Er is geen uitleg nodig voor een band als Pavement. Hun bestaan zegt al genoeg. En dat wordt nog extra duidelijk gemaakt in hun nieuwe documentaire Pavements. In Pavements zie je de band in een nieuw licht door de presentatie van vier verschillende invalshoeken van Pavement (vandaar de titel in meervoud): Behind-the-scenes materiaal van hun gouden tijd, hedendaagse interviews, de interpretatie van iemand die een ambitieuze musical met liedjes van Pavement maakt en de crew die speelt in een nieuwe biopic over de band.
In de documentaire is genoeg exclusief beeldmateriaal te zien van de band, waaronder momenten waar bandleden zich toch kwetsbaar opstellen: een contrast van de gebruikelijke luchtigheid die bij de band te zien is. Je voelt dus een soort diepgang, maar de diepgang blijft altijd erg oppervlakkig. Je hoort kort langskomen dat er soms botsingen waren binnen de band, maar je hoort vervolgens niet wat die botsingen zijn. Je hoort dat Bob de stabiele factor was in de band, maar ook hier zie je verder weinig van terug. Er wordt gevraagd hoe de band tot zijn einde kwam: “too many shows, too many interviews”, weer kort door de bocht dus. De enige persoon die de nietsvermoedende kijker echt zal onthouden is Stephen Malkmus. Tuurlijk is Malkmus een excentriek en interessant figuur, maar ik denk dat een documentaire als dit juist een goede kans was om Pavement beter als individuen te leren kennen in plaats van de gebruikelijke maar begrijpelijke focus op Malkmus plus band.
“We’re not trying to be underground. We’re not trying to be big. We’re just existing.”
Het tekort in diepgang wordt zeker gecompenseerd als het gaat om de stijl. De vier eerder genoemde invalshoeken lopen zwaar door elkaar heen en er valt in de eerste helft geen touw aan te binden. Je wordt van het kastje naar de deur gestuurd, en soms zie je zelfs twee verschillende dingen op beeld tegelijkertijd afspelen, waardoor je beide beelden niet goed kan bekijken noch kunt horen.
Door de chaotische vertolking in de documentaire voelt het bijna eerder als een collage dan een werkelijke documentaire. Maar gaandeweg komen de vier verschillende gebeurtenissen toch dichter bij elkaar: Er ontstaat een structuur, een correlatie tussen de vier. Je komt langzaam een kop en staart tegen. Dingen vallen op hun plek. Langzaam blijkt de documentaire een soort rags-to-riches verhaal te zijn: ze hebben de piek van hun carrière niet eens bereikt in de 90s, maar het is de schijnbaar eeuwige nasleep die juist zo bijzonder is. Deze trechter van totale chaos naar een duidelijke verhaalstructuur vond ik een sterk aspect van de documentaire, omdat het medium van film daardoor wordt gebruikt om hetzelfde interne effect te simuleren als wanneer men luistert naar de muziek.
In de documentaire komen verder genoeg echte Pavement-momenten langs waar de fan nostalgisch over zal zijn en de nieuwkomer gecharmeerd: de droge humor, onbezorgde houding en het slacker-gevoel waar de band zo geroemd om wordt, zijn elementen die je niet hoeft te missen in de documentaire. Net als hun muziek, is de documentaire Pavements een fenomeen dat niet begrepen, maar meegemaakt moet worden.
Regie: Alex Ross Perry
Acteurs: Stephen Malkmus, Scott Kanberg, Joe Keery, Natt Wolff e.a.
Waardering: 9,0
