Manfred Mann’s Earth Band is een Britse progressieve rock band die opgericht is in 1971 door Manfred Mann. Begonnen in de jaren’60 met een Britse band die hits had als ‘Do Wah Diddy Diddy’ en ‘The Mighty Quinn’ waarna hij de jazz-fusion kant op ging met Manfred Mann’s Chapter Three, is zijn derde band ‘The Earth Band’ hedentendage nog steeds actief.
De originele bezetting bestaat uit Mick Rogers (gitaar, zang), Manfred Mann (orgel, synthesizer, zang), Colin Pattenden (bass) en Chris Slade (drums). In het begin de band’s naam kortweg “Manfred Mann”. Dit betekende niet dat de band een solo project was, maar een voortzetting van de oude uit de jaren ’60 band Manfred Mann waarvan Mann deel uit maakte. In 1971 releasten ze hun eerste single getiteld ‘Please Mrs. Henry’, onder de naam ‘Manfred Mann’. Hun tweede single, Randy Newman’s ‘Living Without You’ kwam in Europa ook onder de naam ‘Manfred Mann’ uit, maar in de V.S. onder Manfred Mann’s Earth Band alwaar het nummer een klein hitje werd. Vanaf dat moment kwamen alle nummers uit onder de naam ‘Manfred Mann’s Earth Band’. De line-up van de band was tot 1976 stabiel, in die periode brachten ze hun eerste zes albums uit.
The Earth Band mixt de stilistische benadering van progressieve rock met Mann’s door jazz beïnvloedde spel op de Moog synthesizer. Buiten het uitbrengen van eigen materiaal bestond de band’s muziek in het begin tijdens de live concerten en op hun albums uit covers van moderne pop/rock artiesten, waaronder Bob Dylan en Bruce Springsteen. Gitaris/zanger Mick Rogers verliet in 1976 de band en werd vervangen door Chris Thompson en Dave Flett op de gitaar. In de VS brak de band in 1977 door met hun versie van Bruce Springsteen’s ‘Blinded by the Light’ (van het album ‘The Roaring Silence’ -1976). Het nummer behaalde de nummer één positie in de Billboard Hot 100. Springsteens versie – komende van zijn album ‘Greetings from Asbury Park, N.J.’ – heeft een folkachtig, akoestisch geluid; de Earth band’s versie is een stuk stevigere rock uitvoering die Mann’s Moog synthesizer en orgel combineert met Flett’s gitaarspel.
De band maakte gebruik van de publiciteit en brachten nog een Springsteen nummer uit, getiteld ‘Spirit in the Night, ‘wat komt van hun uit een jaar eerder uitkwam op hun album ‘Nightingales and Bombers’. De albums ‘The Roaring Silence’en ‘Watch’ volgden. followed. Van ‘Watch’ kwam de hitsingle ‘Davy’s on the Road Again’, en de albums waren origineel ondanks dat de band gebruik maakte van andere artiesten hun nummers. ‘Nightingales and Bombers’ leende haar titel van een World War II naturalist’s opname van een fluitende nachtgaal terwijl er oorlogsvliegtuigen overvlogen; deze opnames zijn te horen in een van de nummers van het album. Op ‘Roaring Silence’ is als gast jazz saxofoniste Barbara Thompson te horen, en op ‘Watch’ zijn twee sublieme live versies van ‘Davy’s on the Road Again’ en ‘Mighty Quinn’ te beluisteren.
Voor in 1979 het album ‘Angel Station’ uitkwam, verliet Fleet de band en werd vervangen door Steve Waller welke samen met Thompson voor de zang zorgde. Beginnende in de late jaren ’70, werd de ritme sectie gewijzigd kwa stijl, met wisselde drummers en bassisten. In de jaren ’80 koos de band een meer electronische richting en brachten een aantal nummers uit welke in de VS en de UK regelmatig op de radio te horen waren. De nummers ‘Lies’ (All Through The 80’s), ‘Stranded’ en ‘For You’ (wederom een Springsteen track) zijn de afgelopen 25 jaar sinds hun release vaak voorbij gekomen. Trevor Rabin (net als Mann geboren in Zuid Afrika) is als gastartiest te horen op het album. Eind jaren ’70 en begin jaren ’80 raakte Mann steeds actiever betrokken bij de internationale anti-apartheids beweging, waardoor hij Zuid Afrika niet meer in mocht. De overige bandleden lieten zich hierdoor niet afschrikken en en reisden meerdere keren naar het land om opnames te maken tesamen met Afrikaanse musici voor hun album ‘Somewhere in Afrika’.
