Trupa Trupa is een Band uit Gdansk, Polen. Een historische stad, in een land dat veel heeft geleden. Achtergrond voor hun muziek en teksten, die steeds minimalistischer worden, zoals de gedichten van songwriter Grzegorz Kwiatkowski. Bijna een onwerkelijke band, die heel verschillende muzikale visies en smaken met elkaar verbindt. “We zijn zo verschillend, dat we niet samen zouden moeten zijn in één band. Maar de grootste waarde van iedereen is juist de synergie van Trupa Trupa. Een vreemde band die niet zou moeten bestaan, maar hij bestaat…”
Trupa Trupa bestaat zelfs al tien jaar. “Wojtek (Juchniewicz, zang/gitaar) en Tomek (Pawluczuk, drums), studeerden af aan de Kunstacademie. Ze kwamen naar mij, omdat ze wisten dat ik muziek maakte en een plek daarvoor had.” Grzegorz Kwiatkowski (zang/gitaar) vertelt over het begin van de band, ergens in Gdank. “En Rafał (Wojczal, keyboard/gitaar) was een broer van een vriend. Dus het was zeker geen magische band, vol vriendschap. In het normale leven zouden we elkaar helemaal niet hebben ontmoet als vrienden. Maar in korte tijd kwamen we erachter dat er echt interessante dingen gebeurden in onze muziek.”
Foto (c) Frédéric Lemaître
Grzegorz is een dichter, filosoof, activist én songwriter/zanger/gitarist van Trupa Trupa. Zijn teksten volgen dezelfde evolutie als zijn gedichten. “De woorden zijn kleiner, het aantal woorden is minder en minder. Een proces van schrappen en weglaten.” Dat betekent dat de teksten ook puurder worden, alleen het meest noodzakelijke wordt gezegd. “Het ligt heel dicht bij de existentiële filosofen zoals Samual Becket. Het bijna niets, om niets te zeggen, om stil te zijn.” De lege ruimtes zijn een open speeltuin voor de luisteraar. “Ja, hij maakt zijn eigen structuur en verhaal, hij plaatst zichzelf in deze lege ruimtes.” Voor Grzegorz is dit zelfs de grootste prestatie van Trupa Trupa: ruimte geven aan de luisteraar. “Het is meditatief, beschouwend.” Maar hij geeft ook toe dat hun muziek niet gemakkelijk is. “In de moderne tijd willen mensen volledig vermaakt worden, een volledig verhaal. Trupa Trupa is op een bepaalde manier als poëzie, een niche. Niet iedereen leest gedichten. Trupa Trupa is die kleine rare psychedelische band, maar niet voor iedereen.”
Grzegorz is een man die deze vergelijking kan maken. Hij heeft al zeven dichtbundels gepubliceerd, hij werkt aan de volgende. “Jarenlang dacht ik dat Trupa Trupa en mijn gedichten verschillende werelden waren. Maar nu denk ik dat ze super dicht bij elkaar liggen. Mijn gedichten zijn zeer minimalistisch en pessimistisch en mijn rol in Trupa Trupa is dezelfde : minimalistisch in teksten en uitvoering.”
Foto (c) Tomek Tomek Wozniakowski
Maar er zijn ook verschillen. Grzegorz is natuurlijk zijn eigen dichter, maar in Trupa Trupa is hij slechts één van de vier leden. “Het is een zeer democratische band; niet autocratisch, maar open. En het is bijna een onwerkelijke band. Iedereen heeft een andere muzikale smaak en onze visies zijn moeilijk te verbinden. Maar dat is ook een grote plus. Deze vele ideeën in één nummer, in één album.” Inderdaad, de band heeft vele, zeer spannende en onverwachte lagen.
“Ik luister vooral naar klassieke muziek, Bach, Schubert, Mozart, Glenn Gould; maar ook naar the Beatles en de Velvet Underground. Mijn vrienden lieten me bands als Fugazi, Can en Sonic Youth horen. Wanneer ieder mens zo verschillend is, leer je altijd van elkaar, ook in de studio. Het is een zeer creative methode.” Hij noemt Trupa Trupa zelfs ‘een band van fouten’. “Elk probleem dat we hadden, veranderde achteraf in een succes. De mix van problemen en visies, die normaal gesproken niet met elkaar mengen. We hebben met z’n vieren zo’n andere psychologische structuur, dat we niet in één band samen zouden moeten zijn.” Dus in je eentje zou je het beter doen? “Nee, nee, de grootste waarde van eenieder is de synergie in Trupa Trupa. En we zijn nu grotere vrienden, na al die jaren.”
