Op 11 februari vond de theatervoorstelling De Hormonologen plaats in Theater de Schalm in Veldhoven. Voorafgaand vond er een interview met Yvonne van den Hurk, schrijfster, toneelmaakster en actrice, over De Hormonologen plaats. We vroegen haar over het stuk, het boek en alles er om heen. Yvonne vertelde honderduit en vol enthousiasme over De Hormonologen…
Het eerste dat opvalt bij De Hormonologen is direct al de titel. Hormonologen is een verbastering van hormonen en monologen, dat zou al veel van de inhoud verklappen. “Het zijn verhalen opgetekend uit de monden van vrouwen die in de overgang zijn”, aldus Yvonne. “Het is echt een voorstelling geworden, juist met interactie tussen de speelsters op de vloer. Er is een scène met een moeder en een dochter, met een gynaecoloog en een Marokkaanse vrouw, dus de monoloogvorm moet je in dit geval niet zo strikt oppakken. Misschien had ik een andere titel moeten kiezen. ‘Mag er hier een raampje open’ bijvoorbeeld.”
Het oorspronkelijke idee van Yvonne van den Hurk was om er een boek over te schrijven. Uiteindelijk ontaardde dat in een boek én een stuk voor in het theater. “Ja, ik dacht dat het onderwerp zich meer leende om er een boek over te schrijven. Het verbaasde me dat ik als vrouw, als moderne vrouw, die alle informatie tot haar beschikking heeft, eigenlijk zo weinig afwist van die fase in het leven die mij te wachten stond”, verklaart ze. “Hetzelfde zag ik bij de vrouwen om me heen. Het leek me een goed idee om er een voorstelling over te maken. In eerste instantie wilde ik een boek schrijven. Want ik dacht: hoe kun je over een lege eierdoos – sorry dat ik het zo oneerbiedig zeg – een voorstelling maken? Maar toen ik bezig was merkte ik dat ik theatrale scènes aan het schrijven was. Ik besloot dat het toch een voorstelling moest worden. En het mooie is dat ik door de voorstelling benaderd werd door uitgeverij de Arbeiderspers om er alsnog ook een boek over te schrijven, wat ik ook gedaan heb, waardoor de cirkel weer rond is.”
Een jaar of tien geleden deed de actrice/schrijfster de artistieke productie van ‘de Vagina Monologen’ en ze speelde er ook zelf in mee. Uiteindelijk verwacht je dan, ook gezien de titels dat er overeenkomsten zijn tussen de twee stukken. “Wat overeenkomt is dat het allebei in monologen gebeurt. Maar de uiteindelijke theatrale vorm is totaal anders. In De Hormonologen spelen drie actrices echt met gekende tekst, er zit muziek in, er wordt gezongen, er zijn theatrale beelden, etcetera. Toen ik bezig was met de artistieke productie van de Vagina Monologen wist ik al dat ik iets met die overgang zou gaan doen. Juist omdat de Vagina Monologen zo’n waanzinnig succes had en mensen op de vorm ervan afkwamen, dacht ik dat ik het voor De Hormonologen ook in die vorm zou doen. Inmiddels zijn er al veel afgeleiden, je hebt geloof ik de Penismonologen, de Prostaatmonologen en de Homomonologen, maar daar schaar ik De Hormonologen echt niet onder, want wij bieden de bezoeker een echte voorstelling. We hebben niet zomaar een groepje acteurs die iets komt voorlezen, nee dit is een voorstelling waar stevig op gerepeteerd is en waar je een heel leuke en interessante avond aan kunt gaan beleven.”
Als man is het natuurlijk lastig voor te stellen hoe het voelt, zo’n fase in een vrouwenleven. Is zo’n overgang echt zo moeilijk? Heb je echt last van opspelende hormonen? “Om te beginnen is het natuurlijk persoonlijk. Elke vrouw heeft haar eigen overgang”, legt Van den Hurk uit. “Maar ik heb vrouwen gesproken die in die vijf jaar in hun leven echt volledig de weg kwijt waren. Het heeft niet alleen impact op je fysiek, maar zeker ook op je emotie. Je kunt je onzeker voelen, opgejaagd, je kunt driftbuien krijgen. Dingen waarvan ik niet wist dat die ook gekoppeld konden worden aan die veranderende hormoonhuishouding. Maar het kan. Het hoeft dus niet. Er zijn ook vrouwen die helemaal nergens last van hebben en er fluitend doorheen fietsen. Het is alleen niet zo interessant om daar een voorstelling over te maken. Ik belicht daarom de verhalen van vrouwen die ermee worstelden of worstelen.”
