Steve Vai is een ware meester van de gitaar. Hij is een muzikant wiens virtuositeit alleen geëvenaard wordt door zijn innovatieve benadering van het instrument. Geboren in New York in 1960, begon Vai op 13-jarige leeftijd gitaar te spelen. Tegen de tijd dat hij 18 was, maakte hij naam in de muziekindustrie.
In de jaren daarna is Vai een van de meest gerespecteerde en gewilde gitaristen ter wereld geworden. Hij heeft gewerkt met een wie is wie van muzikanten, waaronder Frank Zappa, David Lee Roth, Whitesnake en Joe Satriani om er een paar te noemen. Hij heeft ook talloze eigen albums uitgebracht. Deze albums tonen zijn unieke stijl en ongeëvenaarde technische bekwaamheid. Zijn voortdurende inspanningen om jonge muzikanten te inspireren en op te leiden hebben hem een reputatie opgeleverd als een ware ambassadeur voor de gitaar.
Ik sprak met Steve Vai over zijn laatste release, het album ‘Gash’. Een album met een bijzondere ontstaansgeschiedenis, waarin we Steve Vai van een andere, onbekende kant zullen leren kennen. Ik sprak Vai via Zoom, vanuit zijn studio in Californië. Steve Vai heeft na ruim dertig jaar eindelijk besloten het album ‘Gash’, dat al die jaren in zijn studio op de plank heeft gelegen, uit te brengen. Op het album een heel andere Steve Vai dan we gewend zijn . Op het album hoor je het soort muziek waar je samen met je vrienden van geniet tijdens het rijden van lekker lange tourtochten op de motor.
Steve leunt achterover en zegt: ‘Weet je, ik ben en blijf altijd een ‘rockpig’. Ik hou van rockmuziek. Ik heb carrière gemaakt door rockmuziek te spelen. Maar in de jaren ’70, toen ik jong was, was ik helemaal weg van de bikercultuur. Vanaf mijn twaalfde en verder gedurende mijn hele tienertijd bouwde ik met mijn vrienden minibikes en motoren. Alles wat ons maar in beweging kon brengen zonder dat we er iets voor hoefden te doen, gebruikten we. We monteerden grasmaaiermotoren op een fietsframe! Tegelijkertijd was ik als tiener al geobsedeerd geraakt door echte classic rock. Ik leefde en ademde Led Zeppelin, Glenn Hughes met Deep Purple en Aerosmith, en al die andere geweldige rockmuziek.’
Zonder op een andere vraag te wachten vervolgt Steve zijn verhaal, terwijl hij zijn gepersonaliseerde baseball-cap even bijstelt. ‘Het was een geweldige tijd om motorrijder te zijn eind jaren ’80, begin jaren ’90. Vooral in Zuid-Californië was er die grote beweging en er waren zoveel mooie routes om te gaan rijden. En een van de jongens met wie ik reed werd een goede vriend, eigenlijk mijn beste vriend, hij heet Johnny ‘Gash’ Sombrotto.’
Dus de titel en het album spreken voor zich. Het bleek dat Johnny kon zingen als niemand anders. Maar toch besloot je toendertijd het album niet uit te brengen, waarom was dat?
‘Nou, het was 1991 toen de opnamen werden gemaakt en de populariteit van dat soort rock was op zijn retour en grunge was in opkomst. Ik denk dat het album volledig verloren zou zijn gegaan als ik het toen had uitgebracht. Ik had net ‘Passion and Warfare’ uitgebracht en ook had ik het gevoel dat het album nog niet af was. Ik wilde meer doen dan alleen die acht nummers. ‘
Eigenlijk ging ‘Gash’ dus bij je op de plank omdat het niet af was. Je wilde meer nummers maken. Had je wel al bedacht wat voor zanger je voor dit project zou willen?
‘Gash’ op zijn motorfiets
Steve Vai laat een glimlach om zijn lippen spelen. Zijn ogen vernauwen zich en draaien iets omhoog. Hij denkt even na en probeert zich die tijd te herinneren voordat hij de vraag beantwoordt.
‘We namen de nummers in ongeveer een week tijd op, letterlijk tussen de motorritten door. Ik wilde de geest van het motorrijden vangen in de muziek, dus geen lange en ingewikkelde gitaarsolo’s of gecompliceerde muzikale constructies, maar gewoon lekkere simpele rechttoe, rechtaan rock. Ik had niet de behoefte om te laten zien hoe geweldig ik wel niet was. Ik maakte dit album om mezelf een goed gevoel te geven, niet meer niet minder. Ik wilde mezelf een goed gevoel geven. In het begin heb ik de zang nog wel zelf opgenomen, en om eerlijk te zijn heb ik het verprutst. Ik kan best aardig zingen, maar er zijn grenzen aan wat mijn stem kan.’
Hoe ben je dan bij Gash terechtgekomen? Heeft hij je gevraagd of wist je dat hij zo’n goede zanger was? Je had David Lee Roth kunnen vragen. Hij zou ook goed weg weten met dit soort materiaal, denk je niet? Opnieuw lacht Vai halfslachtig. Het is duidelijk dat de vragen hem doen denken aan de goede oude tijd.
