Op 23 juli 2011 werd Amy Winehouse lid van de Club 27. Net als Kurt Cobain, over wie april dit jaar ook een documentaire in première ging. Het is intrigerend; grote muzikanten die op 27-jarige leeftijd aan hun eigen succes ten onder zijn gegaan. Er is al veel beeldmateriaal van Amy Winehouse verspreid voor en na haar dood. Ze was ten slotte niet alleen een controversiële persoonlijkheid, maar ook één van de beste zangeressen van de afgelopen tijd. Haar opkomst, worsteling en ondergang zijn te zien in de nieuwe documentairefilm ‘Amy’.
De documentaire bestaat uit beeldmateriaal van toen Amy kind en tiener was, foto’s van toen ze begon te zingen, songteksten en beelden van toen ze opeens wereldberoemd was. Vooral dat laatste wordt erg benadrukt doordat de paparazzibeelden zijn aangedikt met witte flitsen. Mensen met epilepsie opgepast… Maar al met al loopt de verhaallijn in de film lekker door en heb je het gevoel dat alle aspecten van Amy’s leven aan bod komen.
‘Amy’ geeft een mooi beeld van de persoon achter het merk Amy Winehouse. Een kwetsbare, frêle dame die ongelooflijk veel talent had. Op moeilijke momenten veranderde ze in een meisje dat bij haar vader op schoot ging zitten of met een kinderlijk stemmetje ging praten. Ze zocht haar toevlucht in drugs en alcohol. En in de liefde, want de mannen in Amy’s leven hadden geen goed effect op haar. Haar vader en ex-man Blake komen er niet zo goed vanaf in de film.
Een interessant aspect in de film is dat Nederland al vrij vroeg in de gaten had dat Winehouse veel talent had. Je hoort een heel kneuterig interview op de Nederlandse radio en ziet een vroeg optreden bij North Sea Jazz Festival. Hier is Amy nog wie ze wilde zijn; een kleine jazz-zangeres met een selecte aanhang. In haar beginperiode zegt ze in een interview dat er veel slappe muziek wordt gemaakt. Ze zegt op dat moment ook dat haar muziek niet geschikt is voor het grote publiek. Ze blijkt het mis te hebben. Amy’s idool Tony Bennet ziet haar als een gelijke met Ella Fitzgerald en Billie Holiday.
Het nadeel van een documentaire is dat het altijd de subjectieve invulling is van de filmmaker. De schuld wordt in dit geval wel erg bij iedereen behalve Amy zelf gelegd. Haar vader, de manager, haar ex, haar vrienden en vooral de Engelse pers. NRC vroeg afgelopen week: “Was jij medeplichtig aan de dood van Amy?”. Dat is inderdaad het gevoel waarmee je naar huis gaat. De wereld heeft haar te veel opgedrongen. Niet helemaal eerlijk, vind ik.
Daarnaast is het, net als in de documentaire over Cobain, allemaal wel erg makkelijk achteraf praten. Vrienden die beweren dat ze in de laatste paar dagen opeens weer de oude Amy was, fragmenten waarin Amy dingen zegt die haar latere dood bijna voorspellen.
Als je door de subjectieve documentairestijl heen kunt kijken is het vooral ook een prachtige documentaire over een briljante zangeres die heel puur en eerlijk is. Over de doden niets dan goeds; ‘Amy’ doet Amy eer aan. De film bevat nooit eerder vertoonde beelden en prachtige fragmenten uit live optredens. In twee uur en tien minuten heb ik continu met veel plezier haar mooie momenten en talent geabsorbeerd. Hoewel ze zonder deze film ook niet zomaar vergeten zal worden, is het wel een mooi document om dit te ondersteunen. Ik ga de komende tijd vaker haar oude nummers opzetten.
Eindbeoordeling: 4/5 sterren.
