Het was voorjaar 1979 toen een nieuwe band de tweede plaats in de Britse hitlijsten bereikte. Geen gladde popproductie, geen gepolijst radiovriendelijk geluid, maar een eigenzinnig verhaal over het jonge leven in Londen, gezongen met een onvervalst Cockney accent. ‘Cool For Cats’ van Squeeze zou uitgroeien tot een van de meest karakteristieke singles van de new wave periode, een tijdcapsule die de energie en de humor van die bewogen tijd perfect vastlegt.
Squeeze
Het verhaal van Squeeze begint op een plek waar veel grote verhalen beginnen: in een etalage van een snoepwinkel in Blackheath, Zuid-Londen. In 1973 plaatste de negentienjarige Chris Difford daar een advertentie waarin hij een gitarist zocht voor zijn band. Het geld voor die advertentie had hij naar eigen zeggen uit de portemonnee van zijn moeder gestolen. Het wonderlijke was dat Difford op dat moment helemaal geen band had. De zestienjarige Glenn Tilbrook was de enige die op de advertentie reageerde, en toen ze elkaar ontmoetten, bleek er onmiddellijk een bijzondere connectie te zijn.
Difford en Tilbrook begonnen samen nummers te schrijven en voegden al snel toetsenist Jools Holland en drummer Paul Gunn toe aan de formatie. De groep trad op onder verschillende namen, waaronder Captain Trundlow’s Sky Company en Skyco, voordat ze uiteindelijk kozen voor Squeeze. Die naam was een ironische verwijzing naar het slecht ontvangen gelijknamige album van de Velvet Underground uit 1973, waarop geen van de originele bandleden te horen was.
In 1975 werd de bezetting verder uitgebreid toen Gilson Lavis de plaats van Gunn innam op drums en Harri Kakoulli de band versterkte op bas. Deze formatie zou de basis vormen voor de eerste succesvolle jaren van Squeeze. De band kwam tot bloei in Deptford, Zuid-Oost Londen, waar ze deel uitmaakten van een levendige lokale muziekscene.
Difford en Tilbrook
De samenwerking tussen Chris Difford en Glenn Tilbrook werd al snel vergeleken met die van Lennon en McCartney. Net als bij dat legendarische duo was er een duidelijke taakverdeling: Difford schreef de teksten terwijl Tilbrook de muziek componeerde. Deze werkwijze leverde een unieke mix op van scherpe observaties over het dagelijks leven en meeslepende melodieën.
Hun debuutalbum uit 1978, geproduceerd door voormalig Velvet Underground lid John Cale, leverde de band hun eerste hit op met ‘Take Me I’m Yours’. Het album werd in sommige markten uitgebracht als UK Squeeze vanwege juridische conflicten met andere bands die de naam Squeeze gebruikten. Het tweede album, ‘Cool for Cats’ uit 1979, bevatte de twee hoogst scorende singles van de band in het Verenigd Koninkrijk: ‘Cool For Cats’ en ‘Up The Junction’, die beide de tweede plaats bereikten.
Cool For Cats
Oorspronkelijk werd het nummer veel langzamer uitgevoerd en had het een andere tekst, maar op verzoek van coproducent John Wood schreef Difford nieuwe lyrics bij de backing track die de band al had opgenomen. Het verhaal gaat dat Difford zich liet inspireren door The Benny Hill Show, waarin karaktergebaseerde muzikale nummers werden uitgevoerd met een plat metrum. Dit resulteerde in een uniek sprechgesang nummer waarin de levensstijl van jonge mensen in Londen centraal stond.
De titel ‘Cool For Cats’ was geen willekeurige keuze. Difford vond het een geweldige titel en verwees hiermee naar de televisieserie ‘Cool for Cats’, die van 1956 tot 1961 in Engeland werd uitgezonden als het eerste rock and roll televisieprogramma. Hij verweven deze referentie met persoonlijke ervaringen in de lyrische inhoud.
Wat ‘Cool For Cats’ zo bijzonder maakte, was dat het een van de weinige Squeeze singles was waarin Difford de hoofdvocalen verzorgde. Het nummer bevatte een zeldzame hoofdzang van de Cockney sprekende tekstschrijver Chris Difford, een van de slechts twee gelegenheden waarop hij de hoofdvocalen zong op een Squeeze single. Normaal gesproken was dat de taak van de zoetere stem van Tilbrook, maar Difford’s ruwe, karaktervolle stem paste perfect bij de vertelstijl van dit specifieke nummer.
Glenn Tilbrook herinnerde zich later hoe hij voor het eerst de nieuwe tekst hoorde: het voelde alsof Difford precies onder woorden bracht waar hun leven op dat moment om draaide. Het nummer werd versterkt door vrouwelijke achtergrondzang, uitgevoerd door Tilbrooks vriendin en haar vriendinnen, wat een extra laagje toevoegde aan het geheel.
Succes in de hitlijsten
‘Cool For Cats’ werd uitgebracht als single op 9 maart 1979 en piekte op nummer 2 in de UK Singles Chart, waarmee het een van de grootste hits van de band werd. Het nummer bleef elf weken in de hitlijst staan en klom op 14 april 1979 naar de tweede positie. De band trad op in Top of the Pops om de single te promoten, hoewel ze gedwongen werden een tekstregels aan te passen voor de televisie.
Ook werd er een muziekvideo gemaakt voor het nummer, waarin de band en de vrouwelijke achtergrondzangeressen te zien waren. Tilbrook zou later zeggen dat de video hem deed ineenkrimpen, vooral vanwege een moment waarop hij probeerde er pantergelijk en super seksueel uit te zien, maar er volgens hemzelf alleen maar aangeschoten uitzag. Difford vertelde dat de band oorspronkelijk een andere video had gefilmd waarin de band constant van hoeden wisselde, maar die verscheen niet op televisie omdat er een fragment in zat van drummer Gilson Lavis die een pint bier in twee seconden achterover sloeg. Deze alternatieve versie werd wel ongecensureerd uitgezonden in het kinderprogramma Tiswas in april 1979.
