1983 was een bijzonder jaar voor de Bond-films. In dat jaar verschenen er namelijk twee. Naast de Eon-productie ‘Octopussy’ met Roger Moore in de hoofdrol, verscheen er ook ‘Never Say Never Again’ met Sean Connery in de hoofdrol.
De zwabberende koers wat betreft de Roger Moore Bondfilms werd voortgezet met ‘Octopussy’. Koos men voor ‘For your Eyes Only’ nog voor een hardere wat meer realistische aanvliegroute, in ‘Octopussy’ ging men toch vooral weer voor de ongein. Octopussy was een kort verhaal van Ian Fleming dat samen met The Living Daylights na zijn door in 1966 verscheen. Scenarioschrijvers George MacDonald Fraser, Richard Maibaum en Michael G. Wilson namen zich behoorlijk wat vrijheden ten opzichte Fleming’s werk maar kozen er wel weer voor om het Koude Oorlog gevoel in deze film weer wat aan te scherpen. Voor de tweede keer nam John Glen op de regie-stoel plaats en ook de lijfcomponist John Barry was dit keer weer van de partij. ‘Octopussy’ kreeg een ietwat lager budget mee dan zijn voorganger en dat verklaart voor een deel ook wel de studio-look die deze film heeft. ‘Octopussy’ was daarbij ook nog eens een film die gehinderd werd door grote en kleine ongelukken op de set. Kristina Wayborn brak een aantal tenen toe een bazooka die ze uit de handen van een tegenstander moest trappen niet van plastic maar van metaal bleek te zijn, de acteur die de Indiase huurmoordenaar met de cirkelzaag speelde brak tijdens de opnames zijn arm maar voltooide de scene uiteindelijk wel. Maar het ergste lot trof stuntman Martin Grace. Die moest voor Roger Moore dubbelen toen deze aan een voortrazende trein bungelde. De opnames duurde langer dan verwacht en zo verliet de trein een relatief veilig afgebakend gebied waardoor Grace vol tegen een betonnen seinpaal aan knalde. Die klap verbrijzelde diens heup en linkerbeen. Overigens, na een lange revalidatie-periode herstelde Grace helemaal van zijn verwondingen.
De film begint met hoe 009 (Andy Bradford) in een clownspak van Oost- naar West-Berlijn tracht te ontsnappen. Hij wordt echter achtervolgd door de messenwerpers Mischka (David Meyer) en Grischka (Anthony Meyer). Dodelijk gewond weet 009 de Britse ambassade te bereiken en weet daar een vals Faberge ei af te leveren. MI 6 vermoedt dat de Russen hierbij een vinger in de pap hebben. Bond wordt op de zaak gezet en hij gaat naar een veiling waar een echt Faberge-ei geveild wordt. Daar verwisselt Bond niet alleen het echte ei voor een valse maar hij jaagt ook nog eens de prijs op voor de bieder, de Afghaanse prins Kamal Kahn (Louis Jordan). Als Kamal Kahn samen met zijn rechterhand Gobinda (Kabir Bedi) naar India vertrekt, volgt Bond hen. Bond krijgt in India assistentie van Vijay (Vijay Amritray). De verhoudingen tussen Bond en Kamal Kahn worden verder verslechterd als Bond de prins een behoorlijk bedrag afhandig maakt tijdens een spel backgammon. Een serie aanslagen volgen die Bond allemaal weet af te weren. Wel wordt hij verleid door Kahn’s assistente Magda (Kristina Wayborn) bij wie Bond een tatoeage ontdekt van een octopus en Bond staat vervolgens toe dat zij het echte Faberge-ei steelt. Niet veel later wordt Bond door Gobinda gekidnapt en naar Kamal Kahn’s paleis gebracht.
Daar verneemt Bond dat Kahn samenwerkt met de Russische generaal Orlov (Steven Berkoff) die uit is op een Russische suprematie. Als Bond ontsnapt leidt het spoor naar het drijvende paleis Udaipur dat in bezit is van de geheimzinnige zakenvrouw Octopussy (Maud Adams). Zij is de leidster van de Octopussy-clan waartoe ook Magda behoort en ze verdient haar inkomen middels smokkel en circussen. Alhoewel Octopussy werkt voor Kahn heeft ze een duidelijke reden om de kant van Bond te kiezen.
Octopussy: [Bond sneaks on to the island and makes his way into Octopussy’s room] I wondered when you might arrive.
James Bond: So you are the mysterious Octopussy.
Octopussy: And you are James Bond. Licensed to kill. Am l to be your target for tonight?
James Bond: Not necessarily. Depends how much you tell me about jewelry smuggling. And why one of our agents was killed in East Berlin.
Octopussy: I know nothing about that. You remember Major Dexter Smythe? You were sent out to arrest him, weren’t you?
James Bond: You seem to have done your homework.
Octopussy: Thank you.
James Bond: Yes. Smythe, after a brilliant military career, joined our secret service. His mission was to recover a cache of Chinese gold, seized in North Korea. Both he and his native guide disappeared. The gold was never found.