Het album bevat een cover van The Police’s single ‘Demolition Man’ en een versie van Bob Marley’s ‘Redemption Song’, wat hedentendage tijdens hun concerten op de setlist staat. In 1984 brachten ze het nummer ‘Runner’ uit, een cover van een hit van Ian Thomas. Het werd zowel in de VS als in Canada een top 40 hit, hun eerste sinds het uit 1977 daterende ‘Blinded By The Light’. Het was ook gelijk de laatste top 40 single van de band. In 1986 verliet Thompson de groep en Mick Rogers kwam na een afwezigheid van 10 jaar weer terug. De band stond ten tijde van het uitkomen van hun album ‘Masque’ (1987) uit Mann, Rogers, en drummer John Lingwood. Kort daarna ging de bandnaam voor een aantal jaar met pensioen. Begin jaren ’90 werd de band weer nieuw leven ingeblazen en ging weer verder met opnemen, coveren van tracks van artiesten als Paul Weller, Robert Cray, Del Amitri, en The Lovin’ Spoonful.
Mann releaste een solo project met de naam ‘Plains Music’, gebaseerd op oorspronkelijke Amerikaanse muziek, en zijn album ‘2006’ bevat samenwerkingen tussen hem en de Duitse rapper Thomas D en tracks met de muziek van onder anderen the Super Furry Animals. The Earth Band had een wisselende samenstelling, met Mann als enige constante, maar ze zijn nog steeds actief en geven concerten in Europa met een line-up bestaande uit zowel Manfred Mann en Mick Rogers. De meeste albums van de band zijn de afgelopen jaren opnieuw uitgebracht, in 2005 kwam een 4CD box uit getiteld ‘Odds & Sods – Mis-takes & Out-takes’ met daarop veel nog niet eerder uitgebrachte opnames van hun hits. Ook bevat de box materiaal van het ook nooit uitgebrachte (waarvan gedacht werd dat het verloren gegaan was) album ‘Manfred Mann Chapter III Volume 3’ en het eerste Earth Band album, ‘Stepping Sideways’. De vierde CD in de box bevat zowel niet eerder uitgebracht studio materiaal alsmede live opnames.
In december 2006 kwam the best-of DVD ‘Unearthed 1973-2005 The Best of Manfred Mann’s Earth Band’ uit. Hierop staan 20 tracks varierend van drie tracks opgenomen in Zweden (1973 – ‘Father of Day’, ‘Captain Bobby Stout’ en ‘Black & Blue’ tot een uit 2005 daterende opname van ‘Mighty Quinn’. Ook bevat de DVD animaties die gebruikt zijn tijdens hun late 70’s en vroege 80’s optredens en promotie filmpjes plus twee tracks van het ‘Plains Music’ album. Één jaar later kwamen er twee aparte dance remixes van Bruce Springsteen songs de Oostenrijkse hitlijst binnen. De eerste van de twee was een remix van ‘Blinded by the Light’, de tweede een remix van ‘For You’. Het uit 1983 daterende concert wat gehouden werd in Budapest kwam in 2007 voor het eerst op DVD uit met daarop tracks en beeldmateriaal wat nog niet eerder verkrijgbaar was. Het jaar erop kwam de DVD ‘Watch’ uit met daarop onder andere opnames van een concert uit Oostenrijk (1979). In 2009 besloot zanger Noel McCalla er mee te stoppen en werd vervangen door Peter Cox. Cox, bekend van zijn werk bij de band Go West, vertrok in 2011 omdat hij het te druk had met zijn band; hij werd vervangen door Robert Hart.
