In 1978, na miljoenen platen te hebben verkocht en een van de grootste internationale artiesten van de jaren zeventig te zijn geworden, nam Cat Stevens de schijnbaar buitengewone beslissing om uit de spotlight van de rockster te stappen en een andere weg te kiezen. Dat jaar zou hij ‘Back to Earth’ uitbrengen, zijn laatste album onder die naam.
Terwijl de legioenen fans van Stevens bedroefd waren door het nieuws, samen met de muzikanten die met hem hadden gespeeld op plaat en podium, was de zanger zelf opgewonden door het vooruitzicht om verder te gaan. “Het was alsof ik terugging naar mijn oorspronkelijke aard,” dacht hij destijds. “Weer terug naar mijn jeugd”.
‘Back To Earth’ wordt opnieuw uitgegeven in verschillende formats op Cat-O-Log Records / BMG, inclusief een luxe boxset met het originele album (geremasterd op Abbey Road), samen met demo’s, nog niet uitgebrachte nummers en materiaal van UNICEF’s 1979 Year Of The Child concert, het laatste live optreden van de zanger als Cat Stevens.
Twee eerder ongehoorde tracks die zijn opgenomen tijdens de oorspronkelijke sessies, ‘Butterfly’ en ‘Toy Heart’, die destijds niet de laatste snit voor het album maakten, zijn hier opgenomen. ‘Butterfly’ is een stijgende, stilistische knipoog naar Philly soul, vol met zwijmende snaren. ‘Toy Heart’ is ondertussen een voortstuwende rocker die volgens de schrijver “als een lied voor Elvis” was.
Misschien verrassend – en toch niet – koos de zanger ervoor om de nummers niet uit te brengen omdat hij van mening was dat ze lyrisch genoeg een “pop-single” smaak hadden. “Toen ik opnam,” legt hij uit, “zouden er altijd een of twee nummers overblijven die op de een of andere manier niet pasten in de sfeer van het album dat ik wilde bouwen. Hoewel de nummers goed waren, stonden ze aan de zijkant geparkeerd. ”
Bij de oorspronkelijke release ontving ‘Back To Earth’ lovende recensies. “Cat heeft het soort kwaliteitsalbum bedacht dat hem oorspronkelijk een superster maakte”, verklaarde de pers. “Gewoon het ene knock-outnummer na het andere.” Ondertussen juichte Billboard de “zachte, vrolijke ballads [en] uptempo en levendige popmuziek” toe. Hot Press begroette het als “een weelderig en ingewikkeld geweven tapijt van fijne melodieën …”
‘Back To Earth’ was inderdaad een opmerkelijke terugkeer, waarbij Stevens werd herenigd met Paul Samwell-Smith, de producent van zijn kenmerkende, multi-platina albums ‘Tea For The Tillerman’ (1970) en ‘Teaser And The Firecat’ (1971), evenals voortzetting van zijn creatieve samenwerking met oude gitarist Alun Davies.