Toen de inktzwarte, claustrofobische klanken van de HBO-serie Chernobyl mijn huiskamer binnensijpelden, wist ik meteen dat hier iemand aan het werk was met een zeldzaam talent voor het vertalen van emotionele verwoesting naar geluid. De naam Hildur Guðnadóttir etste zich in mijn geheugen. Dus toen de IJslandse componiste nu met haar eerste soloalbum in tien jaar komt, was de aandacht getrokken en de verwachting hoog gespannen.
Where to From markeert een opmerkelijke terugkeer naar de kern van Guðnadóttirs artistieke identiteit, ver van de bombastische filmscores die haar internationaal beroemd maakten. Dit is geen Joker, geen Chernobyl, geen soundtrack voor andermans verhalen. Dit is puur Hildur, gedestilleerd tot haar essentie. Het album ontstond uit een bijzonder intiem proces, waarin de componiste over zes tot zeven jaar hinderlijk mooie melodische fragmenten in haar telefoon fluisterde, als een soort dagboek. Deze voice memos vormden de blauwdruk voor negen miniaturen die samen amper een half uur duren, maar een wereld openen die zich niet laat vangen in conventionele tijdsberekeningen.
Guðnadóttir komt uit een muzikale familie waarin creativiteit het normaalste van de wereld was. Haar vader is componist, haar moeder operazangeres. Op vijfjarige leeftijd kreeg ze haar eerste cello in handen, op tienjarige leeftijd stond ze al op een podium. Die vroege vorming hoor je terug in het technische meesterschap waarmee ze haar instrument behandelt, maar het is haar latere omzwervingen door de Berlijnse en IJslandse experimentele scene, haar werk met drone-legende Sunn O))) en industrial-pioniers Pan Sonic, die Where to From zijn eigenwijze karakter geven.
Er hangt iets boven dit album dat je inderdaad snel geneigd bent als typisch IJslands te bestempelen. Die bijzondere combinatie van ijzige weidsheid en verstilde intimiteit, van vulkanische spanning onder een kalm oppervlak. Maar dat zou te gemakkelijk zijn. De IJslandse klank, als die al bestaat, is geen geografisch gegeven maar een artistieke keuze, geworteld in de manier waarop kunstenaars als Guðnadóttir omgaan met ruimte en stilte. Het is de erfenis van een eilandcultuur waar isolatie en gemeenschap hand in hand gaan, waar extreme natuurkrachten samenleven met menselijke kwetsbaarheid. Guðnadóttir kanaliseerde dit niet door haar paspoort, maar door jarenlange scholing in zowel klassieke als avant-gardetradities, door diepe vriendschappen met musici als Jóhann Jóhannsson, en door een bijna ascetische discipline in het weglaten van alles wat overbodig is.
Want minimalisme is hier het sleutelwoord. Where to From beweegt zich in het terrein van Arvo Pärt en andere meesters van de heilige eenvoud, maar dan zonder de religieuze connotaties. Strijkers en stemmen verweven zich tot klanklagen die zowel organisch als abstract aanvoelen. De negen composities stromen naadloos in elkaar over, van de ijzige openingen tot de zachtere, bijna troostende slotakkoorden. Er gebeurt weinig in traditionele zin, geen melodische hooks of ritmische uitspattingen, maar de aandacht wordt vastgehouden door de subtiele verschuivingen in harmonie, de manier waarop een cellolijn zich langzaam ontplooit, hoe een stem zich als mist over het strijkerslandschap legt.
Het concept van vriendschap staat centraal op dit album, niet alleen als thema maar als productieprincipe. Guðnadóttir nodigde een kleine, hechte groep musici uit om deze dagboekfragmenten gezamenlijk tot leven te brengen. Het resultaat klinkt als een intieme conversatie tussen oude vrienden, zonder opsmuk of virtuoze capriolen. Het is muziek die vraagt om aandacht, om een stille omgeving en een open geest. In een tijd van bombastische emotionaliteit en TikTok-aandachtsspannes voelt Where to From bijna rebels in zijn weigering om luid te zijn.
Is het perfect? Nee. De extreem korte speelduur kan frustrerend aanvoelen, alsof je net een diepe ademhaling hebt genomen en alweer moet uitademen. Sommige stukken voelen meer als schetsmatig materiaal dan als volledig uitgewerkte composities. Maar misschien is dat ook het punt. Guðnadóttir presenteert hier geen gepolijst meesterwerk, maar een intiem inkijkje in haar creatieve proces, een kwetsbare uitnodiging om mee te luisteren naar de muziek die voortdurend door haar hoofd stroomt.
Voor wie bereid is die uitnodiging te accepteren, biedt Where to From een belonend luistertraject dat lang naresoneert. Het is geen achtergrondmuziek, geen makkelijke troost. Het is een album dat ruimte neemt en ruimte geeft, dat spanning opbouwt zonder deze ooit te ontladen. Pure, onversneden Hildur Guðnadóttir, eindelijk weer terug waar ze thuishoort. (8/10) (Deutsche Grammophon)