Twintig jaar na hun doorbraak met ‘With Love and Squalor’ bewijst We are Scientists dat consistentie en vernieuwing hand in hand kunnen gaan. Het Amerikaanse duo Keith Murray en Chris Cain heeft met ‘Qualifying Miles’ hun negende studioalbum afgeleverd, een plaat die zowel terugkijkt als vooruitblikt. Na jaren van studiomaximalisatie kozen ze bewust voor een gestrippte aanpak, een ‘band in a room’ sound die hen terugbrengt naar hun roots in de jaren negentig gitaarmuziek.
Het album opent met ‘A Prelude To What’, een shoegaze-getinte track die meteen de toon zet voor wat komen gaat. Murray’s herkenbare zang zweeft over jangly gitaarakkoorden, terwijl de tekst “Your window’s closing, keep it open” functioneert als een metafoor voor het behouden van jeugdige hoop ondanks het verstrijken van de tijd. Deze opening voelt strategisch geplaatst, alsof de band bewust een brug slaat tussen verleden en heden. De productie is opvallend direct en ongepolijst vergeleken met hun vorige werk, wat de emotionele impact van de songs ten goede komt.
Muzikaal beweegt ‘Qualifying Miles’ zich comfortabel tussen verschillende genres uit de alternatieve scene van de jaren negentig en vroege jaren nul. Invloeden van Britpop, emo en zelfs pop-punk zijn hoorbaar, maar altijd gefilterd door de karakteristieke We are Scientists-lens van scherpe melodieën en intelligente teksten. ‘Please Don’t Say It’, de eerste single, combineert de glimmende voortstuwing van Yeah Yeah Yeahs met een gitaarsolo die doet denken aan The Cult. Het is precies het soort anthemische nummer waar de band altijd al excel in was.
De echte hoogtepunten van het album liggen in de emotionele diepgang. ‘The Same Mistake’ gebruikt spattende, echoënde snares die doen denken aan klassieke jaren tachtig pop, terwijl de tekst draait om het steeds terugkeren naar dezelfde fouten in relaties. Murray’s stem klinkt kwetsbaar maar vastberaden, een combinatie die de band altijd goed heeft beheerst. ‘At The Mall In My Dreams’ is misschien wel het meest nostalgische nummer, waarin kindertijd en volwassenheid botsen in een boodschap over authentiek blijven. ‘The Big One’ bevat naar eigen zeggen Murray’s favoriete gitaarsolo ooit, en die bewering is niet ongefundeerd.
Thematisch cirkelt het album voortdurend rond nostalgie, verlies en de bitterzoete pijn van het verleden. Tracks als ‘Dead Letters’, ‘What You Want Is Gone’ en ‘A Lesson I Never Learned’ verkennen allemaal aspecten van vergankelijkheid en gemiste kansen. Toch vermijdt de band sentimentaliteit door hun karakteristieke humor en zelfspot, elementen die hun persoonlijkheid al twee decennia lang definiëren.
Niet alle nummers zijn even memorabel. Enkele tracks in het midden van het album voelen wat te veilig en missen de scherpte die de beste We are Scientists-songs kenmerkt. ‘I Could Do Much Worse’ heeft een aangename flow maar blijft hangen in voorspelbaarheid, terwijl ‘I Already Hate This’ ondanks interessante storytelling niet helemaal weet te overtuigen met zijn meer mainstream sound.
‘Qualifying Miles’ voelt als een band die reflecteert op hun reis zonder gevangen te zitten in het verleden. Het is geen triomftocht maar eerder een hernieuwde kennismaking met wat We are Scientists zo bijzonder maakt: het vermogen om catchy, intelligente rock te maken die zowel het hoofd als het hart raakt. Voor een band die zo lang actief is, klinkt dit verrassend fris en urgent. Het bewijst dat volwassenheid in de muziek niet ten koste hoeft te gaan van energie en relevantie. (8/10) (Grönland Records)