“De wereld is een dorp”, is een zegswijze, die eigenlijk al sinds begin jaren 80 van de vorige eeuw, mede onder de invloed van het steeds verder vertakkende internet, niet meer ontkend kan worden.
Ook in de muziek is de invloed van en met niet Westerse, ofwel wereldmuziek, gelukkig steeds groter geworden. Opvallend mag de invloed van popmuziek uit Senegal wel worden genoemd in samenhang hiermee. Al tijdens de drie laatste decennia van de vorige eeuw speelde muziek uit Senegal een voortrekkersrol in de popularisering van de Afrikaanse muziek. Ismael Lo, Baaba Maal & Daande Lenol en vooral Youssou N’Dour & le Super Etoile de Dakar bleken vorige eeuw de wegbereiders van met name ook jongere lichtingen Senegalese muzikanten. Einde jaren 80 stond dan met de band Positive Black Soul, rond de panafrikaanse militant Didier Awadi, eindelijk de Afrikaanse rap op en manifesteerde zich als een muzikale kracht om rekening mee te houden.
Senegalese rap, kortweg ‘Senerap’ genoemd beïnvloedt de ontwikkeling van de rap op het gehele moedercontinent. Zelfs de rap in de diaspora, zoals bijvoorbeeld van Mokobe wordt sterk beïnvloed door de senerap sound die zich kenmerkt door sterk maatschappijkritische of religieus getinte teksten en de grote invloed van oorspronkelijke culturele muzikale thema’s naast het gebruik van oorspronkelijke instrumenten zoals de kora en de n’goni.
In deze ontwikkeling kwamen begin jaren negentig twee rapbands bovendrijven die nu de Senegalese rapscene grotendeels bepalen en die beide ook de oversteek naar Europa en de VS inmiddels succesvol hebben weten te maken. Aan de ene kant de uit Guediawaye, een voorstad van Dakar, afkomstige Bideeuw Bou Bess (Nieuwe Ster) die sterk beïnvloed zijn door het Senegalese soefisme en de inmiddels immens populaire Daara J Family. Daara J Family bestaat uit Faada Freddy, een magisch goede zanger en rapper Ndongo D.
Hun muziek is sterk geworteld in de griot-traditie waarbij de geschiedenis via orale weg en zang wordt overgedragen van generatie op generatie. Hoe modern de band ook mag klinken. Hun nummers bevatten lessen en maatschappijkritische onderwerpen waardoor ze inmiddels niet alleen erg populair, maar ook erg invloedrijk zijn geworden in hun thuisland. Daarnaast zijn ze met name in de francophonie en in de diaspora erg populair. In 2010 kon Nederland al eens kennismaken met de meer dan uitstekende livereputatie van Daara J op het Amsterdam Roots Festival en op het festival Mundial in Tilburg.
Nu is er dan eindelijk een opvolger voor het succesvolle ‘School of life’-album uit 2010 en het laatste album ‘Foundation’ uit 2016, dat de belofte niet helemaal waar kon maken. Het nieuwe album heet ‘Yamaatele’, werd gemaakt in Parijs, Dakar en Kinshasa en bevat 12 tracks. Op het titelnummer wordt Daara J bijgestaand door de Burundees/Franse rapper/schrijver Gael Faye. Het album klinkt productioneel als een klok. Door de jaren heen zijn de producties uit de eigen ‘Bois Sakre’ studio zo goed geworden dat ze voor geen enkele internationale productie onder doen.
Het album opent met ‘Tchekoule’, gebaseerd op een oud liedje dat overal in West-Afrika opduikt en ook al eerder werd opgenomen door artiesten Manu Dibangu en Angelique Kidjo. De band verzekert zich zo slim van een meezinger in heel West-Afrika. Op titelnummer ‘Yamatélé’ wordt op een heel knappe beat en prachtige vocals van Faada en Gael Faye. Het nationaal tijdverdrijf tv-kijken en het internationale vastgeklit zitten aan je mobiele telefoon, wordt op humoristische wijze bekritiseerd.
Toptrack van de het album is zonder twjfel ‘ADN’, een aanklacht tegen de vervuiling, de ontbossing en de klimaatproblematiek. Wederom is Faada Freddy in topvorm. Een rumba ritme dat enorm knap is opgebouwd en gesteund wordt door fluiten, synths en acoustische gitaren bereiden een bed voor de mooiste vocalen en de betoverende flow van de rap van Ndongo D die op eenzame hoogte staat qua rap in Afrika.
Op het hele album is de invloed terug te horen van het feit dat de mannen in Congo en Parijs samenwerkten met mannen als Kratos, Manu Sauvage en Youssoupha. Dat resulteert in een sound die vaker doet denken aan het werk van Maitre Gims. Voorwaar vanuit commercieel oogpunt geen slechte zet.
Met ‘Yaamatele’ zet Daara J Family een bijzonder sterk album neer; eindelijk een waardig opvolger voor meesterwerk ‘School of Life’ . ‘Yamaatele’ zal zeker in de francohonie en de diaspora een groot succes worden. Neem de tijd voor dit album als je je muzikale horizon wil verbreden, als je geïnspireerd wil worden, en zeker als je lekker wil dansen deze zomer. Het is een fantastisch album. (8/10) (Bois Sakre)
