Thyrza heeft de single ‘Donker’ uitgebracht. Volgens de Nederlandse zangeres een natuurlijke aftrap van haar nieuwe album. “De eerste is extra spannend, als een baby die de wereld ingaat.” Een muzikale baby, welbespraakt en met een prachtig taalgevoel. Met moeders genen uit theater, poëzie en journalistiek. Thyrza koestert haar liefde voor taal.
Thyrza van Dieijen, zoals ze volledig heet, is opgewekt en vertelt graag haar verhaal. “Het album zit in een afrondende fase en zal in het najaar van 2022 verschijnen.“ Ze noemt het album ‘Versplinterd/Verwonderd’…. “‘Donker’ is de aftrap van het verhaal dat ik erop vertel.” Een verhaal waar ze intuïtief aan begon, maar “toen ik alle nummers af had, ontvouwde zich voor mij heel duidelijk waar het eigenlijk over ging.”
Ze gaat terug in de tijd, naar begin 2020. “Ik was al ver gevorderd met het schrijfproces en dacht in eerste instantie een EP te maken. Toen overleed mijn vader. Ik had in de periode erna verschillende studio-sessies gepland staan en besloot die door te laten gaan. Daar ontstonden nieuwe liedjes die goed aansloten bij wat er al lag. Het bleek fijn om juist in een periode van rouw muziek te maken.” Thyrza schreef eerder ook al over haar vader. “Hij kreeg op jonge leeftijd een beroerte en kon daardoor moeilijk spreken en lopen”; de versplintering in zijn leven. “Maar de plaat is juist een ode aan zijn levensfilosofie geworden: hij was altijd in staat om zich te blijven verwonderen, over de meest kleine dingen die veel mensen als vanzelfsprekend beschouwen.” Ze kijkt serieus en trekt haar verhaal wat breder. “En het sluit ook aan bij deze tijd, zoals de versplintering in de Corona periode. Het niet hebben van houvast. Hoe deal je daarmee?”
Het album heeft haar naam niet zomaar gekregen. Die verdient het ook. “Het gaat over de twee kanten die het leven voor mij heeft.” De in Limburg geboren en in Rotterdam woonachtige muzikante vervolgt met een filosofische touch: “Als je in staat bent om je altijd te blijven verwonderen, zelfs in de meest versplinterde en moeilijke situaties, dan is dat de sleutel tot de geluksmomenten.” ‘Versplinterd/Verwonderd’ start bewust met ‘Donker’. “Ik wilde beginnen met de versplintering. Het is oké om je niet oké te voelen. Dat dat mag, dat het niet altijd goed hoeft te gaan. We leven in een maatschappij waarin we altijd de mooiste versie van ons zelf willen laten zien. Heel vaak is dat gewoon niet zo en heb je het niet voor het kiezen.”
Het album leest als een verhaal. “Het is geen must om alle nummers chronologisch te beluisteren, maar het voegt wel veel toe, ja. Maar los beluisteren kan natuurlijk ook.” De singles zullen niet in volgorde worden uitgebracht, “Maar op gevoel. De volgende single komt op 28 januari uit en gaat over juist die verwondering. De tweede kant van de medaille.”
Haar songs, of in de context van haar Nederlandse schrijftaal misschien beter ‘liedjes’ of ‘nummers’ genoemd, ontstaan vanuit Thyrza’s eigen ervaring en perspectief. “Maar ik hoop dat je je er wel in kunt herkennen, zeker in deze tijd. Het maken ervan heeft mij in ieder geval geholpen.” Dat geldt voor de nieuwe plaat, maar even zo voor de voorafgaande EP ‘(On)breekbaar leven’. “Die ging over kwetsbaarheid. Het was een periode waarin ik zoekende was: ga ik hier echt voor? Ben ik goed genoeg om mijn eigen muziek uit te brengen? De lef om mijn eigen drempels over durven gaan.” Ze lijkt na te denken… “Ja, om zoiets kwetsbaars uit te brengen, iets zo eigens.. dat was wel een stap.”
