De Hertog Jan Zaal van Muziekgebouw Eindhoven vulde zich met verwachtingsvolle jazzliefhebbers voor de legendarische bassist Marcus Miller. Als afsluiter van het So What’s Next Weekend toverde de tweevoudig Grammy-winnaar een avond vol groove, virtuositeit en jazztradities uit zijn hoed. Het was niet voor het eerst dat de legende in Eindhoven stond en gezien het enthousiasme van de zaal én de artiest, ook hopelijk niet de laatste keer.
Miller kwam enthousiast, klappend en springend, het podium op en opende met ‘Panther’, een nummer van ‘The Sun Don’t Lie’, dat zijn karakteristieke slaptechniek direct etaleerde. De zaal ging los vanaf de eerste tonen en op het podium was dat niet anders. Zijn band, bestaande uit de getalenteerde trompetist Russell Gunn, saxofonist Donald Hayes, toetsenist Xavier Gordon en drummer Anwar Marshall, liet meteen horen dat dit geen gemiddeld jazzoptreden zou worden, maar de start zou zijn van wat een legendarisch concert zou worden. En dat werd het.
Wat volgde, een reis door Millers indrukwekkende carrière en zijn diepe verbondenheid met jazztitanen. Billy Cobhams ‘Red Baron’ kreeg een eigentijdse interpretatie, waarbij de bassist liet horen waarom Miller al decennialang tot de internationale top behoort. Bij ‘Untamed’ kwam zijn veelzijdigheid als instrumentalist naar voren, waarbij hij naadloos wisselde tussen verschillende baslijnen en stijlen.
Hoogtepunten waren er legio en ongetwijfeld waren de Miles Davis-covers daar deel van. Met ‘Catémbe’, ‘Mr. Pastorius’ en natuurlijk Tutu’ bracht Miller eerbetoon aan de jazzlegende met wie hij in de jaren tachtig nauw samenwerkte. Bij ‘Mr. Pastorius’ gaf Marcus een uitleg over hoe hij het nummer schreef en het bij Davis onder de aandacht bracht, ter ere aan die andere legendarische bassist. Hoe Miles het nummer omarmde en hoe trots Marcus was dat de meestertrompetist zijn nummer speelde. Maar ook de latere afsluiter van de set, ‘Tutu’, van het album waar Miller als producent, arrangeur en hoofdcomponist aan werkte, klonk als een emotioneel statement. De basgitaar kreeg hier de leidende stem, ondersteund door subtiele toetsenaccenten en doordacht slagwerk.
David Sanborns ‘Run for Cover’ liet de naadloze fusie horen tussen jazz, funk en soul waar Miller om bekendstaat. De saxofonist in Millers band kreeg hier volop ruimte om te soleren, terwijl Miller zelf de groove strak hield met zijn kenmerkende sound die ooit te horen was op klassiekers als ‘Just The Two Of Us’ en ‘Never Too Much’.
‘Gorée / Go-Ray’ bracht een meer contemplatieve sfeer, waarbij de bassist zijn historische bewustzijn toonde, ook in de uitleg vooraf. Het nummer, vernoemd naar het Senegalese slaveneiland, getuigde van Millers rol als UNESCO Artist for Peace en zijn vermogen om maatschappelijke thema’s te vertalen naar instrumentale composities.
Na twee uur muziek was het publiek nog lang niet klaar met de bassist. De toegift bestond uit ‘Detroit’ en ‘Blast’, waarbij Miller en zijn band nog eens volledig losgingen. Het moest wel… waar de bassist doorgaans schaars is met toegiften en zelden meer dan één nummer speelt, moesten er in Eindhoven wel twee nummers worden toegevoegd. De interactie tussen de musici onderling was voelbaar, met solomomenten die de speelvreugde benadrukten. Maar ook met de interactie met de zaal, waardoor Miller zich echt thuis voelde. Hij komt dan ook al zo lang in Eindhoven, gaf hij aan. Al vanaf zijn 25e, dacht hij, ofwel een jaar of vier. De humor die Miller bracht is niet altijd aanwezig bij de bassist die doorgaans serieus met zijn muziek bezig is.
Miller bewees opnieuw waarom hij gerekend wordt tot een van de tien meest invloedrijke jazzmuzikanten van deze generatie en bij de top vijf beste bassisten ooit. Zijn technische vaardigheid gaat hand in hand met muzikaliteit en emotie, waarbij funk, jazz en soul moeiteloos in elkaar overvloeien. De combinatie van eigen werk, klassiekers uit de Miles Davis-periode en covers van collega-legendes maakte het tot een avond die zowel nieuwkomers als doorgewinterde fans bevredigde. Voor velen in de zaal was het een herinnering aan waarom live jazz zo bijzonder is: spontane interactie, virtuoze improvisaties en muzikanten die elkaar uitdagen en inspireren. Marcus Miller liet in Eindhoven horen dat zijn status als baslegende na vier decennia niets aan kracht heeft ingeboet. Dit was wat ze noemen: een legendarisch concert…
Foto’s (c) Patricia Verploegh Chassé