‘Weet je Jan’, zegt Vai, ‘geen van onze vrienden had eigenlijk enig idee dat Gash überhaupt een zanger was. Hij was helemaal niet bekend als zanger, hij wist het zelf niet eens. Hij zong alleen thuis, onder de douche. Op een dag ging hij gewoon achter de microfoon staan omdat ik hem dat vroeg, en hij blies me overhoop.’
Vai neemt een slok voordat hij verder gaat: ‘Ten eerste had hij een ongelooflijke pitch. Hij raakte elke noot meteen. En dat had hij nog nooit eerder gedaan! Hij had zijn stem nooit echt als zanger gebruikt en toch zong hij zo natuurlijk. Hij was zo zelfverzekerd, hij had zo’n charmante branie, ik was stomverbaasd!’
Steve Vai op zijn motorfiets . Foto : John Harel
‘Ik begrijp goed dat je aan David dacht als zanger’ vervolgt Vai, ‘maar zo goed als Gash had hij het toch niet kunnen doen. Dave was een geweldige zanger, begrijp me niet verkeerd, maar hij is een typische West Coast rocker. Gash kwam van de Oostkust, weet je. Je hoort het aan zijn accent. Ik ben zelf ook Oostkust, geboren en getogen in New York. We hebben een heel andere ‘edge’, een andere vibe. Het is nog steeds ongelooflijk wat er gebeurde toen Gash begon te zingen. Hij had een prachtige, zangerige stem. Hij kon croonen als Frank Sinatra, maar hij kon ook schreeuwen als een wild varken. Helaas hadden we maar acht nummers en ik wilde er beslist nog een paar schrijven. Ik wilde ook hier en daar wat tweaken, want vergeet niet, het waren nog steeds min of meer demo’s. Tragisch genoeg kwam Gash om bij een verschrikkelijk motorongeluk . We hebben het album samen dus niet meer af kunnen maken. Ik was zo in de rouw en bedroefd toen Gash omkwam. Zo kwam het hele project dus bij mij op de plank te liggen voor de laatste 32 jaar, om daar een hele hoop stof te verzamelen.’
Heel begrijpelijk dat je toendertijd het project op de plank hebt gelegd. Onvermijdelijk en het meest logische dat je kon doen. Je had je vriend verloren! Wat is er nu dan, na al die tijd, veranderd waardoor je nu wel hebt besloten om het album, met de oorspronkelijke acht tracks, niet alleen alsnog uit te brengen, maar dan ook nog onder de titel ‘Gash’?
Een paar seconden draait Steve wat in zijn stoel en zoekt naar woorden.
‘Waarschijnlijk zo’n 20 jaar geleden begon ik er af en toe naar te luisteren en het bracht me helemaal terug naar onze geweldige tijd samen, het voelde goed. Maar als ik er nu over nadenk, was deze muziek en het verhaal van Gash op dat moment te persoonlijk voor me, en daarom heb ik het toen niet uitgebracht. Omdat je dan echt naar buiten moet met het materiaal om het te promoten. Je moet ervoor vechten, en dat wilde ik op dat moment gewoon niet doen met deze plaat. Het voelde gewoon niet goed.’
Je wilde dus meer nummers toevoegen op het moment dat het op de plank werd gelegd, omdat het nog niet af was. Ook leek de timing niet goed voor zo’n album omdat de Alice in Chains’, de Pearl Jam’s en de Nirvana’s van deze wereld op dat moment de lakens uitdeelden in de muziekwereld.
‘Gash’
Later kwam Gash tragisch om bij een motorongeluk en je hebt het project nooit kunnen afmaken zoals je wilde. Denk je niet dat het het eerlijkst is gewoon te zeggen dat het uitbrengen van ‘Gash’ nu een eerbetoon is aan je overleden vriend die je gewoon heel erg mist? Is het niet zo dat er gewoon geen rationele zakelijke verklaring is waarom je dit materiaal op de plank hield? Ik snap je wel. Je bent nu pas klaar om dit materiaal na meer dan 30 jaar met de wereld te delen. ‘Gash’ zou postuum geëerd moeten worden als een groot rockzanger. Daar gaat het toch om?
Er lijkt een gewicht van Vai’s schouders te zijn afgevallen.
‘Ik denk dat je gelijk hebt Jan,’ na een korte pauze vervolgt Vai. ‘Ik wilde het album perfectioneren, maar ik kon mezelf er niet toe brengen. Ik kon alleen maar naar de muziek luisteren. En uiteindelijk zei ik vorig jaar: Laat maar, ik raak dit materiaal niet meer aan. Ik raak het gewoon niet aan. Ik laat het precies zoals het toen al was.’
Dus je hebt het materiaal volledig intact gelaten? Geen overdubbing, geen heropnames?
‘Precies’ antwoordt Steve. ‘Er is maar één klein dingetje dat ik heb gedaan en dat was op ‘Flowers of Fire’, waar ik zijn zang van het tweede refrein naar het eerste refrein heb gekopieerd omdat ik de manier waarop hij zingt mooier vond, dat is alles. Verder is er niets veranderd, toegevoegd of opgepoetst.’
We horen Gash dus precies zoals jij hem hoorde, al die jaren geleden in je studio.
Vai raakt geëmotioneerd maar herpakt zich: ‘ Dit is 100 % Gash. Ik ben blij dat iedereen hem nu kan horen.’
