Voor de liefhebbers van de betere progressieve rockmuziek in het algemeen en die van zanger Fish in het bijzonder is het een album waar met heel veel anticipatie naar is uitgekeken. ‘Weltschmerz’ is het laatste album dat door Fish zal worden uitgebracht. Hij heeft er vijf jaar aan gewerkt, en niet zonder tegenslagen heeft ‘Weltschmerz’ nu het licht gezien. Over het algemeen is het album zeer goed ontvangen, hier op Maxazine gaven we het album een 9/10 als waardering. Een waar meesterwerk dus. Tienen worden niet gegeven, die worden pas later verdiend, als is gebleken dat niet alleen de recensenten, maar ook het publiek het album in haar hart heeft gesloten.
De release van het album was voor Maxazine de gelegenheid om met Fish in gesprek te gaan over het einde van zijn lange en indrukwekkende carriere. Welk perspectief heb je als gevierd zanger in retraite en waar kijk je tevreden of minder tevreden op terug? Vanwege Corona een gesprek zonder drankje op tafel maar via Skype.
“Ik lijd verschrikkelijke pijn”, zo antwoordt Fish lachend op de vraag hoe het met hem gaat. Met een kop koffie neemt hij, gekleed in een tuinbroek, plaats achter de camera. Breeduit lachend vertelt hij dat hij tijdens het tuinieren een verkeerde beweging heeft gemaakt die hem in zijn rug geschoten moet zijn.
Gelukkig is de coronacrisis tot nu toe aan hem voorbij gegaan als het om zijn gezondheid gaat, maar het is niet goed voor de muziekbusiness. “De release van ‘Weltschmerz’ heb ik al uit moeten stellen en ook de tour is in het water gevallen”, zo vertelt de goedgeluimde zanger vanuit zijn studio. “Zo zie je maar dat je nooit een tour moet beginnen op vrijdag de 13de! Het is mijn enige tourshirt met maar 1 datum erop!” Fish vertelt hoe de band met hoge verwachtingen begon aan de ‘Weltschmerz’-tour. Op gitaar werd Nederland vertegenwoordigd door Marcel Singhor van Kayak, die hij had leren kennen tijdens zijn gastoptreden bij de Ayreon shows van vorig jaar in Tilburg. Helaas moest de tour worden afgebroken na het eerste en enige optreden in ‘the Lemon Tree’ in Aberdeen. “Het was een mooi optreden, dus dat neemt niemand me meer af.” Fish blijft lachen.
Als we hem vragen of hij het er nog van ziet komen dat de release van het album vergezeld gaat worden van een tour, wordt hij wat serieuzer. “Ik denk dat ik er vanaf zie als de coronapandemie doorgaat tot maart, april volgend jaar en er lockdowns en beperkingen blijven, waardoor we niet veilig kunnen optreden en zelf te veel risico’s lopen.” Hij denkt even na en vervolgt dan “Ook mijn eigen gezondheid is niet meer wat het geweest is en ik moet ook goed op mezelf passen. Als het niet veilig kan en normaal voor een volle zaal, dan zal ik de plannen herzien. Jammer, want dan is het momentum ook definitief weg.”
Fish vindt het enorm jammer. “Ik heb er veertig jaar in gestoken om een groot publiek op te bouwen en ben trots op mijn fans die jaar in jaar uit naar mijn concerten komen. Ik ga zeker geen ‘chicken in a basket’ concerten spelen, zoals ze hier organiseren met 200 mensen die dan wat te eten erbij krijgen en ik ga al helemaal niet, zoals ze in Duitsland doen, voor een publiek staan dat allemaal in hun auto zit, waardoor ik tegen een veld vol voorruiten sta aan te kijken.” Dat zal nooit gebeuren, volgens een zichtbaar geëmotioneerde Fish. “Misschien dat ik dan in 2022 nog een keer een echte farewell tour zal doen.”
