Vorige week liet ik jullie (opnieuw) kennis maken met Charles Hardin Holley, beter bekend als Buddy Holly. Vandaag duik ik de jaren ’60-’70 in met een band welke bekend stond – en nog steeds staat – door hun progressieve- en symphonsche rockmuziek. Hun grootste hit ‘A Whiter Shade of Pale’ komt nog regelmatig voorbij op de radio. Deze week in ‘Do you remember ….. Procol Harum’.
Het was 1964 toen Gary Brooker, Robin Trower, Chris Copping en BJ Wilson met hun bandje The Paramounts hun eerste Britse hitje hadden met een cover van Leiber/Stoller’s ‘Poison Ivy’. Omdat ze niet in staat waren om dit bescheiden hitje – het nummer behaalde in de U.K. een 35e plaats – gingen ze twee jaar later al uit elkaar. Het jaar erop ging Brooker werken als singer-songwriter en richtte Procol Harum op tesamen met Keith Reid (dichter), Hammond organist Matthew Fisher, gitarist Ray Royer en bassist David Knights. In hun beginjaren namen ze in de Olympic Studio’s het nummer ‘A Whiter Shade of Pale’ op wat uitkwam op 12 mei 1967 en behaalde al snel de toppositie van de Britse hitlijsten. Ook in de V.S. deed het nummmer het goed met een 5e plaats in de hitlijst aldaar. Ook in Australië bleef ‘A Whiter Shade of Pale’ niet onopgemerkt, het nummer bleef daar zelfs maar liefst 8 weken bovenaan staan. Na het succes van ‘A Whiter Shade of Pale’ besloot de band om te gaan touren; hun live debuut was in 1967 als voorprogramma van Jimi Hendrix. De opvolger van ‘A Whiter Shade of Pale’, getiteld ‘Homburg’ deed het iets minder met een top 6 notering in de U.K.
{slide=Procol Harum – ‘A Whiter Shade of Pale’}http://www.youtube.com/watch?v=Mb3iPP-tHdA{/slide}
Hun debuutalbum, getiteld ‘Procol Harum’ werd opgenomen tussen de releases van beide singles in maar kwam pas uit begin 1968. Een hele rij singles volgden welke het zowel in de U.K. als in de V.S. niet al te best deden. Het album ‘A Salty Dog’ was zeer populair onder hun fanschare en was het eerste album wat in de U.K. goed verkocht. De titeltrack kreeg in de V.S. enorm veel airplay. Een bekende Amerikaanse schrijver gaf een oordeel over het album en het verhaal werdt gepubliceerd als ‘A Salty Duck’…. Fisher, producer van het album stapte kort na de release van het album uit de band. Procol Harum kende veel wisselingen van samenstelling, de line-up tijdens het uitkomen van hun eerste drie albums was hetzelfde en bestond uit; Brooker (piano en zang), Trower (gitaar en zang), Fisher (orgel en zang), Knights (bas), Wilson (drums), en Reid (dichter). Voormalig Paramount bandlid Chris Copping trad in 1970 toe tot de band als organist en bassist. Datzelfde jaar trad de band op tijdens het inmiddels fameuze Isle of Wight Festival. In 1971 zorgeden meningsverschillen over hun muzikale stijl en richting ervoor dat na de release van hun vijfde album getiteld ‘Broken Barricades’ Trower vertrok om zijn eigen band op te richten. Hij werd vervangen door Dave Ball.
{slide=Procol Harum – ‘Homburg’}http://www.youtube.com/watch?v=ubRAiM8n_x8{/slide}
Vanaf eind 1972 tot 1977 was Mick Grabham de gitarist van Procol Harum. De band kwam weer in de spotlights en behaalde weer successen in de hitlijsten met een symphonische rock stijl, regelmatig begeleid door orkesten. ze waren een van de eerste bands die met dit concept succes hadden, het album ‘Procol Harum Live In Concert with the Edmonton Symphony Orchestra’ behaalde in de V.S. de 5e plaats in de albumhitlijst en de gouden status, in de Britse hitlijst de 48e plaats. De single ‘Conquistador (een track van hun debuutalbum wat in 1971 opnieuw de hitlijsten bestormde in de orkestrale versie in samenwerking met de Edmonton Symphony) werd een redelijke hit met topnoteringen zowel in de V.S., Canada en de U.K. De opvolger van ‘Procol Harum Live In Concert with the Edmonton Symphony Orchestra’, getiteld ‘Grand Hotel’ deed het redelijk in diverse landen en hitlijsten. Veel wisselingen van samenstelling zorgden er eind jaren ’70 voor dat de platenverkoop daalde, de single ‘Pandora’s Box’ was in 1975 hun laatste grote hit in Engeland. De single kwam van hun 9e album getiteld ‘Procol’s Ninth’ en was een hernieuwde samewerking tussen de band en Leiber/Stoller welke beiden nummers schreven en produceerden voor Procol Harum. Uiteindelijk viel de band in 1977 uiteen na een zeer matige notering van hun single ‘Something Magic welke niet verder kwam dan de 147e plaats in de US Billboard 200 hitlijst. Vijf maanden later kwamen ze alweer bij elkaar vanwege het feit dat de single ‘A Whiter Shade of Pale’ samen met Queen’s single ‘Bohemian Rhapsody’ uitgeroepen werd tot de “Best British Pop Single 1952–1977” tijdens de BRIT Awards, wat gehouden werd ter ere van Queen Elizabeth II’s zilveren jubileum.
