Het Bridge Guitar Festival heeft zich in drie edities ontwikkeld tot het meest ambitieuze gitaarfestival van de Benelux. De eerste dag van de editie 2025 bewees meteen waarom Eindhoven zich heeft gepositioneerd als epicentrum van de gitaarcultuur. Van het lunchpauzeconcert van The Pulsar Quartet – vier veelbelovende conservatoriumstudenten die hun energie deelden in de intieme kleine zaal – tot Adrian Belews magistrale uitvoering van King Crimsons ‘Thela Hun Ginjeet’ in de Hertog Jan Zaal, toonde het festival de volle breedte van zijn ambitie.
Belews vertolking van dat complexe stuk, waarvan de titel een anagram is van ‘Heat in the jungle’, was exemplarisch voor wat het festival nastreeft. De polymetrische structuur waarin Robert Fripps originele gitaarpartij in 7/8 maat danst terwijl de song zelf in 4/4 staat, werd door Belew met verbluffende precisie uitgevoerd.
Het is precies deze filosofie, van experimentele polyritmes tot complexe narratieve structuren, van jong talent tot gevestigde grootheden, die het festival tot een ideale context maakte voor een artiest als Dominic Miller. Want Miller, een leven lang weigerend om zich in hokjes te laten plaatsen, belichaamt die kosmopolitische benadering die het Bridge Guitar Festival zo kenmerkt.
Geboren in het Argentijnse Buenos Aires, opgegroeid in Wisconsin en Londen, en nu wonend in Zuid-Frankrijk, draagt Miller letterlijk en figuurlijk de wereld in zich. Zijn muzikale DNA toont dezelfde veelzijdigheid: klassiek geschoold aan de Guildhall School of Music, verfijnd aan Berklee College of Music, en gepolijst door lessen bij de Braziliaanse gitaarlegende Sebastião Tapajós. Sinds 1990 vormt hij het muzikale geweten van Sting, een samenwerking die inmiddels meer dan dertig jaar beslaat en hem tot co-auteur maakte van tijdloze songs als ‘Shape of My Heart’. Toch zou het een misvatting zijn om Miller uitsluitend te zien als virtuoze sideman. Zijn solowerk, culminerend in het recente album ‘Vagabond’, toont een componist en improvisator die de grenzen tussen pop-sensibiliteit en jazz-sophisticatie definitief heeft weggevaagd.
Voor zijn huidige tournee had Miller een ensemble samengesteld dat zijn artistieke visie perfect weergeeft. De Belgische bassist Nicolas Fiszman, sinds 2005 deel van Millers inner circle, brengt een unieke combinatie van pop-precisie en jazz-flexibiliteit mee. Zijn cv, van Sting tot Joe Zawinul, van Patricia Kaas tot Manu Katché, illustreert dezelfde genreoverschrijdende benadering die Miller kenmerkt. Bijzonder relevant is zijn langdurige samenwerking met de Rwandees-Belgische singer-songwriter Khadja Nin sinds 1991, waarbij hij als producer, componist en arrangeur fungeerde. Die samenwerking in de wereldmuziek-pop crossover toont sterke stilistische verwantschap met de muzikale wereld waarin Miller en Sting zich bewegen.
Achter de drums zat Ziv Ravitz, de 49-jarige Israëlische virtuoos die vanuit New York de Europese jazzscene verovert. Door Miller omschreven als ‘de ultieme schilder en kleurist die nooit hetzelfde speelt’, bracht Ravitz die onvoorspelbaarheid mee die improvisatiemuziek tot leven wekt. Zijn achtergrond, van avant-garde tot mainstream jazz, maakt hem tot de ideale gesprekspartner voor Millers muzikale dialogen.
Aan de piano zat Jason Rebello, de Brits-Indiase toetsenist die een fascinerende parallelle loopbaan heeft met Miller zelf. Ook Rebello doorliep de Guildhall School of Music, ook hij werkte jarenlang met Sting, van 1998 tot 2004, na de dood van Kenny Kirkland, en ook hij combineerde een carrière als virtuoze sideman met ambitieuze soloprojecten. Na zijn jaren met Sting volgde een periode bij Jeff Beck, wat zijn vermogen toont om te excelleren in verschillende muzikale contexten. Het is een pianist wiens jazz-roots en pop-ervaring hem tot de gedroomde pianist maken voor Millers composities.
