“Yesterday somebody whacked out my mural. That energy’ll make n****s move to Europe,” klonken de eerste zinnen op Kendricks nieuwe album. In hetzelfde weekend als dit concert droeg rivaal Drake een driedaags festival in Londen, waar het uitgerekend die dag misging. Hoeveel toffe artiesten de Canadees ook uit zijn portemonnee trok, het bleek geen antwoord op Kendricks ongekende hattrick. Een wereldwijde homerun die als een komeetinslag de Johan Cruijff ArenA op haar grondvesten deed schudden.
Super Bowl als springplank
In 2024 ontaardde een muzikale oorlog tussen de artiesten Drake en Kendrick Lamar, met over en weer iconische disstracks. Uiteindelijk wist Lamar met ‘Not Like Us’ alle wetten te breken en Drake’s vaarwater te verstoren. Lamar kreeg zelfs de Super Bowl Halftime Show in handen, waar hij de Canadees er snoeihard van langs gaf. Samen met de getalenteerde zangeres (en tevens Drake’s ex-vriendin) SZA bracht de rapper hun ‘Grand National Tour’, die voortkwam uit de Super Bowl-performance, nu naar de ArenA.
Mustard on the beat
In de opening van het drie uur durende spektakel nam DJ Mustard, tevens producer van Kendricks monsterhit, de ArenA mee op reis door zijn eerdere hits. In rap tempo kwamen zelfgeproduceerde clubknallers als ‘Rack City’, ‘I Don’t F**** With You’ en zelfs Jeremih’s ‘Don’t Tell ‘Em’ voorbij. De Angeleno moest koste wat kost de Johan Cruijff ArenA loskrijgen.
Pre-show Moshpits
Met ‘Plain Jane’ van A$AP Ferg als startschot veranderde de zaal langzaam in een grote moshpit, nog voordat de headliners op het podium stonden. Mustard bewees zijn kracht als hypeman door moeiteloos te schakelen tussen monsterhits van Migos, DJ Khaled en Sheck Wes. Met ‘FE!N’ van Travis Scott sloot de producer sterk af en gaf hij de stokjes door voor het hoofdgerecht.
Grand National
Kendrick en regisseur Dave Free stonden bekend om hun doortastende visie, zo ook bij de Super Bowl. Het concert opende op een stadionvullend LED-scherm, waaronder langzaam een zwarte auto – de ‘Buick Grand National Experimental’, alias GNX – op het podium rees. Terwijl de rapper beheerst ‘Wacced Out Murals’ voordroeg, zorgde een burn-out van de GNX voor een gepland rookscherm. Uit die rook verscheen Lamar met een boze grijns, een groot verschil met het afscheidsconcert dat fans in 2022 in de Ziggo Dome zagen.
Squabble Up
Met explosies, vuurmachines en dansers bouwde de doorgaans rustige Lamar een krachtige eerste set op. ‘Squabble Up’ werd ingeluid door een skit over een arrestatieverhoor, duidelijk een hommage aan Lamars held Tupac Shakur en diens spitsvondige interviews. Op zijn disstracks riep Kendrick dat hij “het feestje wilde zien doodbloeden”. Het waren zulke dubbelzinnigheden die de rapper kenmerkten, en deze stadiontour zette Kendrick definitief in het lijstje van de populairste én kundigste rappers ter wereld. Niet voor niets was de Angeleno de eerste rapper ooit die een Pulitzer won.
Stayed for SZA
Gelukkig brak SZA met gemak het rondvliegende testosteron in de ArenA. Mijn eerdere introductie deed nog geen recht aan de kwalitatieve artieste uit Saint Louis. De ‘Grand National’ klonk als Kendricks tour, maar SZA trok letterlijk alle registers open om haar sterrenstatus te verzilveren. Een geweldige stem, meerdere outfitwissels, onuitwisbare podiumaanwezigheid en zwijmelende R&B-nummers behoorden tot haar arsenaal. Wie de brunette nog niet kende, wist vanavond dat ze tot de top behoorde.
30 for 30
Bovenop een versierde GNX kwam de zangeres het podium op, met oorverdovend gejuich van de vrouwelijke fans tot gevolg. Het duo zong ’30 for 30′, waarbij SZA vol energie langs de podia danste. De brunette genoot zichtbaar van de energie die fans haar toeschoten, en op haar aardkleurige broek prijkten belangrijke momenten uit ‘black culture’. Na ‘Love Galore’ en ‘Broken Clocks’ klom de zangeres op de auto om met het nummer ‘The Weekend’ te eindigen, een heerlijke slow jam als ode aan de buitenvrouw.
