‘D’ is alweer het vijftiende album van Daniël Lohues, de bard uit Erica die afgelopen februari zijn 43ste verjaardag vierde. Sinds ‘Allennig II’ uit 2008 zit hij in het ritme van een album en een theatertour per jaar. Hoe houdt een mens dat vol? ,,Ik maak gewoon snel een liedje’’, zegt Lohues. ,,Er is heel veel. En voorstellingen maken vind ik te gek. Net als een plaat maken, produceren en columns schrijven. Ik richt mijn leven er op in.’’ We zitten in een kleedkamer van theater ’t Kielzog in Hoogezand, waar Lohues over anderhalf uur zal optreden met zijn vrienden Bernard Gepken en Guus Strijbosch.
De Drentse liedjessmid is vriendelijk en bescheiden als altijd. Maar uit Lohues’ antwoorden wordt al snel duidelijk dat de vraag niet deugt. Hij zegt het niet hardop, maar is het wel zo veel, een album en een tour per jaar? ,,Ik kom uit een omgeving waar iedereen hard werkt’’, zegt hij. ,,Er moet wat gebeuren.’’ De vijftien liedjes die uiteindelijk op ‘D’ terecht zijn gekomen, zijn maar een fractie van wat hij afgelopen jaar heeft gemaakt. ,,Als ik een paar dagen geen liedje maak dan gebeuren er maffe dingen in mijn hoofd’’, zegt Lohues. ,,Dan denk ik: ‘Wat heb ik toch?’ Nou, dat dus. Liedjes helpen me om voor mezelf dingen duidelijk te krijgen.’’ Hoeveel maakt hij er dan, in zo’n jaar? Honderd? ,,Een jaar heeft 365 dagen’’, zegt Lohues, ,,dus ja: zeker wel honderd liedjes per jaar. Minimaal.’’
Zo raar is dat niet, vindt Lohues. ,,The Beatles maakten in hun eerste jaren ook meerdere albums per jaar”, zegt hij. ,,Een schrijver schrijft ook elke dag. En het zijn liedjes, geen symfonieën. Ik ben ook wel bezig met langere instrumentale dingen; dat kost meer tijd. Net als filmmuziek. Maar het gaat me makkelijk af. En bijna niemand doet het zoals ik: elk jaar een cd en een voorstelling.’’ Hij begrijpt de vraag dus wel, maar de gedachte erachter klopt niet. ,,In onze cultuur denken mensen: ‘Muziek maken is geen vak’. Vroeger zei iedereen tegen me: ‘Dat wordt niks met jou, ga toch een vak leren’. In Amerika is dat anders. Als je daar vertelt dat je songwriter bent, vinden ze dat geweldig en heb je meteen een gesprek en hoor je de mooiste verhalen.’’ Hij wil maar zeggen: songschrijven is niet alleen een vak, maar ook een ontzettend mooi vak. ,,Ik wil er zo goed mogelijk in worden. En ik leer elke keer weer bij.’’
Veel liedjes op ‘D’ zijn in Amerika ontstaan, vertelt Lohues. ,,Ik heb de hele zomer door Amerika gereisd met de trein, de Greyhound-bus en kleine vliegtuigjes. Gitaar mee, koffertje – helemaal alleen.’’ In Chicago zag hij een junk op een muurtje zitten, waar een vertaalde spreuk van Goethe op stond: ‘Nothing is worth more than this day’. ,,Daar heb ik een liedje over gemaakt: ‘Niks is meer weerd as vandaage’.’’
De liedjes op ‘D’ gaan over liefde, vriendschap, het leven op het platteland en reizen, zoals ‘Achter ‘t huus’. ,,Dat heb ik in Seattle geschreven. Als je ver weg bent, kun je opeens heel goed zien hoe mooi het in Erica is.’’ Een heleboel liedjes maakt hij alsof hij in een soort trance zit, vertelt Lohues. ,,Ik denk nooit: ‘Nu ga ik eens een liedje over dit of dat maken.’ Ik zit gewoon wat te spelen en dan ontstaat het. Het is net alsof er laatjes opengaan in je hoofd, waar je dan wat uit pakt.’’ Niet alleen de muziek, ook de woorden stromen dan naar buiten. Het is geen gestuurd proces, zoals ook de titel ‘D’ bij toeval is ontstaan. ,,Ik was in het depot van het Drents Museum dingen aan het uitzoeken voor de expositie die ik daar mag inrichten. Kwam ik een tegel uit 1863 tegen. ‘Daar ligt de cd-hoes, kant en klaar’, dacht ik. Zo viel alles mooi samen.’’
Afgelopen februari werd hij 43 jaar. ,,Dat is een leeftijd dat je gaat nadenken’’, zegt Lohues. ,,Twintig jaar geleden schreef ik mijn eerste liedjes voor Skik. En toen was ik al een paar jaar on the road. Te gek, dat dat kán. Maar ik vraag me ook wel eens af waarom ik dit nou zo nodig moet doen. Is het bewijsdrang? Nee, misschien was het dat in de begindagen van Skik. Het is puur: als ik het níet doe, word ik ongelukkig. De muziek drupt er gewoon vanzelf uit. En soms spuit het eruit. Het moet gewoon gebeuren.’’ Volgend jaar dus weer een cd en een tour? ,,Ik weet het nog niet’’, zegt Lohues. ,,Ik ben gevraagd om wat dingen te produceren en filmmuziek te maken. En ik wil misschien weer een elektrische band beginnen. Ik heb ook heel veel zin om weer een keer ‘Allennig’ te doen. Maar ik blijf sowieso in het theater spelen. Dat is mijn plek.’’
Het is wel het moment voor iets anders, want ‘D’ vormt de afsluiting van een vierluik dat begon met ‘Hout Moet’, zegt Lohues. ,,De vorige cd, ‘Ericana’, zag ik als een soort radiouitzending met popmuziek die ik thuis zou draaien op partijtjes. ‘D’ is wat wij met zijn drieën zijn, in zijn puurste vorm.’’
