Er hangt een bepaald soort wanhoop over ‘Advent’, het nieuwe kerstalbum van Art Garfunkel Jr., geboren als James Garfunkel, een man die zo graag zijn geboorterecht wil claimen dat hij zijn naam wettelijk heeft laten veranderen om de ‘Jr.’ erbij te krijgen. Voor het geval je het de eerste keer had gemist. Of de tweede keer. Of de derde keer dat hij zijn 83-jarige vader naar de microfoon sleept om nóg een keer te bewijzen dat ja, hij echt de zoon is van díe Garfunkel.
De jongere Garfunkel heeft wat genereus een carrière kan worden genoemd uitgebouwd in de Duitse schlagerscene, dat merkwaardige tussenrijk van Europese pop waar melodie een sprankelende, accordeon-begeleide dood sterft. Zijn eerdere albums, waaronder het schrijnende ‘Wie Du – Hommage an meinen Vater’ (vertaling: ‘Net als jij – Een hommage aan mijn pappie’), hebben bescheiden chartsucces behaald in Duitsland, waar het publiek kennelijk een hogere tolerantie heeft voor muzikaal nepotisme gezongen in het Duits met een Amerikaans accent dat Duolingo doet huilen.
‘Advent’ is Garfunkel Jr.’s eerste kerstalbum, en het is precies het soort plaat dat je doet begrijpen waarom Spotify een skip-knop heeft. Geproduceerd door Felix Gauder (die beter zou moeten weten, gezien zijn werk met de Pet Shop Boys), presenteert de plaat zich als een omhelzing van ‘minimalisme’ en het ‘less is more’-principe. In de praktijk vertaalt dit zich naar: ‘We wilden niet te veel uitgeven aan productie, dus hier zijn wat YouTube-kwaliteit synth-pads en een drumcomputer die klinkt alsof hij geleend is van een aerobicsvideo uit 1987.’ Het album opent met ‘Auld Lang Syne’, een vader-zoon duet dat, en ik ben hier genereus, het minst aanstootgevende is wat wordt aangeboden. Art Sr.’s stem, opmerkelijk goed bewaard gebleven ondanks zijn leeftijd en dat beruchte kreeftverslikking-incident in 2010, heeft nog steeds een kristalheldere kwaliteit. De vocalen van zijn zoon bevinden zich daarentegen in dat onfortuinlijke niemandsland: technisch competent maar volledig verstoken van persoonlijkheid, zoals liftmuziek die tot bewustzijn kwam en besloot een platencontract na te moeten jagen.
Maar ‘Advent’ is er niet tevreden mee je alleen maar te vervelen. O nee. Dit is waar het actief bizar wordt. ‘Der Kleine Trommler’ (‘The Little Drummer Boy’) begint traditioneel genoeg, je kunt bijna de sneeuw zien vallen, de familie bijeen rond de raclette, en dan, ongeveer zestig seconden later, raakt een EDM-drop je als een dronken oom met kerst. Four-to-the-floor kicks. Sidechain-compressie. Deep house synths. Het is alsof Garfunkel Jr. de studio binnenliep en aankondigde: ‘Weet je wat dit 2000 jaar oude lied ter ere van de geboorte van Jezus nodig heeft? Ibiza!!!.’ De ‘bom-bom-bom’ achtergrondzang is door zoveel effecten gehaald dat ze minder klinken als engelen en meer als defecte robots. Het is oprecht gestoord. Dan is er ‘Denn Es Ist Weihnachtszeit’ (Mary’s Boy Child), dat misschien wel de grootste zonde van het album begaat: een kerstklassieker proberen om te toveren tot een strandbar reggae-jam. Willekeurige reggae-snares stuiten door de mix alsof ze verdwaald zijn en Bob Marley zoeken. Het hele ding voelt alsof iemands kerstplaylist corrupt raakte en willekeurig genres ging shuffelen. ‘Feliz Navidad’ verliest op vergelijkbare wijze zijn verstand, met geneuzel op akoestische gitaren gemixt met voorwaarts marcherende party-schlager die het ‘Immer wieder Sonntags’-publiek collectief hun kunstgebit zou doen verliezen, zelfs als dat goed vastgeplakt zit.