More truths about you
Rond dat moment scandeerde in Londen het festivalpubliek “Fuck Kendrick!” tegen Drake, die daarop trots zijn glas hief. In Amsterdam toonde het duo Lamar & SZA tegelijkertijd een korte video waarin ze samen in de GNX lagen. De brunette brak een gelukskoekje en las de iconische woorden “No lies about me, more truths about you” voor. Oplettende fans gilden en herkenden Kendricks oorlogsverklaring aan het adres van Drake. De rapper begon rustig op een trap achter het LED-scherm, maar na die woorden splitste het scherm in tweeën en ontstond letterlijk en figuurlijk vuurwerk.
Euphoria
“How many more black features ’till you finally feel that you’re black enough?”, bekritiseerde Lamar tijdens ‘Euphoria’ in de ArenA. Waar eerdere rappers als Jay-Z en Nas hun disstracks in Europa terughoudend uitvoerden, was de afkeer van Kendrick hier onmiskenbaar. Met een “We don’t wanna hear you say n****a no more!” kondigde Kendrick de track schreeuwend af, om vervolgens al dansend ‘hey now’ in te starten.
Be humble
Vakkundig werkte de Angeleno zich door ‘Reincarnated’ heen, om vervolgens met ‘HUMBLE.’ en ‘Backseat Freestyle’ het stadion weer aan te wakkeren. In tegenstelling tot 2022 bleef het publiek rustig, maar net als destijds bleek ‘Family Ties’ het perfecte buskruit voor ontbranding. Een zee van tienduizenden moshende fans deed de ArenA letterlijk trillen, gelijkend aan de Duitse video’s die eerder viraal gingen. Met een glimlach bekeek Lamar zijn werk. Dit gevoel was waar de meeste fans voor kwamen: een Europese ‘Euphoria’.
I deserve it all
Na een oorverdovend applaus vervolgde Kendrick a capella met een stukje ‘Swimming Pools’, voordat hij met een R&B-versie van het extreem ruige ‘m.A.A.d city’ toch missloeg. ‘Alright’ en het Nas-geïnspireerde ‘Man at the Garden’ trokken de energie gelukkig weer recht. Het was zeldzaam de rapper op zo’n commerciële keuze te betrappen, maar het bleek slechts een klein rustpunt in een zee van energie.
You Love Me For It
Stadsgenoot SZA gooide het over een andere boeg. Tijdens ‘Scorsese Baby Daddy’ danste ze in een groene bodysuit wulps langs een geïmproviseerde railing, om daarna met ‘F2F’ ongegeneerd een popconcert in te starten. De zangeres zong en sprong moeiteloos langs de verschillende podia, iets wat haar collega Kendrick meer moeite kostte. Voor ‘Garden’ ging de brunette letterlijk op haar knieën, om uiteindelijk van haar gitarist een intieme serenade te ontvangen.
Mechanische mier
Wie SZA’s populariteit aan haar uiterlijk of bewegingen toeschreef, deed geen recht aan haar stemtechniek. Terwijl ze op het nummer ‘Kitchen’ een mechanische mier bereed, zong de St. Louisan loepzuiver en mierzoet. Ook haar dansers waren daarbij veel op het podium aanwezig, waardoor de show echt als een theaterstuk aanvoelde. Het stond haaks op Kendricks aanpak en het contrast tussen beide shows versterkte elkaar. Kendrick vervulde de rol van rauwe, harde L.A. rapper, terwijl SZA juist tracks over liefde en onzekerheden koos.
SOS
Die onzekerheden leken onzichtbaar tijdens ‘Blind’ en het sensuelere ‘Low’. Onder luid vuurwerk danste de brunette sensueel over de vloer en miste ze daarbij geen enkele noot. “In the bedroom I’m screaming, but outside I keep it quiet”, fluisterde SZA terwijl ze trots haar lichaam voor de camera toonde en over het podium rolde. De opvolgende gitaarsolo bleek een perfect slotstuk voor haar eerste SOS-deel.
All the Stars
Natuurlijk werkten de twee artiesten ook vaker samen. Zowel ‘Doves In The Wind’ als ‘LOVE.’ kregen veel liefde van het publiek. “Amsterdam is my favorite city thus far, hands down!”, riep SZA glimlachend voordat het duo samen ‘All The Stars’ vertolkte. Beide artiesten kwamen op mechanische podia omhoog en keken als supersterren over het stadion uit, terwijl tienduizenden fans meezongen. Ooit twee labelgenoten in Californië, nu een duo dat samen stadions over de wereld uitverkocht.
It’s just big me
Deel twee van het concert zette flink vaart op de tracklist. Kendrick trapte af met ‘Dodger Blue’, waarbij de dansers de houdingen van Da Vinci’s Het Laatste Avondmaal nabootsten. Vervolgens kwamen ‘Peekaboo’ en ‘Like That’, de track waar zijn huidige oorlog mee begon. Lamar kon het niet laten om op “Motherfuck the big three, it’s just big me” een a capella accent te leggen als extra schot naar Drake en J. Cole.