Foto (c) Frédéric Lemaître
Trupa Trupa betekent grofweg ‘een groep lijken’ en heeft nog steeds zijn thuisbasis in Gdansk. Een historische stad, met geschiedenis, in een land dat veel heeft geleden. Inspirerende onderwerpen voor Grzegorz. “Ik ben een vrij gelukkig persoon, maar Polen is een zeer verwoest land door de Tweede Wereldoorlog, door het communisme. Mijn grootvader was een gevangene van concentratiekamp Stutthof. Zijn zus ook. Mijn pessimistische visie op de wereld is vanwege mijn familiewortels, de geschiedenis van Polen en enkele invloeden uit de filosofische en literaire wereld, zoals Arthur Schopenhauer, de grootste filosoof van het pessimisme, geboren in dezelfde stad, Gdansk.” En volgens Grzegorz is er nog steeds pijn, lijden. Het verleden is het heden. “Tien jaar geleden dacht ik dat ik misschien te veel gericht was op het verleden, op de brute geschiedenis van nationalisme, rechtse partijen, haatzaaiende uitspraken. Maar ik zag het niet verkeerd, helaas: de realiteit is nu nog net zo, vol geweld, haat, populistische ideeën en holocaust ontkenningen.”
Grzegorz formuleert zorgvuldig. Hij raakt aan een zwaar onderwerp. “Iedereen moet weten dat hij een potentieel kwaadaardig persoon is. Die in sommige omstandigheden iemand anders kan doden, als hij de gelegenheid daarvoor krijgt. Maar we zijn altijd op zoek naar het kwaad in anderen, niet in onszelf. In andere personen, partijen, menselijke rassen, religies etc.” Een paar dagen geleden had hij zelfs een lezing aan Berkeley over deze kwestie; zijn eerste, maar zeker niet zijn laatste. “Dus nu heb ik een nieuw platform om dit probleem te bespreken.” Zoals hij dat ook doet in zijn poëzie en de muziek van Trupa Trupa.
“Zeker, er is een pessimistische sfeer in onze muziek, het is geen vrolijke muziek. Maar je moet zelf beslissen wat dit ‘niets’ is, deze ‘nowhereman’. Als je een donkere en pessimistische sfeer verkent, heb je ook licht nodig. Het geeft je hoop op een paradoxale manier, als het te donker is. Contact met donkere kunst, maakt me op een vreemde manier gelukkig en vreugdevol, een goed persoon.”
Foto (c) Adam Furtak
Hoop in een vreemd heden en een onzekere toekomst… “In de menselijke geschiedenis waren er geen geen betere tijden om te leven, dus ik ben ook realistisch en dankbaar. Ik denk dat mensen in de toekomst zelfs een beter leven krijgen, meer en groter. De kwaliteit, vooral in de kunst, zal echter van minder belang zijn.” Maar ook in de toekomst zal het lijden het grootste probleem blijven. “Niet mijn lijden, maar het lijden van de mens. Ik kan deze fase van sterven en lijden niet accepteren. Dit is mijn idée fixe.” Met zijn poëzie en muziek nodigt Grzegorz mensen uit om dit proces te zien. “De beste kunst is de kunst waar je geen antwoorden geeft, maar gewoon samen met anderen denkt.”
Trupa Trupa, en Grzegorz, voelen soms zwaar, donker, maar “Alles gaat in een goede richting. Dat betekent: anderen respecteren, proberen om een goed mens te zijn. In de kunst en in het normale leven.” De volgende fase is september 2021, wanneer de band zijn nieuwe album zal uitbrengen. Een onverwacht reddingsvest op de donkere zeeën van geschiedenis, heden en toekomst. Of, zoals alleen muzikant, dichter en filosoof Grzegorz Kwiatkowski kan zeggen: “Trupa Trupa is een mix van vreemde dingen. Soms is het grappig, soms is het eng, vol beschouwing. Het is als een achtbaan, geen voor de hand liggende reis. Een vreemde band die niet zou moeten bestaan, maar hij bestaat…” Gelukkig maar.
