Wie even stoom wil afblazen na een drukke week of onbekommerd wil lachen om makkelijke grappen is bij André Manuel niet direct aan het goede adres. In zijn programma Leve de man van de SVP vuurt hij in een rap tempo de populistische waanideeën van de toekomstige leider Jan Kwakman op het publiek af. In de korte adempauzes die Manuel laat vallen krijgt het publiek even tijd om te beslissen: reageert het massaal met een ingetogen ‘ooohooh’ of met een ongegeneerd ‘haha’?
Welke van die twee reacties hoor je het liefst in de zaal?
‘Eigenlijk maakt het me niet zoveel uit. Ik kom in zalen waar mensen de hele avond in hun broek piesen van het lachen omdat we precies op dezelfde golflengte zitten. Maar als dat niet gebeurt is het ook niet erg. Dan krijg je gewoon een andere voorstelling. Het gaat snel en het is geen ‘lach of ik schiet’ show. Maar ik denk wel dat mensen achteraf kunnen zeggen dat ze bij mij iets hebben meegemaakt.’
Waar komen de oooh’s vandaan?
‘In deze voorstelling speel ik Jan Kwakman, Volendammer en toekomstig leider van Nederland. Jan Kwakman wordt in de voorstelling steeds populistischer en dus grover. Zo is hij nu eenmaal. Ik speel gewoon de man die op dit moment de Nederlandse politiek gijzelt, maar dan op z’n André Manuels. Soms wordt Jan Kwakman wel erg agressief, dan heb ik hem zelf ook niet meer onder controle en blijft hij maar doorgaan over de manier waarop hij Nederland Nederlandser wil maken. Maar ik zet hem zo dik aan dat het na een tijdje wel duidelijk moet zijn dat het puur satire is. Het is fijn als het publiek daarin meegaat en niet blijft hangen in die ‘oooh’-modus.’
Er zijn in het verleden genoeg mensen geweest die daar wel in bleven hangen en zich niet konden vinden in jouw voorstellingen. Sommige van hen liepen zelfs weg. Kun je niet wat minder schoppen op het toneel?
‘Ik denk niet dat ik schop. Ik bedrijf politiek theater en volgens mij zijn de tijden er ook wel naar om dat te doen. Door een type als Jan Kwakman te spelen vertaal ik wat er leeft onder Nederlandse kiezers: wie de grootste bek heeft in de politiek krijgt de meeste aandacht en dus de grootste aanhang. Acht op de tien keer gaat een programma hartstikke goed. Maar als dat niet zo is, dan word ik er niet nerveus van. Ik neem stelling, sinds kort ook als columnist voor FNV, en dan zijn er altijd mensen die na zo’n column zeggen: ‘hang m op, maak m dood’. Dat is nu eenmaal zo. Iedereen die stelling neemt, krijgt met tegenstanders te maken. Dat is de essentie, ook van theater.’
Sommige mensen beweren online ook dat je laf zou zijn omdat het ‘lekker makkelijk’ is om op rechtse politici af te geven. Wat vind je daarvan?
‘Wat is er nou laf aan? Rechts doet niks anders dan linkse politici afschrijven. Ik vind de rol van links Nederland veel te timide. Linkse politici gaan in een hoekje zitten, laten alles over zich heenkomen, doen alsof hun strijd al verloren is en blijven de rede aangaan. Op zich een hele goede eigenschap. Maar ik denk dat er behoefte is aan een stevig links geluid.’
Een mooie tijd voor jou om theater te maken dus?
Lachend: ‘Het is altijd een mooie tijd om theater te maken.’
Wie zou je uitdagen om een kaartje te kopen voor ‘Leve de man van de SVP’?
‘Er zijn zo’n 16 miljoen mensen die deze show nog niet hebben gezien, die kunnen allemaal komen
Foto André Manuel (c) Jaap Reedijk