Octopussy: And 15 years later you were sent after him.
James Bond: The guide’s body turned up with a bullet still in his skull from Smythe’s revolver. I traced Smythe to Sri Lanka, and gave him 24 hours to clear up his affairs before I took him back. He committed suicide rather than face the disgrace of a court martial. What’s the connection?
Octopussy: He was my father. I’d hoped fate would bring us together one day.
James Bond: To avenge him?
Octopussy: To thank you for giving him an honorable alternative.
En dan wordt het al snel gruwelijker. Kahn’s handlangers vermoorden Vijay, Bond en Octopussy weten ternauwernood een aanslag te overleven, er wordt een tijgerjacht gehouden maar de prooi is Bond en dan blijkt dat een van de circussen van Octopussy als dekmantel gebruikt wordt door Orlov en Kahn om het Westen te treffen middels een nucleaire aanslag. Bond en Octopussy moeten alle zeilen bij zetten om dit te voorkomen.
Toen de film uitkwam was’Octopussy’ een bescheiden succes en overvleugelde de Connery-Bond N’Never Say Never Again’ net. Ook waren de recensies uit die tijd redelijk mild. Ook Lee Pfeiffer en Dave Worrall zijn in hun boek ‘The essential Bond : authorized guide to the World of 007”verrassend positief als ze schrijven : ‘Octopussy’ is one of the best films of Roger Moore era. It boast a very complex and interesting screenplay filled with exotic characters.” Maar daar waar bij ‘For Your Eyes Only’ de recensies van latere tijd positiever werden, gebeurde bij ‘Octopussy’ het omgekeerde, de film verloor aan reputatie. Zo schreef “ Danny Peary in zijn “Guide for the Film Fanatstic” het volgende over de film : Octopussy “has slow spots, little humour, and villains who aren’t nearly of the calibre of Dr. No, Goldfinger, or Blofeld. Also, the filmmakers make the mistake of demeaning Bond by having him swing through the trees and emitting a Tarzan cry and having him hide in a gorilla suit and later disguise himself as a clown (who all the kids at the circus laugh at). It’s as if they’re trying to remind us that everything is tongue-in-cheek, but that makes little sense, for the film is much more serious than typical Bond outings – in fact, it recalls the tone of From Russia with Love.
Wat mij betreft hoort ‘Octopussy’ tot de mindere Bond’s. Het is dat ‘Moonraker’ en ‘A Nieuw to al Kill’ nog beroerder zijn anders was ‘Octopussy’ zonder twijfel de benedengrens van de reeks geworden. De film kent een verrassend pluspunt door de aanwezigheid van Vijay Amritray als Vijay. De voormalige tennisprof houdt zich verrassend goed staande in de acteurswereld en zijn dood is de beste scene uit de hele film. Goed opgebouwd, met de juiste mate van luguberheid en vooral heel goed gemonteerd. Ook maakt de film voortdurend grapjes over Vijay Amiritray verleden als tennisster. Zo houdt hij tijdens een aanslag zijn tegenstander af met een tennisracket en concludeert hij het gevecht met de opmerking: “ Game, Set and Match”. Maar verder heeft deze Bond niet al teveel te bieden. Voor een Bond oogt de film verrassend goedkoop met tegenvallende decors en de film offert alles op voor de grap of het effect. De door Peary aangehaalde scene waar Bond aan Kahn en Gobinda tijdens de tijgerjacht tracht te ontkomen door te slingeren door de bomen wordt voorzien met Weismuller’s Tarzankreet. Dit wordt zoals gezegd aan ons kijkers verkocht als tongue-in-cheek humor maar wat het feitelijk is, is naast kinderachtig vooral banaal. Ook de vele opmerkingen die dubbelzinnig geïnterpreteerd kunnen worden, gaat op een gegeven moment vervelen.
James Bond: May I join you? Sotheby’s. Half a million pounds.
Magda: The man at the auction.
James Bond: Precisely.
Magda: You have a very good memory for faces.
James Bond: And figures.
En dit was nog een van de meer subtiele dubbelzinnigheden. ‘Octopussy’ schuift verrassend vaak door naar het puberale maar het ergste euvel is de stroperigheid waarmee ‘Octopussy’ verteld wordt. De film lijkt maar geen vaart te krijgen en op momenten roept de film gevoelens van saaiheid en verveling op. En wie had dat ooit gedacht bij een Bondfilm ?
Regie : John Glen.
Acteurs : Roger Moore, Maud Adams, Louis Jordan, Kristina Wayborn, Kabir Bedi, Steven Berkoff, David Meyer, Anthony Meyer, Desmond Llewelyn, Robert Brown, Lois Maxwell, Micheala Clavell, Walter Gotell, Vijay Amritraj, Albert Moses, Geoffrey Keen, Douglas Wilmer, Andy Bradford, Philip Voss, Bruce Boa, Richard LePaermentier, Gertan Klauber, Brenda Cowling, Mary Stavia, Carole Ashby, Richard Graydon, Michael G. Wilson.
Waardering : 4,5
