodiging tot beleving en inleving. Een zo rijk geproduceerd album live overbrengen is een uitdaging.
Op het snijvlak van compositie, productie en improvisatie gebeuren de spannendste dingen, maar doen ze recht aan het studioalbum? Of moet je het omdraaien en je afvragen of een in de studio opgenomen album ooit op kan tegen een liveconcert? Wirtz en zijn mannen bewezen eens te meer dat er niets gaat boven goede, en goed gebrachte livemuziek. En dat het eigenlijk een non-issue is. Het zijn twee verschillende grootheden.
Het album is prachtig, een bijna conceptueel geheel dat zoals gezegd hoofd en hart meesleept in een muzikale ontdekkingsreis; een parel. Enige vrees voor hoe dat live zou zijn, was volstrekt onterecht geweest: wat er aan productie ‘ontbrak’ werd ruimschoots goed gemaakt met beleving, energie, plezier en niet te vergeten en een overdosis aan muzikaal kunnen.
Alle stukken hebben een hoge intensiteit, met ieder een geheel eigen atmosfeer. Het meest treffend voelt de vergelijking met een grote stad. Door die grote naamloze stad lopend, op willekeurige momenten van de dag. Bij ieder gespeeld stuk bevond de luisteraar zich in een volgende straat, wijk, stemming. De hoeken en gaten van een stad als metafoor voor de krochten van geest en ziel. De vaak stevig neergezette ritmes als de stappen van de wandelaar, soms vluchtige maar vaak ook zinderende, prangende saxthema’s als verbeelding van de innerlijke wereld van een denkbeeldige hoofdpersoon, harmonieën op toetsen die toon en sfeer zetten.
Constante is in alle gevallen vanzelfsprekend het bevlogen, technisch gave en uitgebalanceerde spel van Bart Wirtz op altsax. En hoewel het daar natuurlijk in essentie om draait, was er toch geen absolute hoofdrol voor hem. Noch voor een van de andere musici. Toetsenist Alexander van Popta en slagwerker Niek de Bruijn zijn weliswaar naast Wirtz het meest prominent, maar zouden zonder het onverstoorbaar stabiele werk van bassist Kasper Kalf en ‘al het andere wat je niet herkent’ van percussionist en toetsenist en ‘geluidenman’ Phil Martin geen bestaansrecht hebben. Een hoog-muzikale avond waar het speelplezier vanaf spatte. Het valt te hopen dat we van dit gezelschap nog veel meer gaan horen.
Foto’s (c) Eric van Nieuwland
