Hammer Film Productions was een Britse productiemaatschappij die zich specialiseerde in genrefilms maar ze zouden vanaf 1955 de studio worden die zich richtte op horrorfilms. Het begon met de The Quatermass Experiment (1955) die opgevolgd zou worden met Quatermass 2 (1957) . In 1958 regisseerde Terence Fisher de eerste Hammer-horrorfilm in kleur The Curse of Frankenstein. De laatste film werd een groot succes en toen kwam bij Hammer ook wel de gedachte, als we het monster van Frankenstein nieuw leven in kunnen blazen, waarom dan ook niet die andere grootheid in pantheon van horrorhelden Dracula ? En zo geschiedde. Scenarioschrijver Jimmy Sangster probeerde zowel trouw te blijven aan Bram Stoker’s boek als stroomlijnde het boek terug naar wat hij dacht dat de essentie was. Ook werden twee acteurs ingehuurd die de boegbeelden zouden worden voor de Hammer Horror films, namelijk Peter Cushing en Christopher Lee. Het is deze Dracula die voor de release in de USA was omgedoopt tot Horror of Dracula (1958) geworden die als een van de eerste films de uitstekende hoektanden bij een vampier introduceerde.
Christopher Lee had in deze film vrij weinig dialoog en moest zijn presence dus vooral op een fysieke wijze presenteren. Omdat dit ietwat te versterken kreeg hij ook contactlenzen in die rood doorlopen ogen moesten suggereren. Dat bleek niet alleen een zeer pijnlijke bedoeling te zijn bij het inbrengen, het ontnam de acteur ook een groot deel van het zicht. In de scene waar Dracula een vrouwelijke vampier van Jonathan Harker moest trekken, rende de acteur voorbij de twee acteurs die in een strijd verwikkeld waren. Uiteindelijk overwon Lee deze moeilijkheden en werd zo onder regievoering van Terence Fisher Christopher Lee een van de meest iconografische Dracula’s uit de filmgeschiedenis.
Jonathan Harker: [narrating his diary]The Diary of Jonathan Harker… Third of May, 1885. At last, my long journey is drawing to its close. What the eventual end will be, I cannot foresee. But whatever may happen, I can rest secure that I will have done all in my power to achieve success.
Jonathan Harker (John van Eyssen) heeft een baan aangenomen als bibliothecaris bij graaf Dracula (Christopher Lee). Zijn doel is echter niet om de bibliotheek van de graaf in orde te brengen. Harker is er van overtuigd dat Dracula een vampier is en hij heeft zich zelf tot doel gesteld de wereld van deze vorm van het kwaad te bevrijden. Als hij op het kasteel van de graaf arriveert wordt hij eerst aangesproken door een vrouw (Valerie Gaunt) die beweert dat ze door de graaf gevangen gehouden wordt en zijn hulp vraagt. Als Dracula verschijnt (Fisher filmt Dracula’s introductie als hij boven aan een trap verschijnt, daarmee in een keer zijn dominantie en superioriteit aantonende) verdwijnt de vrouw. Later op die dag ontmoet Harker de vrouw weer en blijkt ze een vampier te zijn. Ze bijt Harker in de nek eer de graaf haar van hem aftrekt. De volgende dag beseft Harker dat hij gedoemd is. Hij besluit voor de nacht invalt zowel Dracula als de vrouwelijke vampier te doden. Hij vindt de grafkelder waar beide vampieren rusten. Harker slaagt de vrouwelijke vampier te doden maar is te laat door de invallende nacht om Dracula te doden.
Dagen later arriveert Harker’s collega dokter Van Helsing (Peter Cushing) in het stadje Klausenburg. In een herberg krijgt Van Helsing het dagboek van Harker toe gestopt. Dat leidt hem naar het kasteel van Dracula. Daar vindt hij het lichaam van Harker, rustende in een doodskist. Van Helsing jaagt een staak door Harker’s en bespaart hem daarmee het lot van een ondode. Als Van Helsing merkt dat de foto van Harker’s verloofde Lucy ontbreekt, vermoedt Van Helsing dat Dracula zijn zinnen op haar gezet heeft. Hij vertrekt naar Karlstadt om de broer van Lucy Arthur Holmswood (Michael Gough) en diens vrouw Mina (Melissa Stribling) te informeren over de dood van Jonathan. Lucy (Carol Marsh) kan Van Helsing zelf niet te woord staan want ze is ziek maar eigenlijk is ze al in de greep van Dracula. Van Helsing probeert haar uit de handen van de vampier te houden maar slaagt hierin niet in. De volgende dag wordt ze dood gevonden.