{slide=Procol Harum – ‘A Salty Dog’}http://www.youtube.com/watch?v=yUcAEdkWxXM{/slide}
De band kwam in 1991 wederom bij elkaar met Brooker, Fisher, Trower en Reid (Wilson was het jaar ervoor overleden), en bracht het album ‘The Prodigal Stranger’ uit. Helaas waren de verkoopcijfers niet wat de band ervan verwacht had. Na de release van ‘The Prodigal Stranger’ besloot een nieuwe Procol Harum met Brooker en Fisher maar zonder Trower om begin jaren ’90 een paar jaar door de V.S. en de rest van de wereld te gaan touren. In augustus 1995 speelden ze tijdens het Cropredy Music Festival als gasten van de Fairport Convention. Een kleine twee jaar later zorgden fans ervoor dat de band vanwege het 30-jarig jubileum van de single ‘A Whiter Shade of Pale’ (de toen niet actieve band) een concert gaven in Redhill. Het directe resultaat van het concert was het oprichten van de fan-website ‘Beyond the Pale’ in oktober 1997. Wat ongebruikelijk was, was dat de website dagelijks bijgehouden werd met nieuws over de band, concertdetails uit de 70’s en reacties en berichten van de bandleden. De website zorgde ervoor dat de belangstelling voor Procol Harum groeide. Een en ander leidde tot het “Palers’ Project” waarbij fans samen kwamen om 4 dubbel-cd’s op te nemen met Procol Harum songs. De opbrengsten van de verkoop van de cd’s werden gebruikt om de website te financiëren. Het laatste deel van deze albums kwam uit in 2008.
{slide=Procol Harum – ‘Conquistador’}http://www.youtube.com/watch?v=z93ltLWG05M{/slide}
Eind 1999 beloofde Brooker dat ‘Procol’ in 2000 op zou treden, in september van dat jaar gaf de band een openlucht concert tesamen met de New London Sinfonia in Guilford. Datzelfde jaar kreeg Procol Harum nog wat aandacht omdat de band Transatlantic het nummer ‘In Held Twas in I’ coverde op hun debuutalbum. Sinds 2001, bestaande uit Brooker, Fisher, Geoff Whitehorn (gitaar), Matt Pegg (bas), en Mark Brzezicki (drums), heeft de band hoofdzakelijk getourd door Europa, maar ook door Japan en de V.S. Een concert uit 2001 kwam het jaar erop uit op DVD, in 2003 bracht Procol Harum het album ‘The Well’s on Fire’ uit. Een concert uit december 2003 gegeven te Londen waarbij ze veel van dat album speelden, kwam het jaar erop uit op DVD, getiteld ‘Live at the Union Chapel’. In 2004 verliet Fisher de band en werd vervangen door Josh Phillips. In 2005 minderde de band met touren met als enige orginele lid van het eerste uur Brooker. In 2006 deed de band wederom het Isle of Wight Festival aan en gaf nog een tweetal concerten tesamen met het Danish Radio Orchestra in het Ledreborg Castle in Denemarken. Een uur materiaal van die concerten werd Kerstochtend 2008 op de Deense tv uitgezonden en het volledige concert kwam op DVD uit (met opnames van een Deens concert uit 1974 als bonus).