Dus het is niet alleen maar een voorstelling alleen voor vrouwen? Yvonne lacht: “Nee joh. Het is heel goed om je als man je een beetje voor te bereiden. Degene met wie je samenwoont, om wie je geeft, van wie je houdt, die gaat straks door een bepaalde fase heen waarvoor ze zelf al alle informatie bij elkaar moet sprokkelen. Wat is er op tegen om dat samen te doen? En al helemaal als dat dan kan in de vorm van een vermakelijke, informatieve en soms ook behoorlijk emotionele voorstelling? Wat zou je ervan weerhouden? Vrouwen zelf kiezen er wel voor om met vriendinnen te gaan, merk ik. Ik heb zoiets van: neem je man mee! Echt mannen, je wordt niet voor de gek gehouden, je gaat een heel leuke avond beleven en daarna ben je beter voorbereid op waar je vrouw, je collega of je moeder doorheen gaat of nog moet gaan. Mannen vinden het tegenwoordig toch ook al heel normaal om mee te gaan naar zwangerschapsgymnastiek, maar over de overgang weten ze geen bal, dat zou dan weer not done zijn en niet sexy. Bedenk dan dat de overgang toch echt wel wat langer duurt dan een zwangerschap.”
De overgang is, ook in een vooruitstrevend land als Nederland, nog vaak een taboe. Yvonne is daar zelf ook verbaasd over”Er wordt inderdaad niet veel over gesproken, wat raar is. Immers, de helft van de wereldbevolking krijgt ermee te maken. En daarmee de andere helft, de mannen, natuurlijk ook.”
De voorstelling wordt op de planken gebracht door Yvonne van den Hurk zelf, die haar rol afwisselt met Hymke de Vries. De afwisseling is praktisch, aangezien De Vries dit seizoen nog een andere productie op de planken heeft staan. “Hymke de Vries en ik spelen afwisselend de rol van de vrouw die er middenin zit. Anousha Nzume speelt de vrouw die in de fase ervoor zit, die er met angst en beven tegenaan zit te hikken en Nelleke van der Krogt speelt de vrouw die de overgang al achter de rug heeft, die erop terug krijgt en die denkt: meiden, waar maken jullie je toch druk om? Hymke speelt op dit moment ook nog in de fantastische voorstelling Paul Vlaanderen. Verder kennen we haar natuurlijk van de televisie. En Nelleke ook, die is bekend van Opsporing Verzocht en Kunst en Kitsch. Anousha zat in Vrouwenvleugel, Onderweg naar Morgen en Koefnoen. In de voorstelling zul je horen dat zij ook nog eens een fantastische zangeres is.” Zelf zit Van den Hurk niet echt stil: mensen uit Zuid Oost Brabant kennen haar natuurlijk van het Zuidelijk Toneel waar ze meespeelde in ‘Othello’, ‘Faust’ en ‘Het Poppenhuis’. Verder heeft ze zo ongeveer bij elke Nederlandse theatergroep gespeeld en op tv zagen we haar in Klokhuis, Pleidooi, Baantjer, Unit 13. Van den Hurk zelf is niet verbaasd: “Ik ben ook al dertig jaar bezig! In maart begint op tv trouwens de tweede reeks van Bloedverwanten”, maakt ze nog even reclamen tussen neus en lippen door.
‘De Hormonologen’ beleeft dit seizoen haar reprise, en ook nu zijn er alweer enkele voorstellingen achter de rug. “We merken dat het publiek weer erg enthousiast is. Na afloop wordt er trouwens flink geborreld. Vrouwen die elkaar voor de voorstelling niet kenden maar door de voorstelling met elkaar in gesprek komen, wisselen ervaringen uit en hebben zo een topavond”, verteld ze enthousiast. Enthousiast blijft ze als we het hebben over de andere voorstellingen in het zuiden van het land. “Ik zei meteen: ‘Jongens, wat er ook gebeurt, de laatste voorstelling – die spelen we op 2 juni in ’s-Hertogenbosch, mijn geboortestad – dan sta ik op de planken, ongeacht welk schema dan ook’.” 15 maart speelt ‘De Hormonologen’ nog in Helmond, op 1 april in Eindhoven en in Tilburg is een extra voorstelling gekomen. “Het gaat snel. Het is amper nodig dat ik hier een verkooppraatje ga houden want de vrouwen onderling zorgen wel voor genoeg reclame, ze vertellen het allemaal aan elkaar door en er is echt een run op de kaartjes”, besluit Yvonne en na een goed gesprek over de voorstelling, Brabant en verschillende ditjes en datjes besluiten we. We gaan de voorstelling snel zelf kijken.
Voor meer informatie en de speellijst: www.hormonologen.nl
Foto (c) Timon Moll