Het voordeel van alle tegenslag is er ook. Eerst werden de opnames en de release vertraagd door de onzekerheid die Brexit met zich meebracht. Later kwam de coronacrisis roet in het eten gooien. Ook nu weer ontsteekt de rechtgeaarde Schotse nationalist Fish in een minutenlange rant tegen de regering van de UK en tegen Boris Johnson in het bijzonder. Doordat er zoveel tijd was kon Fish veel tijd steken in het produceren van het album. “Uiteindelijk heb ik de releasedatum helemaal naar september verschoven, dat gaf me de mogelijkheid om het album tot in de allerkleinste details helemaal op te poetsen”. Op de vraag of een release in september ook commercieel gezien een slimme zet is, met het einde van het jaar in zicht, met het cadeau-seizoen, zegt Fish :”Dat heeft helemaal niet meegespeeld. Er is sowieso geen aparte marketingdeal. Je kan het album straks alleen online of direct bij mij kopen. Het komt niet in de winkel te liggen of zo. Ik hou de lijnen kort, houd alles zelf in de hand. Plak de postzegels zelf en breng alles naar het postkantoor. Dat is de enige manier om nu nog zelfstandig en onafhankelijk muziek te maken”.
Fish is al jaren een fervent tegenstander van de grote spelers in de muziekindustrie en steekt daarbij zijn mening niet onder stoelen of banken. “Als ik nu nog getekend was bij een groot label, dan had ik mijn album mogen inleveren en dan hadden ze het op de plank gelegd om het pas in 2022 uit te brengen of nog later. Ik had dan niet kunnen touren, helemaal niets. ik had dan hooguit mijn hand mogen ophouden voor een voorschot voor een eventueel volgend album, als dat er al was gekomen.”
De eerste inspiratie voor ‘Weltschmerz’ kwam vijf jaar geleden toen er in Parijs een aanslag werd gepleegd door ISIS-terroristen tijdens een concert van de Eagles of Death Metal in de Bataclan in Parijs. Toen Fish enkele maanden geleden eindelijk de finale mix te horen kreeg, was dat een hele opluchting voor hem. “Dit is het album dat ik altijd heb willen maken als muzikant. Het zal wellicht niet gemaakt zijn voor ieders smaak. Het is een album dat zwaar leunt op mijn teksten, en toch is de mix zo helder dat je elk kleine detail in de muziek kan horen, zonder dat het ten koste gaat van de tekst. Elk woord is hoorbaar en verstaanbaar in de muziek, ik ben er enorm trots op.” Zonder een verdere vraag af te wachten vervolgt hij : “Weet je, ik ben een albumman. Ik schrijf geen nummers, ik maak albums. Daar heb je tijd voor nodig.”
Wat rest er dan, na het afsluiten van een mooie carrière in de muziek? Fish vertelde al eerder dat hij zichzelf meer als een zanger dan een schrijver ziet. Hij overwoog altijd al om schrijver te worden, nu is hij dan ook werkelijk bezig als schrijver. “Ik ben bezig met een soort van screenplay”, vertelt Fish. “Naar aanleiding van de BLM-beweging in Amerika en wat dat losmaakt wereldwijd ben ik me meer voor die materie gaan interesseren en ben ik in de Amerikaanse geschiedenis gedoken rond de burgeroorlog en tijden van de afschaffing van de slavernij. Ik werk aan een stuk dat de huidige BLM-beweging beschrijft vanuit een dramatisch, maar historisch correct perspectief.”
Is er dan echt gaan kans meer dat we Fish na zijn afscheidstournee nog live gaan zien, zoals bijvoorbeeld bij de Ayreon-concerten verleden jaar in de Tilburgse 013? “Ik heb toen inderdaad heel veel plezier gehad, dat klopt. Maar weet je, ik hou van het podium, ik hou van het touren, maar ik kan het niet meer. Ik ben geen twintig jaar meer. Bij de vorige tour vroegen de jongens van de band wel eens na een show om even een biertje mee te gaan drinken, maar ik trek dat niet meer. Twintig minuten over een straat van kinderkopjes naar een café en dan weer twintig minuten terug, ik moet eerlijk zijn, ik blijf dan liever op mijn hotelkamer en kijk wat Netflix en drink een wijntje. Als touren alleen nog maar die twee en een half uur op het podium is en voor de rest dat je je vrouw mist, dan is het genoeg geweest. Ik wil in stijl afscheid nemen van mijn publiek. Zoals ik al zei ; I’ve been there, I’ve done it and I sold a wardrobe full of t-shirts.”