{slide=Procol Harum – ‘Pandora’s Box’}http://www.youtube.com/watch?v=Kcc2j02EDlE{/slide}
Later in 2006 traden ze op in Zwitserland, Noorwegen en Denemarken met Geoff Dunn in plaats van Brzezicki op de drums, dit omdat Brzezicki’s andere band de Casbah Club op dat moment samen met The Who op tournee was. Het jaar erop nam Dunn wederom plaats achter de drums tijdens Procol Harum’s Europese tournee. In 2007 werden concerten gegeven in Italië uit op een album, getiteld ‘One Eye to the Future – Live in Italy’. Tesamen met het Gävle Symphony Orchestra gaf Procol Harum ook nog een orkestraal concert in Zeden op 30 juni in het openlucht theater Dalhalla, dichtbij Rättvik. Op 20 en 21 juli van datzelfde jaar zorgden fans voor een feestje ter ere van het succes van ‘A Whiter Shade of Pale’ en vroeg de band om een concert te geven. Dit resulteerde in twee concerten gegeven op het St John’s, Smith Square in Londen. Op de 20e speelde de band een mix van hun hits en een paar nieuwe songs, waaronder ‘Sister Mary’ en ‘Missing Persons’. De avond erop lieten Brooker en zijn mannen een aantal nog niet eerder opgenomen songs horen, welke ook nog nooit live te horen geweest waren of héél anders dan de originele versies. In het voorprogramma stond The Palers’ Project, waar Procol Harum gitarist Geoff Whitehorn ook deel van uitmaakte.
{slide=Procol Harum – ‘The Dead Man’s Dream’}http://www.youtube.com/watch?v=c4j_a8QPvRs{/slide}
Ookal was het in 2008 stil rond de band, kondigde manager Chris Cooke via de ‘Beyond the Pale’ website de plannen aan voor een live DVD en een in 2009 nieuw uit te komen album. Ook kondigde hij aan dat Procol op zou treden tijdens festivals in Noorwegen en Finland. Vlak voor het Finse concert viel zanger Brooker van een berg met stenen langs een van de Finse wegen en brak een aantal ribben. De show ging gewoon door maar hij was niet in staat om normaal te kunnen zingen waardoor veel van de nummers door andere bandleden werden gezongen of tot instrumentale nummers gebombardeerd werden. na in 2009 volledig hersteld te zijn gaf de band 4 concerten, te weten in de plaatsen Hagen (Duitsland), Drammen (Noorwegen), Moskou en St. Petersburg. Dit alles zorgde ervoor dat in de herfst van dat jaar er een box uitkwam met daarin 3 CD’s en 1 DVD en alle albums van Procol Harum als geremasterde Cd’s met bonustracks, waarvan sommige totaal onbekend waren. Hierna speelden ze in juni 2010 nog een serie concerten in de V.S. en Canada, hoofdzakelijk als voorprogramma voor Jethro Tull (foto).
{slide=Procol Harum – ‘A Whiter Shade of Pale (From “Live at the Union Chapel”)’ }http://www.youtube.com/watch?v=p8jJ1ORIOes{/slide}
Op 22 juli was Procol Harum wederom headliner tijdens het Keitelejazz Festival in Äänekoski, Finland – de lokatie waar de band al eerder optrad toen Brooker gewond geraakt was. Ze beschreven dit loyale Finse publiek als “the best in the world” en speelden een unieke “three-verse” uitvoering van ‘A Whiter Shade of Pale’ met een gitaarsolo van Geoff Whitehorn. 48 uur later werd de band uitgenodigd om een gratis concert te verzorgen op de binnenplaats van het provinciaalse paleis in de provincie Bergamo (Italië). In augustus 2010 waren ze te bewonderen tijdens het “Rock Legends” event in Bad Krozingen in Duitsland en in het Dolina Charlotty Amphitheater in Polen. Na een Halloween concert in Leamington Spa (hun eerste in de U.K. in drie jaar) keerde de band in november terug naar de V.S. en gaf daar een concert tesamen met The Edmonton Symphony Orchestra. Na een optreden in Tallinn, Estland keerden ze wederom terug naar de V.S. en gaven daar in Wilmington, Delaware een orkestraal concert op 4 december. Meer dan 13.000 bezoekers zagen in januari 2011 acht nieuwjaarsconcerten met het Deense Radio Orkest in Kopenhagen en andere Deense plaatsen. In juni van 2012 zal Procol Harum daar weer optreden tijdens het Kløften Festival alvorens op een Amerikaanse tournee te gaan als voorprogramma van YES (foto). Ook zullen ze een aantal orkestrale shows gaan geven in maart 2013 in Denemarken.