Hoewel haar platen zowel letterlijk als figuurlijk geheel op haar naam staan, heeft ze muzikaal en vooral productioneel veel steun gehad aan Wannes Salomé, bekend van de band Klangstof. “Qua productie wilde ik net als bij mijn EP met Wannes samenwerken. Ik vind zijn stijl zo goed. En ik wilde graag iemand die iets aan mijn eigen stijl zou kunnen toevoegen.” De klik was er en dat is duidelijk hoorbaar in de nummers. “Ik schrijf meestal eerst de teksten, akkoorden en melodie. Met een soort blauwdruk ga ik naar Wannes. Soms heb ik dan ook al een idee voor de productie. Tsja, en dan gaan we lekker samen klooien, aan de slag.” Thyrza lacht. “Meestal hebben we hetzelfde gevoel bij een song. Zo is ‘Versplinterd/Verwonderd’ wat elektronischer dan ‘(On)breekbaar leven’, iets meer indie. Dat paste gewoon van nature beter bij de liedjes.”
De teksten van Thyrza zitten heel knap in elkaar. Je wordt als in een gedicht naar binnen gezogen, waar je mag verblijven in de poëtische wereld van Thyrza, die voor even ook de jouwe mag zijn en waarin je je eigen avontuur mag beleven. En dat is niet toevallig. “Ik heb jazz gestudeerd aan het Rotterdams conservatorium, maar ook veel aan theater gedaan. En ik heb ook nog journalistiek gestudeerd… Ja, ik was altijd veel bezig met teksten en taal.“ Alle ervaring komt nu prachtig samen in haar muziek. “Ik heb altijd veel geschreven. Mijn muziek ontstaat dan ook vanuit een verhaal, een zin die ik mooi vind. Uit mijn liefde voor taal.”
Niet vreemd dat ze Stef Bos noemt als een grote bron van inspiratie. “Wat hij met taal doet. Het is aan de ene kant poëzie en de andere kant toegankelijk. Je kunt jezelf erin herkennen.” Muzikaal gaat ze zeker ook voor Wende. “Ze is echt fantastisch.” Thyrza stopt even, heel even maar… “Ik hou gewoon van een goed liedje. En dan maakt het niet zo veel uit in welk genre dat is, als het me maar raakt. Zoals bij Joni Mitchell, maar ook bij Franse chansons.”
Wat ons onbewust weer bij de taal brengt. “Ik heb ook wel in het Engels geschreven, maar omdat ik zo van het Nederlands hou, ben ik overgestapt. Toen voelde ik meteen: “Dit is het!” Je kunt je beter uitdrukken, je woordenschat is breder. En ik hou gewoon heel veel van de Nederlandse poëzie en taal.” Gevraagd naar de toekomst is ze duidelijk: “Ik zou ik niet gaan switchen naar het Engels, om misschien beter te verkopen. Tenzij ik zelf het gevoel heb dat er een Engelse zin is, die echt niet in het Nederlands kan, dan kan ik me best voorstellen dat ik er een Engels liedje tussen zou doen. Maar dat heeft dan een absoluut artistieke reden.”
Het lijkt alsof er de laatste jaren een frisse Nederlandstalige wind waait over de gure, Lage Landen. “O, Ik denk zeker wel dat mensen als Spinvis en Eefje de Visser de weg geplaveid hebben. Maar dat geldt ook voor de Nederlandse hiphop. De Nederlandse taal wordt veel breder omarmd.” Ze heeft er geen verklaring voor “Maar Ik vind het tof om te zien hoeveel er mogelijk is met onze eigen taal in de muziek. De grenzen zijn nu veel breder. Er is niet alleen kleinkunst of hiphop, maar veel meer, tussen alle genres door. Zoals haar eigen Thyrza die ze zelf omschrijft als verhalende Nederlandse popmuziek. En een plekje verdient in dat steeds mooiere Nederlandse muzieklandschap. Thyrza koestert haar liefde voor taal.
Foto’s (c) Sanja Marusic
