Door een stortvloed aan noten en emoties werd ik meegezogen tijdens het concert van Avishai Cohen en het Metropole Orkest op donderdag 15 mei. Verrassend genoeg was de zaal niet uitverkocht – iets wat je bij een wereldster als Cohen zelden ziet. Hun verlies, onze winst.
Wat meteen opviel? De gedurfde keuze om voornamelijk ouder werk van Cohen te herinterpreteren. Stukken die fans kennen van zijn trioformatie werden getransformeerd tot orkestrale kleurexplosies. Dit was geen simpel ’trio-plus-strijkers’ concept, maar een grondige herbenadering die het beste uit beide werelden haalde. “We hadden maar twee dagen om dit allemaal in te studeren,” bekende Buckley halverwege de avond met een mengeling van trots en opluchting. Cohen knipoogde er bij aan toe dat het een ware ‘roast’ was geweest. Die kwetsbaarheid maakte de avond juist echter – hier stonden professionals die zichzelf hadden uitgedaagd.
De openingsnummers waren nog wat zoekend, alsof orkest en solist elkaar aftastten, maar bij ‘Seattle’ viel alles op zijn plaats. De versie van ‘Pinzin Kinzin’ – oorspronkelijk van ‘Gently Disturbed’ – was ronduit verbluffend. De complexe maatsoorten die Cohen zo typeren werden moeiteloos opgepakt door het orkest, dat onder leiding van Buckley bewees waarom het tot de wereldtop behoort. Een magisch moment ontstond tijdens ‘Nu Nu’, waarin Cohen het oorspronkelijke Oud-intro zelf op contrabas vertolkte. Toen de strijkers van het Metropole zich vervolgens bij hem voegden, opende zich een compleet nieuwe muzikale wereld voor dit stuk dat op het album ‘Continuo’ al zo indrukwekkend was. Juist deze verrassende herinterpretatjes maakten de avond bijzonder. Het publiek – een mix van grijzende jazzkenners en jonge conservatoriumstudenten met notitieblokken – reageerde alert op elke solo. Met name de houtblazers kregen vaak al na de eerste maten een spontaan applaus. Een vrouw voor me kon bij ‘Childhood (for Carmel)’ haar tranen niet bedwingen – ik snap waarom. Cohens vermogen om met slechts enkele noten een wereld van emotie op te roepen is ongeëvenaard.
Wat me opviel was Cohens lichaamstaal – hij leek aanvankelijk wat gespannen, maar ontdooide zienderogen naarmate de avond vorderde. Bij het instrumentale ‘Lost Tribe’ zag je hem knikken en glimlachen naar de orkestleden, alsof hij zelf verbaasd was door hoe goed het klonk. Het hoogtepunt kwam na het officiële programma. “Ik wil nog één ding spelen,” zei Cohen bijna verlegen, terwijl hij alleen achterbleef met zijn contrabas. Wat volgde was een versie van ‘Motherless Children’ die zo ontwapenend was in zijn eenvoud dat je een speld kon horen vallen. Geen orkestrale bombast meer, alleen een man en zijn instrument die recht je ziel in keken.
De minutenlange staande ovatie daarna voelde niet als beleefdheid, maar als noodzaak. We hadden collectief iets bijzonders meegemaakt.
Cohens muzikale taal is uniek omdat hij grenzen tussen genres wegvaagt zonder geforceerd te klinken. Zijn Israëlische roots, Sefardische invloeden en jazzachtergrond versmelten tot iets wat alleen als ‘Cohen-muziek’ te omschrijven valt. Het Metropole, met zijn historie van genregrensoverschrijding, is zijn ideale partner. Buckley, terug als chef-dirigent sinds eind 2023, bewees weer waarom hij zo geliefd is. Zijn gevoel voor dynamiek en timing gaf Cohens composities precies de juiste ruimte – strak waar nodig, vrijgelaten waar mogelijk.
Ik verliet de zaal met die bijzondere high die alleen live muziek kan geven. Cohen en het Metropole hadden ons niet alleen vermaakt, maar even laten voelen wat muziek vermag wanneer het pure communicatie wordt, voorbij woorden en conventies. Daar mag je best een avondje voor vrijmaken.