‘Cool for Cats’ bleef numeriek gelijkstaan met de volgende single van de band, ‘Up The Junction’, als hoogst scorende single in de UK van Squeeze. Beide nummers bereikten de tweede plaats, een prestatie die de band nooit meer zou evenaren.
Klaus Lage
‘Cool For Cats’ is door de jaren heen door verschillende artiesten gecoverd, zij het in beperktere mate dan sommige andere Squeeze klassiekers. De Duitse artiest Klaus Lage nam in 1980 een Duitse versie op getiteld ‘Ich liebe Katzen’, waarin hij het nummer vertaalde en aanpaste aan de Duitse taal en cultuur. Ook bands als Ruder Than You en Out of the Blue brachten hun eigen versies uit.
Chris Difford zelf nam het nummer opnieuw op voor zijn soloalbum ‘South East Side Story’ uit 2006, waarbij hij de kans kreeg om terug te kijken op een nummer dat zo’n belangrijke rol had gespeeld in zijn carrière. In 1992 werd het nummer opnieuw uitgebracht in het Verenigd Koninkrijk nadat het was gebruikt in een televisiereclame voor melk, waarbij het op nummer 62 kwam.
Another Nail in My Heart
‘Cool for Cats’ was ook de titel van het tweede studioalbum van Squeeze,. Het werd uitgebracht in 1979, en bevat vier hitsingles in het Verenigd Koninkrijk, meer dan enig ander album dat de band heeft uitgebracht. Naast de titelsingle en ‘Up the Junction’ bevatte het album ook de singles ‘Slap and Tickle’ en ‘Goodbye Girl’. De producent John Wood, die ook verantwoordelijk was voor het volgende album ‘Argybargy’, hielp de band om hun karakteristieke geluid te verfijnen.
De plaat bevatte ook het indrukwekkende ‘Up the Junction’, waarin Difford’s teksten een treurig verhaal vertelden over jongen ontmoet meisje, jongen krijgt meisje, jongen verliest meisje vanwege zijn drankgebruik. Het was praktisch een kort verhaal op muziek gezet, met een melodie die zo rijk was dat het nummer decennialang zou blijven hangen.
Na het succes van ‘Cool for Cats’ bracht Squeeze in februari 1980 hun derde album ‘Argybargy’ uit, dat algemeen wordt beschouwd als hun beste werk. Het album werd geschreven nadat de band hun succesvolle tweede release ‘Cool for Cats’ had uitgebracht, waarbij de teksten door Chris Difford werden geschreven terwijl hij met zijn vrouw in New York woonde.
‘Argybargy’ bevatte enkele van de meest geliefde nummers van Squeeze, waaronder ‘Pulling Mussels (From the Shell)’ en ‘Another Nail in My Heart’. Dit laatste nummer, uitgebracht als single in maart 1980, bereikte nummer 17 in de UK Singles Chart. Het nummer kenmerkte zich door een opvallende gitaarsolo van Tilbrook en was net zo gevuld met ohrwurm melodieën als de singles van het voorgaande album.
Het album bereikte nummer 32 in het Verenigd Koninkrijk en werd het eerste Squeeze album dat op de hitlijst kwam in de Verenigde Staten, waar het nummer 71 bereikte op de Billboard 200. De sprong in kwaliteit tussen ‘Cool for Cats’ en ‘Argybargy’ was opvallend, met recensenten die het laatste album prezen als een pure pop meesterwerk.
En toen…
De band werd ambivalent over deze nummers toen Difford en Tilbrook kritische erkenning begonnen te krijgen als het nieuwe Lennon en McCartney, waarbij Difford vertelde dat de band hun twee best scorende singles bewust opzij schoof. Later zou Difford echter toegeven dat hij met grote genegenheid terugkeek op die nummers, omdat hij zonder hen niet zou zijn waar hij vandaag is.
Squeeze bleef door de jaren heen albums uitbrengen, met wisselend succes. Het was geproduceerd door Elvis Costello en Roger Bechirian, en bevatte Carrack’s hoofdzang op de radiohit ‘Tempted’. Dit nummer zou uitgroeien tot een van hun meest geliefde nummers in de Verenigde Staten.
De band brak op in 1982, hervormde in 1985, brak opnieuw op in 1999 en kwam weer bij elkaar in 2007. Door al deze jaren heen bleven Difford en Tilbrook het creatieve hart van de band, met hun partnerschap dat vergelijkbaar was met dat van andere grote songwriting duo’s uit de geschiedenis van de popmuziek.
‘Cool For Cats’ blijft een van de meest herkenbare nummers uit de new wave periode. Het nummer vangt niet alleen de energie en de eigenzinnigheid van die tijd, maar ook de specifieke sfeer van het jonge leven in het late jaren zeventig Londen. De combinatie van Difford’s observaties over het sociale leven en Tilbrook’s aanstekelijke melodieën resulteerde in iets tijdloos.
Het nummer staat als symbool voor een periode waarin popmuziek experimenteel kon zijn zonder zijn toegankelijkheid te verliezen, waarin bands konden slagen met eigenzinnige vocalen en onconventionele structuren. In dat opzicht vertegenwoordigt ‘Cool For Cats’ alles wat de new wave beweging zo verfrissend maakte: creativiteit, humor en een weigering om zich te conformeren aan de verwachtingen van de mainstream.