In 1978 bracht de Nederlandse progressieve rockband Kayak alweer hun 6 studioalbum ‘Phantom of the Night’ uit. In de chronologie kwam het album na het een jaar eerder uitgebrachte ‘Starlight Dancer’, dat ook al een goede ontvangst had gehad. Kayak had zich als band vanaf haar oprichting in 1972 goed geprofileerd en vanaf 1973 was er elk jaar een nieuw album van de band verschenen. De fanbase was gegroeid, samen met de platenverkoop en Kayak was inmiddels tot ver over de landsgrenzen bekend geworden.
Voor ‘Phantom of the Night’ maakte zanger Edward Reekers voor het eerst deel uit van de band en kwam Peter Scherpenzeel, inderdaad de broer van Kayak’s godfather Ton, basgitaar spelen. Daarnaast kwamen de echtgenotes van Peter en Ton, Irene Linders en Katherine Lapthorn, als zangeressen bij de band. Een logische stap, met name omdat Irene ook al een belangrijke bijdrage leverde als schrijfster van de prachtige teksten.
‘Phantom of the Night’ was het eerste album dat opgenomen werd in de toen nog hagelnieuwe Wisseloord Studio in Hilversum, die later uitgroeide tot een van de meest maatgevende studio’s ter wereld. Aan Kayak dus de eer om de studio te inaugureren met de opnames van hun nieuwe album. Er waren oorspronkelijk 6 weken voorzien om het album op te nemen. Uiteindelijk bivakkeerde de band er van juni tot en met oktober voordat de opnames konden worden afgerond. Alles was nieuw in de studio en de band kampte met veel kinderziektes. Gezoem en gekraak in de opnames die niet thuis konden worden gebracht dreven Scherpenzeel, de band en technici tot wanhoop. Volgens Ton Scherpenzeel werd er zelfs serieus navraag gedaan bij een nabijgelegen militaire installatie om te zien of de storingen daardoor veroorzaakt konden worden. Ton Scherpenzeel vertelt nu nog graag de anekdote dat hij een glas of een flesje bier omstootte in de controlekamer, over de hagelnieuwe mixconsole heen, in het bijzijn van iedereen die ertoe deed in de studio. Onbekend is of er schade was, maar het kenmerkte een periode waarin Kayak voor eens en altijd tot volle wasdom wist te komen in de studio.
Ook nu nog klinkt het album erg mooi. Natuurlijk is de sound erg seventies, maar die warmte en dat mooie laag worden ook tegenwoordig nog steeds erg gewaardeerd. Toendertijd was de productie het neusje van de zalm, al was Ton Scherpenzeel zelf nooit zo tevreden over de uiteindelijke mix van het album.
Het album telt 10 tracks en klokt net geen 42 minuten. De prachtige stem van Reekers blijkt een ware toevoeging aan de Kayak sound. De nummers zijn rijk gearrangeerd en prachtig gecomponeerd. Vocale arrangementen tot in de puntjes verzorgd. Nummers als ‘Daphne’, ‘Keep the Change’ en de prachtige opener ‘Winning Ways’ worden gekenmerkt door blazersarrangementen die niet eerder zo gehoord werden in Nederlandse producties. Zeker ‘Winning Ways’ doet aan het beste van een band als Chicago denken. ‘Phantom of the Night’ is de geschiedenis ingegaan als het album met daarop de grootste hit tot nu toe van Kayak, het prachtige ‘Ruthless Queen’, met de prachtige tekst van de hand van Irene Linders.
Het is erg moeilijk aan te geven welk nummer het beste is. Is het ‘Crime of Passion’ met die prachtige, te korte gitaarsolo erin? Of misschien toch ‘The Poet and the One Man Band’ de zo mooi gedragen gezongen ballad? De kracht ligt er waarschijnlijk juist in dat er geen zwak nummer op het album staat.
Het album kwam uit in 1978, een jaar waarin de wereld steeds meer ging luisteren naar albums die toch wat meer basic waren qua muziek. ‘Outlandos d’amour’ van The Police, maar ook the Clash met ‘Give’ em enough Rope’ braken overal de tent af. Peter Gabriel kwam in die tijd met het tweede van zijn vier soloalbums zonder titel, ja dat met die krassen, hetgeen nog wellicht het dichtst bij de progressieve rock van Kayak kwam. Maar goed dat de band niet te vergelijken was. Hun unieke sound kwam op Phantom of the Night prachtig tot zijn recht. ‘Ruthless Queen’ is tot de dag van vandaag een publiekslieveling op radio, staat genoteerd in de top 2000 aller tijden en is bij live concerten van Kayak nog steeds een hoogtepunt.
Het album stond maar liefst 50 weken in de albumlijst genoteerd met een hoogste notering op 2. In de USA werd het album uitgebracht met een andere hoes dan de iconische foto van Govert de Roos die in De rest van de wereld het album siert. Ook werd er in de USA een zeer gelimiteerde oplage van 3000 picture discs uitgebracht. Onnodig te zeggen dat die laatste nu door collectors zeer gewild zijn.
‘Phantom of the Night’ is met recht een legendarisch album dat voor velen in Nederland en ver daarbuiten maatgevend is geworden en door velen wordt gezien als wellicht het beste dat de Nederlandse rockmuziek ooit heeft voortgebracht. Ook anno 2021 nog steeds de moeite van het beluisteren meer dan waard.