De vraag of Miller nu een jazz- of popmuzikant is, mist fundamenteel het punt. In een tijd waarin muzikale identiteit steeds minder wordt bepaald door genre-etiketten, vertegenwoordigt Miller een generatie artiesten die moeiteloos navigeren tussen verschillende muzikale werelden. Zijn compositiemethode waarin sommige stukken zich ‘bijna vanzelf schrijven’ terwijl andere weken van verfijning vereisen, toont een kunstenaar die even comfortabel is met de spontaniteit van jazz als met de structuur van popsongs. Zijn fascinatie voor Bach, die hij omschrijft als obsessie, kleurt zijn harmonische taal op een manier die noch zuiver jazz noch zuiver pop is, maar iets nieuws creëert. Het is deze synthese die zijn muziek zo herkenbaar maakt: melodisch toegankelijk, harmonisch sophisticated, ritmisch avontuurlijk.
De kleine zaal van het Muziekgebouw in Eindhoven was uitverkocht voor dit concert. Een publiek van jazzliefhebbers en gitaar spelende jeugd was gekomen om de meester aan het werk te zien. Om kwart over acht kwam het kwartet het podium opgelopen, en meteen viel de bescheidenheid van Miller op. Geen opsmuk, geen gedoe, een eenvoudig t-shirt en een lekker zittende broek moesten genoeg zijn. Ook stond er geen hele winkel aan gitaren op het podium: hij speelde de hele avond uitsluitend op zijn witte, handgemaakte K Yairi CYTM model gitaar. Een eenvoudig ogend, maar oh zo mooi klinkend instrument dat je in Europa, buiten Frankrijk waar ze gemaakt worden, niet zo veel ziet.
Zittend op krukjes werd het concert rustig aangevangen met ‘All Change’ van het album ‘Vagabond’. Duidelijk een opwarmer voor hetgeen nog zou volgen, maar meteen was duidelijk wat voor avond dit zou worden. Het spelplezier tussen de muzikanten, die verre van statisch muziek aan het maken waren, spatte er vanaf. Veelvuldig werd er gecommuniceerd met hoofdknikjes, armen die omhoog gingen, lachende blikken; heerlijk om te zien. De hiervoor beschreven kwaliteit van deze topmuzikanten bleek in elke noot, want dit was een waar muziekfeest.
Bij ‘La Belle Dame sans Regrets’, dat Miller samen met Sting componeerde voor het album ‘Mercury Falling’, kantelde het optreden. De groove kwam erin, diep en onweerstaanbaar. Drummer Ziv Ravitz liet zich op geen enkele manier intimideren door het origineel dat door Vinnie Colaiuta was ingespeeld, maar maakte er iets geheel eigenst van. Wat een heerlijke groove, en ook Jason Rebello zat met zichtbaar plezier zijn licks te spelen. Miller toonde zich geen gillend solobeest maar een muzikant avant la lettre die in zijn composities en zijn spel anderen de ruimte geeft om te mogen shinen.
Het was een concert voor en door muzikanten, maar vooral voor iedereen die van pure magie houdt. Het hoogtepunt van de avond werd, naast de gekende Sting-hits, toch echt de uitvoering van The Beatles’ ‘A Day in the Life’ van ‘Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band’. Wat een vuur, wat een plezier, wat een muzikaliteit. De manier waarop het kwartet dit meesterwerk van songwriting ontleedde en opnieuw samenstelde tot iets wat zowel herkenbaar als volkomen verrassend was, maakte duidelijk waarom Miller wordt beschouwd als een van de meest onderschatte muzikanten van zijn generatie.
Na bijna twee uur spelen kreeg het kwartet een minutenlang durende staande ovatie van het verwende publiek. In de toegiften werd het meezingvermogen van het publiek op de proef gesteld met versies van ‘Staying Alive’ van de Bee Gees en ‘The Winner Takes It All’ van Abba. Beide songs voegden muzikaal echter weinig toe aan de voorafgaande magie en deden deze eerder teniet. Een beetje corny werd het zelfs bij Abba, maar het publiek kon zingen en dat leek te volstaan.
Miller had het publiek verteld hoe blij hij was met de uitnodiging om op dit Bridge Guitar Festival te mogen spelen. Die dank was geheel wederzijds. Want wat deze avond bewees, is dat echte virtuositeit niet gaat om technische acrobatiek of showbizzgekrioel, maar om het vermogen om anderen te laten stralen in dienst van de muziek. In een tijd waarin muziek steeds meer wordt geconsumeerd via playlists en algoritmes, bood Miller en zijn kwartet iets wat zeldzamer wordt: de ervaring van muzikanten die in real-time een verhaal vertellen, waarbij elke noot een nieuwe interpretatie oplevert van hun gedeelde muzikale taal. Voor het Bridge Guitar Festival, dat zich heeft gepositioneerd als kruispunt van gitaarculturen, was er nauwelijks een passender ambassadeur dan een muzikant die de gitaar heeft gebruikt om werelden met elkaar te verbinden.
Foto’s (c) Jan Vranken