Drie dagen later verdwijnt Tania (Janina Faye) het dochtertje van de huishoudster van de Holmswords Gerda (Olga Dickie). Men vindt haar op het kerkhof en het blijkt dat de ondode Lucy haar hierheen gelokt heeft. Lucy wenst haar broer te doden maar het is Van Helsing die dit voorkomt door haar een zilveren kruis voor te houden. Het is duidelijk voor Van Helsing dat omdat Harker Dracula’s vrouw gestolen heeft, de vampier hetzelfde heeft gedaan door Lucy de zijne te maken. Arthur begrijpt dat ook Lucy het lot van een ondode bespaard moet blijven en staat toe dat Van Helsing haar een staak door het hart slaat.
Arthur: [Van Helsing prepares to stake Lucy] Is there no other way? It’s horrible.
Doctor Van Helsing: Please try and understand this is not Lucy the sister you loved. It’s only a shell possessed and corrupted by the evil of Dracula. To liberate her soul and give her peace we must destroy that shell for all time. Believe me there is no other way.
Vanaf dat moment schaart Arthur zich aan de zijde van Van Helsing in zijn doel om Dracula te doden, maar die heeft al een nieuw slachtoffer op het oog, namelijk Mina. Terence Fisher injecteerde binnen de mythe van Dracula een duidelijke seksuele component. Zelf zag hij zo: “My greatest contribution to the Dracula myth was to bring out the underlying sexual element in the story. He [Dracula] is basically sexual. At the moment he bites it is the culmination of a sexual experience”. Dracula preyed upon the sexual frustrations of his woman victims. The (Holmwood) marriage was one in which she [Mina] was not sexually satisfied and that was her weakness as far as Dracula’s approach to her was concerned.“.
Toen Fisher Melissa Stribling regie-aanwijzingen gaf kwamen die hierop neer : “ “When she arrived back after having been away all night she said it all in one close-up at the door. She’d been done the whole night through, please! I remember Melissa [Stribling] saying ‘Terry, how should I play the scene?’ So I told her, ‘Listen, you should imagine you have had one whale of a sexual night, the one of your whole sexual experience. Give me that in your face!'”. De seksuele ondertoon is overduidelijk aanwezig in deze Dracula. Zowel Lucy en later ook Mina wachten op de vampier met gretigheid en een nauwelijks verholen seksuele honger. Dat is een van de redenen waarom deze Dracula zo onderhoudend is.
Maar ook het gespar tussen Peter Cushing en Christopher Lee is een groot pluspunt in deze film. De dynamiek tussen deze twee acteurs wordt de drijvende motor van een film die door Fisher goed in de hand gehouden wordt. De set-design en het gekozen kleurenpalet geven deze Hammer-films een heel duidelijke eigen identiteit en de gecomponeerde muziek James Barnard is naast theatraal vooral functioneel. Dracula werd een groot commercieel succes en het zou de start worden van een hele reeks films van Hammer rond Dracula, acht in getal, te weten The Brides of Dracula (1960), Dracula: Prince of Darkness (1966), Dracula Has Risen from the Grave (1968), Taste the Blood of Dracula (1970), Scars of Dracula (1970), Dracula A.D. 1972 (1972), The Satanic Rites of Dracula (1973) en de exoot The Legend of the 7 Golden Vampires (1974) waarvan Lee in 6 en Cushing in 4 films te zien was. Van die films was Dracula niet alleen de duidelijkste trendzetter maar ook nog een van de beste uit deze reeks.
Regie: Terence Fisher.
Acteurs: Peter Cushing, Christopher Lee, Michael Gough, Melissa Stribling, Carol Marsch, John Van Eyssen, Valerie Gaunt, Olga Dickie, Janina Faye, Charles Lloyd-Pack, George Woodbridge, Georgen Benson, Miles Malleson, Geoffrey Bayldon, Barbara Archer, Paul Cole
Waardering: 6,5