The west coast legends
Onder begeleiding van N.W.A.’s Eazy-E en Dr. Dre (!) dropte de Angeleno ‘DNA’ en verschenen er allerlei videobeelden van Lamar uit 1992 in Compton. Logisch dat heel Los Angeles achter hem stond. Inmiddels was Lamar wereldwijd een personificatie van West Coast Hip Hop geworden. Als kind stond hij bij clipshoots van Dr. Dre en Snoop Dogg, die hem later aan de start van zijn carrière begeleidden.
Poetic Justice
Met een medley van ‘Count Me Out’, ‘Bitch, Don’t Kill My Vibe’ en ‘Money Trees’ bouwde Kendrick een mooi einde aan zijn set. Het slotstuk was het door Janet Jackson gezegende ‘Poetic Justice’, uitgerekend de enige track waar Kendrick met Drake op samenwerkte. Het illustreerde hoe ver die realiteit verwijderd leek, nu beide rappers elkaar tegelijkertijd tijdens concerten in Europa in de haren vlogen.
Between the streets
Ondertussen zwom SZA even in Kendricks energie, terwijl de brunette op een interpolatie van Isley Brothers haar nummer ‘I Hate U’ zong. Haar sexy sound gleed door in ‘Shirt’, een perfecte begeleiding voor de uitdagende bewegingen van SZA en haar dansers. Een zwaardgeluid kondigde de track ‘Kill Bill’ aan, waarbij SZA haar insectenthema aanhaalde om op het scherm parende dieren die elkaar vermoordden te tonen. Tijdens ‘Snooze’ zakte de setlist een beetje in, maar ‘Open Arms’ bracht daar direct verandering in.
Vleugels spreiden
In een prachtige tussenvideo zagen we SZA letterlijk uit haar schulp breken. De zangeres speelde met het thema ‘ontpoppen’ en vloog tijdens ‘Nobody Gets Me’ zelfs met vleugels op het podium. Op ‘Good Days’ werd een natuuraltaar voor de gevleugelde brunette gebouwd, en merkte het publiek duidelijk dat de zangeres voor dit concert ook visueel alles uit de kast trok. Op ‘Rich Baby Daddy’, tevens een track met Drake, danste de hele groep terwijl SZA nonchalant het refrein zong. ‘BMF’ zorgde voor een dansfeestje in de zaal en het Prince-geïnspireerde ‘Kiss Me More’ was zelfs zonder Doja Cat een sensueel uitroepteken.
Not Like Us
Na een korte skit tussen Kendrick en SZA was het eindelijk tijd voor het zoete dessert. Met ‘N95′ gaf Kendrick commentaar op de huidige samenleving, voordat het tweede deel van ’tv off’ de ArenA in brand zette. Onder het geschreeuw van een iconische “Mustaaaaaaard” bracht Kendrick zijn vriend DJ Mustard op het podium. Samen dansten de Californiërs een vreugdedansje op hun overwinning. Met een “I see dead people” werd na een laatste skit de nekslag voor Drake aangekondigd en klonk ‘Not Like Us’ keihard door het stadion. Het volledige publiek zong in koor mee en Kendrick rapte zijn rivaal woord voor woord de grond in.
Luther & Gloria
De euforische ontlading van L.A.’s themanummer zorgde voor een oorverdovend applaus in Amsterdam. Ter afsluiting kwam SZA terug op het podium voor hun nummer één hit ‘Luther’ en zelfs ‘Gloria’, de verborgen ode aan Kendricks pen. Het duo bedankte het publiek en stapte gracieus in de zwarte GNX, om daarna langzaam van het podium te verdwijnen. Het was bloedheet, maar overal trilden fans van opwinding. Er waren mensen afgevoerd, het stadion stonk naar buskruit, maar de fans waren het erover eens: deze avond was keihard.
SZA greep de kroon
Ja, het geluid in de ArenA was slecht. Kendricks show voelde simpel vergeleken met SZA’s theaterstuk. Het podium was zo hoog dat de tribunes eigenlijk de beste plekken bleken. En toch was ‘Grand National’ één van de beste duoshows in Amsterdam ooit, gelijkend aan Jay-Z & Beyoncé’s ‘On The Run’. Mustards staat van dienst was onmiskenbaar. Kendrick bleef live een bizar goede rapper met uitmuntende ademtechniek. Maar SZA toonde zichzelf als creatieve superster, die wellicht later solo stadions kan vullen.
Certified Los Angeles
Na bijna drie uur muziek en ruim vijftig nummers was het duidelijk: Los Angeles had het dit jaar erg zwaar, maar leverde ongekend goede artiesten aan de wereld. Als zelfs in Toronto – de thuisstad van Drake – de show uitverkocht was, was er maar één conclusie aan deze jarenlange vete. Drake was goed met melodieën, maar stoer doen en louche rechtszaken gingen hem zeer slecht af. De ‘Grand National Tour’ was een belangrijke ode aan Los Angeles, in een tijd waarin de stad, net als in 1992, letterlijk en figuurlijk in brand stond.