Na Reykjavik verlaat u de stad, en de bewoonde wereld, in noordelijke richting. Na 385 kilometer bereikt u Akureyri (18.000 inwoners), de laatste mogelijkheid om levensmiddelen in te slaan. Na 430 kilometer slaat u op de Bárðardalsvegur Vestri rechtsaf naar de Eyjardalsárvegur. Bestemming bereikt, 65°37’ NB, 103 kilometer onder de Noordpoolcirkel.
Als lid van de band Amongster had Tom Soetaert succes gehad: prijzen gewonnen, op festivals gestaan. Maar hij wilde zijn eigen project, zijn eigen muziek, zijn eigen wereld. Die vond de jonge Belg door de boot naar IJsland te nemen, alwaar een nieuwe horizon voor hem opdoemde; zijn wereld, waarin hij zich volledig thuis voelde. De rust en ruimtelijkheid van het immense landschap op en rond een schapenboerderij, in het ‘eiland-dal’ ‘Eyjardalsá’, impressionistisch vertaald op het prachtige album ‘OUTER’, eenvoudig, klein en nederig genoemd naar zijn eigen project: OUTER.
Tom Soetaert praat rustig, maar enthousiast: “OUTER is echt mijn kindje. Daarvoor maak ik alle muziek. Amonster was het project van Thomas Oosterlynck.” Ondertussen speelt Tom ook in Sohnarr. “En dat is de muziek is van Patricia (Vanneste, ex-Balthazar), waar ik piano bij speel.” Er zijn duidelijke parallellen: “Alle drie hebben we de afzondering nodig om aan muziek te werken.” Tom is ondertussen gestopt bij Amongster: “Zo veel projecten vraagt te veel headspace. Dan kan ik alles niet meer zo goed doen als ik zou willen.”
OUTER ís dus Tom Soetaert, maar bestaat ook uit een band. “OUTER bestond al vóór ik aan het album begon. Op basis van de muziek die er al was in 2016, heb ik de juiste muzikanten gezocht.”
Hij vertrok alleen naar IJsland. “De muzikanten en de sound zaten daar in mijn achterhoofd. Vooral voor de zang, omdat ik de leadzang niet op mij neem.” Een bewuste keuze? “Ja, Ik wil niet perse in de spotlights staan; ook niet op het podium. Het gaat niet om mij maar om de muziek.” En lachend: “En Arne (De Tremerie) is een veel betere zanger. Hij werkt puur op intuïtie… interessant om mee samen te werken …”
Tom blijkt een grote liefhebber van alles wat met IJsland te maken heeft. “Ik voel me daar helemaal thuis.” Maar zijn muziek heeft niet strikt een relatie met het land: “Die zou ik ook in bijvoorbeeld Afrika kunnen maken, denk ik. Maar ik ben echt naar IJsland gegaan om daar de rust te vinden, om diepgang in de muziek te zoeken. Je kunt niet geïsoleerder zitten dan op zo’n ver eiland.” Tom verbleef in de herfst op een schapenboerderij. “Overdag werkte ik mee op de boerderij. ’s Avonds trok ik mij terug en werkte ik vaak tot laat in de nacht aan de muziek. Daar is echt de ziel van de plaat ontstaan.” Na vijf weken keerde hij terug, “maar die mindset heb ik meegenomen om de nummers af te werken.”
Uiteindelijk werd alles met de band op plaat gezet in een Luxemburgse studio. “Ik wilde deze als band samen inspelen om het geheel organisch te laten klinken. Elke muzikant heeft ook een beetje een eigen kleur aan de songs gegeven op basis van de lijnen die er al waren.” Die inkleuring is ook live terug te vinden: “We spelen dan bijvoorbeeld met een live drummer, die de dynamiek op het podium sterkt verhoogt.”
Het maakt mij nieuwsgierig naar het groepsproces: zou dit proces van samen spelen en musiceren ook in IJsland hebben gewerkt? Tom is stellig: “Nee, zo werkt het niet bij mij. Ik kán dat ook niet. Voor mij hangt muziek samen met emoties, herinneringen, betekenis. Daar wil ik zelf naar op zoek gaan. Het is belangrijk dat mijn muziek iets doet met mij.” En ook met de luisteraar? “Als dat impact heeft op mij, dan kan dat ook bij anderen zo zijn. Mijn muziek is niet echt commercieel, maar wel toegankelijk.”
OUTER gebruikt in enkele nummers ook lyrics. “De zanglijnen zie ik in eerste plaats als klank. Ik zet steeds minder lyrics in een song en de teksten zijn ook minder direct geworden.” Tom ziet zichzelf ook niet als storyteller. “Ik wil liever een situatie overbrengen in klank, geluid. In de nieuwere nummers wijk ik ook meer af van traditionele songstructuren en melodieën. Nog meer het uitdrukken van een gevoel dan gaan voor een mooie melodie zonder meer.” Maar het zal even duren voordat er een nieuw album is. “Ik blijf ook steeds dingen veranderen, verbeteren.” Perfectionistisch? “Haha, een nummer is nooit af, een deadline helpt, anders blijf ik bezig.”
Gevraagd naar muzikale invloeden ontkom je niet aan het IJsland van Sigur Rós. “Ik was vijftien toen ik Sigur Rós voor het eerst hoorde en dat kwam zo hard binnen. Ik gebruik ze niet als referentie voor mijn nummers, maar ze zitten sowieso in mijn DNA, denk ik.” Maar daarin zit ook klassieke muziek. “Mijn ouders draaiden thuis klassiek en ik speelde al op jonge leeftijd piano. Vanaf mijn veertiende ben ik zelf muziek gaan maken en begon ik popmuziek te ontdekken. Mijn muziek zit daar nu een beetje tussenin.”
Sigur Rós wordt nu weinig meer gedraaid. “De laatste tijd luister ik meer naar klankkunstenaars en elektronica. Ik ben er zelf niet zo bedreven in, maar vind het zeer interessant. Ik zou sowieso, mocht ik met iemand samen werken, kiezen voor iemand die iets doet waar ik zelf minder bedreven in ben.” Knutselaars als Burial, Four Tet en Apparat zijn echt geweldig. Net als Adriaan De Roover en Avondlicht hier uit Antwerpen.
Tom Soetaert gaat duidelijk voor kwaliteit, zijn kwaliteit, zijn wereld. Ik luister en kijk nog eens naar ‘Eyja’, in het Nederlands ‘eiland’, de eerste single, volledig gefilmd op en rond de schapenboerderij… het ultieme gevoel. Het eilandgevoel van OUTER…
