Jon van Eerd, heer en meester van de Nederlandse komedie, is te zien in een gloednieuwe voorstelling van zijn eigen hand: Harrie en twee meesters. Als Harrie Vermeulen, ditmaal een middeleeuwse herbergier, belandt hij in een achtbaan van komische verwikkelingen. “Ik kan lekker uitpakken met pullen bier, hompen vlees en een zwaardgevecht.” Liesbeth Maas sprak met Van Eerd.
De kenners van Van Eerds werk weten dat zijn komedies zich altijd afspelen op een bijzondere plek. Sterker nog, Jon van Eerd bedenkt eerst de locatie van zijn voorstellingen en dan pas de inhoud. Eerder koos hij bijvoorbeeld voor de personeelsvertrekken van het Koninklijk Paleis (Oranje Boven) en een camping (Een rits te ver). In Harrie en Twee Meesters vormen de middeleeuwen het perfecte decor. Natuurlijk zijn er weer tal van verkleedpartijen en kan het publiek genieten van nieuw gecomponeerde liedjes; van een middeleeuwse ballade en een minutenwals tot een zinderend finalelied met de gehele cast.
Een passend jasje
Maar liefst acht acteurs staan er op het toneel, onder wie Lucie de Lange, Arie Cupé, Margo Dames en Mark Sloof van Toor. “Ik ben ongelooflijk blij met deze leuke en goede groep acteurs”, zegt Van Eerd. Samen met zijn vaste regisseur Caroline Frerichs, stelt hij de cast altijd samen terwijl hij nog aan het schrijven is; acteurs weten dus niet tegen welk script en welke rol ze ‘ja’ zeggen, en moeten volledig vertrouwen op de kunde van Jon van Eerd. “Maar het grote voordeel hiervan is dat ik een rol kon schrijven die helemaal past bij de spelers. Ik creëer een jasje dat ze aan kunnen trekken.”
Op de vraag welk verhaal de acteurs in Harrie en Twee Meesters brengen, verzucht hij: “Oh jee, dat is moeilijk in één zin samen te vatten want er gebeurt zó veel! Vooral ook omdat iedereen zich steeds als een ander persoon voordoet. Zo is Harrie niet alleen een herbergier, maar ook een minnaar, een broer én een zus.”
Ruziënde schoonmoeders
Het begint allemaal met een meisje dat is uitgehuwelijkt aan een heer die in een duel is vermoord. Goed nieuws voor haar, want ze is verliefd op iemand anders en de weg is nu vrij om met hém te trouwen. Maar de zus van de gedode man had gerekend op de rijkdom van de aangetrouwde familie en ziet die nu aan haar neus voorbij gaan. Ze betrekt Harrie in een sluw plannetje dat leidt tot fikse leugens, ruziënde schoonmoeders en tal van hilarische confrontaties. Met als middelpunt een verliefde Harrie die zich steeds verder in de nesten werkt.
Jon van Eerds creatie Harrie Vermeulen is in de afgelopen jaren een bekend en geliefd theaterpersonage geworden. “Ik merk dat het publiek ook voor Harrie komt. Wanneer hij op het toneel verschijnt, is er roering in de zaal.” Wat kenmerkt deze man? Van Eerd buigt zijn hoofd opzij en denkt even na. “Harrie is de ene keer een enorme sukkel, dan weer een heetgebakerd mannetje. Hij kan miljonair zijn of boekhouder, maar hij raakt altijd verwikkeld in een spiraal van intriges en misverstanden. En een andere zekerheid: hij is een figuur die onlosmakelijk aan mij hangt.”
Zwarte tanden
Van Eerd vond het heerlijk om zich voor Harrie en Twee Meesters te verdiepen in de donkere periode van de middeleeuwen. “Weet je dat mensen toen voornamelijk melk en bier dronken? En dat ze alles versuikerden, dus ook vlees bijvoorbeeld?”, vertelt de schrijver/acteur enthousiast. “Zoet was een teken van welstand, en hoe zwarter je tanden waren, hoe meer status je had. Een arme sloeber met zwarte tanden werd in de bak gegooid.” Van Eerd vertelt over de slechte hygiëne, het overal laten lopen van lichaamssappen, en het te pas en te onpas hebben van seks. “Gewoon op straat, hup rok omhoog en weer door.”
De sympathieke theatermaker vierde vorig theaterseizoen zijn 25 jaren in ‘het vak’. Toeval of niet, aan dit zilveren jubileum ging een stortvloed aan prijzen vooraf. De Gouden Notenkraker, twee Musical Awards (voor La Cage aux Folles), de Johan Kaartprijs, en, als kers op de taart, werd hij in 2012 benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. ‘Waar komt het opeens allemaal vandaan?’, vroeg Jon van Eerd zich af. “De Johan Kaartprijs en de Gouden Notenkraker zijn prijzen die collega’s je geven. Dat betekende veel voor mij. Omdat het iets zegt over wat je hebt opgebouwd in het theater.” Maar enige onzekerheid zal altijd aan hem blijven kleven. En dat is alleen maar gezond volgens Van Eerd. “Zo blijf je kritisch naar jezelf en streef je er elke keer weer naar de allerbeste voorstelling te maken.”