De drie duetten met papa Garfunkel verdienen speciale vermelding, met name ‘Happy Xmas (War Is Over)’, dat als lead single van het album dient. Hier heeft Garfunkel Jr. een van John Lennon en Yoko Ono’s meest oprechte vredeshymnes genomen en er elk greintje originele overtuiging uitgeperst. De promotekst omschrijft het als ‘een zachte oproep tot actie’ waar ‘vrede bij ieder van ons begint, in het dagelijks leven, door kleine gebaren en gedeelde momenten.’ Nobele sentimenten, zeker. Maar wat we daadwerkelijk krijgen is een lauw, overgeproduceerd coverversie die minder klinkt als een oproep tot wereldvrede en meer als een reclame voor medicijnen. De ‘ruimte en rust’ die in de persmaterialen worden beloofd vertalen zich naar ‘we wisten niet wat we er verder mee moesten doen, dus voegden we reverb toe.’ Wanneer vader en zoon de coupletten uitwisselen, kun je bijna horen hoe Art Sr. zich afvraagt of dit echt is wat Lennon bedoelde toen hij zong “War is over, if you want it”. Blijkbaar, als je het maar hard genoeg wilt, kun je het zelfs laten klinken als een Hallmark-deuntje. Het nummer beweert ons te vragen om ‘het gevecht te staken’ en ‘de stress van het dagelijks leven achter ons te laten’, een ironisch verzoek op een album dat actief stress induceert met elke bizarre productiekeuze. Het hele album een bijna tragische poging om deze liedjes te moderniseren, om ze ‘relevant’, ‘fris’, ‘verrassend’ te maken. Het resultaat is minder innovatie en meer vandalisme. ‘Wir Wünschen Euch Frohe Weihnacht’ bevat trance-synth plucks die speciaal lijken ontworpen om af te spelen in een minigolfbaan met blacklight. Het is kerst in de lasergame-arena. Het is feestelijk op de manier waarop een verplichte bedrijfskerstborrel met mandatory fun feestelijk is.
De overige duetten met papa Garfunkel, ‘Auld Lang Syne’ en ‘The First Noël’, voelen minder als artistieke samenwerking en meer als een wanhopige smeekbede om legitimiteit. Kijk, zo lijken ze te schreeuwen, een echte Garfunkel zingt met me! Art Sr. klinkt, dat moet gezegd, professioneel geamuseerd door het geheel, als een man die genoeg familiedinertjes heeft meegemaakt om te weten wanneer je gewoon moet glimlachen en knikken. Je kunt je voorstellen dat hij akkoord ging met deze opnames met de vermoeide berusting van een ouder die heeft geleerd dat je je kinderen soms gewoon hun eigen fouten moet laten maken. Zelfs heel publieke, heel dure fouten. Op cd, vinyl en streaming. Hij houdt toch nog steeds van die jongen.
Het promotiemateriaal citeert Garfunkel Jr. die nostalgisch wordt over “De Duitse platen van Frank Schöbel of Heintje die hij samen met zijn grootmoeder luisterde, de Amerikaanse klassiekers van Boney M, het knapperen van het vuur in de open haard, koekjes bakken.” Het is een lief sentiment, oprecht. Maar ‘Advent‘ roept niets van die warmte op. In plaats daarvan voelt het berekend, focusgroep-getest, ontworpen voor maximale airplay op Duitse radiostations die zich richten op een publiek dat denkt dat Helene Fischer de cutting edge van hedendaagse muziek vertegenwoordigt.
Er is iets bijna Shakespeariaans aan het hele project. Hier is een man die zijn naam wettelijk heeft laten veranderen om zijn afkomst te bevestigen, die op zijn zestiende naar Berlijn verhuisde om aan de schaduw van zijn vader te ontsnappen maar vervolgens zijn hele volwassen leven doorbrengt met er verwoed naar zijn vader zwaaien, die een carrière heeft opgebouwd die bijna volledig bestaat uit het coveren van zijn vaders liedjes in het Duits, een taal die Art Sr. niet eens spreekt. Het is performance art, eigenlijk. Een conceptueel stuk over identiteit, erfenis en het verpletterende gewicht van ouderlijke verwachtingen. Behalve dat het niet opzettelijk is, wat het nog triester maakt. In interviews heeft Garfunkel Jr. enthousiast gesproken over zijn Duitse carrière, zijn liefde voor de taal, zijn opwinding over schlager. Er zit daar zeker een oprechte passie. Maar passie zonder smaak is gewoon lawaai, en ‘Advent’ is heel erg luidruchtig, zelfs in zijn ‘minimalistische’ momenten. Het probleem is niet dat Art Garfunkel Jr. ongetalenteerd is. Het is dat hij volkomen verloren lijkt, muzikaal en misschien ook persoonlijk, jachtend op chartsucces in een land dat blijkbaar lagere standaarden heeft voor wat een kerstalbum vormt, terwijl hij tegelijkertijd iets probeert te bewijzen aan een vader die waarschijnlijk gewoon wil dat zijn zoon gelukkig is.
De tragische ironie is dat Art Garfunkel Sr. decennialang leed onder het gewicht van de vergelijking met Paul Simon, altijd de junior partner, altijd de stem bij Simons pen. Nu heeft zijn zoon zichzelf tot een nog erger lot veroordeeld: eeuwige vergelijking met een legende, zonder het klassieke songbook om op terug te vallen. Alleen schlager. En EDM-drops. En dat wanhopige, wettelijk bindende ‘Jr.’ ‘Advent’ is niet het slechtste kerstalbum ooit gemaakt, het is te professioneel geproduceerd, te technisch competent voor die onderscheiding. Maar het is misschien wel het meest misplaatste, een vreugdeloze oefening in genretoerisme die trucjes verwart met creativiteit en familieplicht met artistieke samenwerking. Het is het muzikale equivalent van de cryptostartup van je neef: goedbedoeld, duur ogende verpakking, maar fundamenteel het punt missend. Sla deze over. Je grootmoeders Heintje-platen verdienen beter. (3/10) (Telamo Musik)