Philip Glass is zonder twijfel een van de grootste nog levende componisten in de wereld. Hij is inmiddels 87 jaar en de man heeft de wereld prachtige muziek gegeven. Sonates, orkestwerken, prachtige filmmuziek. Glass is een van de grootste componisten geworden in de minimal music, een doorontwikkeling vanuit de door hem geliefde klassieken die hij uitvoerig bestudeerde zoals componisten als Franz Schubert, Johann Sebastian Bach en Wolfgang Amadeus Mozart waarvan je de contrapunt en harmonieën terug kan horen in het werk van Glass.
Of we ooit nog een echt nieuw gecomponeerd werk van de inmiddels oude Glass mogen verwachten is maar zeer de vraag. Toch is er nu een nieuw album uit van Philip Glass waarop we een aantal van zijn mooiste pianowerken kunnen horen, door Glass zelf gespeeld en opgenomen bij hem thuis, gedeeltelijk nog tijdens de coronapandemie.
Mocht je je afvragen waarom het interessant is om nieuwe opnamen te hebben van oude meesterwerken van Glass, dat is het des te meer aan te bevelen naar dit album te luisteren. ‘Mad Rush’ het post-minimalistische meesterwerk van Glass, dat hij componeerde ter ere van de Dalai Lama, illustreert wellicht het beste de toegevoegde waarde van deze opnames.
De oorspronkelijke opname is uit 1989, inmiddels dus 35 jaar geleden. Glass is ouder geworden, maar de nieuwe opnames laten duidelijk zien dat hij zijn pianotechniek nog niet verleerd is. ‘Mad Rush’ is een ontzettend lastig stuk om als pianist onder de knie te krijgen. De arpeggio’s zijn enorm lastig in toom te houden qua dynamiek. En juist dat lijkt Glass nu in deze opnames veel beheerster te kunnen doen. Dat is ontzettend knap, want daardoor wordt het stuk ‘intiemer’ of rijper, ik weet niet hoe ik dat precies moet uitleggen. Het stuk lijkt aan banden gelegd te worden door de meester, die uiteindelijk een nog betere interpretatie weet te geven aan een van zijn mooiste stukken.
Ook de Metamorphosis-stukken staan op dit nieuwe album en die zijn in gelijke mate toch mooier dan de ouder versies uit 1989.
Het album wordt afgesloten met ‘Truman Sleeps’ een stuk dat eerder werd opgenomen in 1991 voor ‘Glassworks’. Het is een van Glass’ populairste stukken, en heeft in veel film, tv-shows etc. gezeten. Truman Sleeps is een meesterwerk dat rust op een ingenieus vier-akkoordenschema, ondanks de eenvoud van de melodie. Dit schema blijft consistent gedurende het grootste deel van het nummer en wordt herhaald in diverse toonsoorten. Hierdoor ontstaat een gevoel van voortdurende voorwaartse beweging en een ononderbroken ritme.
Opvallend is dat de vier-noten frase die door het hele stuk herhaald wordt, in stappen van een terts beweegt, in plaats van de meer gebruikelijke halve of hele stappen. Dit draagt bij aan het unieke geluid van het stuk, omdat het een onverwacht gevoel van harmonische beweging creëert.
De harmonische structuur van het stuk vormt een voortdurend geluid dat vergelijkbaar is met een metronoom. Dit zorgt voor een sterk gevoel van ritme en stuwt het nummer voort. Naarmate het stuk vordert, wordt de vier-noten frase herhaald in verschillende toonsoorten, waardoor de spanning wordt opgebouwd en er een gevoel van voortdurende beweging en flow ontstaat.
De nieuwe versie is letterlijk een verademing. Glass geeft veel meer ruimte en weet de flow toch te behouden. Het lijkt wel of er berusting in het stuk is gekomen. Een voordeel van het ouder worden en het terug kunnen kijken op zo’n rijke muzikale erfenis zoals Glass dat kan. Niemand anders zou ermee wegkomen om zijn werk een dergelijke interpretatie te geven.
Philip Glass eert op dit mooie nieuwe album zijn eigen muzikale erfenis, en laat horen dat zijn muziek nog steeds actueel is. Ook wordt duidelijk dat het oeuvre van Glass zich inderdaad kan meten met dat van de heel groten, die eerder in deze recensie al genoemd werden. Glass wordt over eeuwen nog steeds gehoord. Een prachtig album dat niet mag ontbreken in de collectie van de serieuze muziekliefhebber. (8/10) (Orange Mountain Music)
