Waarom werd nooit eerder een requiem voor de slachtoffers van Auschwitz geschreven? Paste een requiem, een traditionele rooms-katholieke dodenmis, niet bij het feit dat in de nazikampen vooral joden werden vermoord? Behalve zes miljoen joden, vonden in de kampen echter ook honderdduizenden christelijke Roma en Sinti – in de volksmond Zigeuners genoemd – de dood. En vandaag, zeventig jaar na datum, presenteert de Nederlandse Sinti-componist Roger Moreno Rathgeb, een imposant ‘Requiem voor Auschwitz’. Een dodenmis die hij expliciet opdraagt aan álle slachtoffers van de kampen. Aan de joden, de geesteszieken, de homoseksuelen, de Jehovagetuigen én de half miljoen Roma en Sinti die door de nazi’s werden vermoord.
Het requiem van Rathgeb is een stuk voor groot orkest, orgel en zesstemmig koor, dat op 3 mei in Amsterdam in première gaat en op 4 mei, tijdens de dodenherdenking, in Tilburg gespeeld wordt. Die avond zal het requiem ook door de NOS op televisie worden uitgezonden. Na de uitvoeringen in Nederland gaat het requiem op tournee door Oost-Europa. Dat is niet alleen de regio waar de nazi’s hun kampen bouwden, maar ook de streek waar Roma en Sinti ook vandaag nog worden gediscrimineerd en bedreigd.
Op woensdag 18 april is Roger Moreno Rathgeb de hoofdgast op een bijzonder Wereldpodium in Factorium in Tilburg dat geheel aan het requiem is gewijd. Hij zal vertellen over zijn werk als musicus, over zijn leven als Sinti in het Zuid-Limburgse Vaals, over zijn bezoek aan Auschwitz, over het zwijgen onder overlevenden van de kampen en, vanzelfsprekend, zijn requiem.
Met de muziekwetenschapper en theoloog dr. Willem-Marie Speelman, de historicus dr. Huub van Baar en de huisfilosoof van het Wereldpodium dr. Frans van Peperstraten wordt verder doorgepraat over het belang van Rathgeb’s requiem. Waarom wordt de stem van de Roma en Sinti zo weinig gehoord tijdens de herdenkingen van 4 en 5 mei? Is het wel mogelijk om een katholiek requiem op te dragen aan álle slachtoffers van Auschwitz? Wat betekent dit muziekstuk voor de verwerking van Auschwitz onder de Roma en Sinti? Hoe zal het stuk ontvangen worden in Oost-Europa waar de positie van Roma en Sinti onverminderd slecht is? Wat kan binnen het huidige Europa worden gedaan om daar verandering in te brengen?
De gesprekken worden afgewisseld met muziek van Tabor, het ensemble van Roger Moreno Rathgeb, dat voor deze gelegenheid plechtige werken uit de Roma en Sinti-traditie ten gehore brengt.
