In de wereld van klassieke muziek is er een compositie die al decennia lang luisteraars betovert met zijn krachtige klanken en meeslepende melodieën – ‘Carmina Burana’ van Carl Orff. Achter dit muzikale meesterwerk schuilt een verhaal van historische ontdekkingen, creatieve inspiratie en een diepe duik in middeleeuwse teksten. Maandagavond werd het meesterwerk uitgevoerd door het International Symphony Orchestra of Lviv uit het Oekraïense Lviv en het nationale koor van Oekraïne ‘Dumka’, gedirigeerd door de Nederlandse Dirigent Raymond Janssen.
Maar voor het zover was, bracht het International Symphony Orchestra of Lviv een opbouwend voorprogramma, bestaande uit kortere militaristische werken van Dvořák en de enkele jaren geleden overleden Oekrainse componist Skoryk, maar ook modernere filmmuziek van Enrico Moricone en een suite uit Lord of the Rings van Howard Shore. Een passende bloemlezing van de hedendaagse klassieke muziek in vogelvlucht met hier en daar een romantische ondertoon tussen het bombastische geweld.
Carl Orff, een Duitse componist uit de 20e eeuw, vond zijn inspiratie voor ‘Carmina Burana’ in een verzameling middeleeuwse liederen en gedichten. Deze verzameling, ook bekend als de Carmina Burana, werd ontdekt in een klooster in Benediktbeuern, Duitsland, in de 19e eeuw. De teksten, geschreven in Latijn, Oudhoogduits en Middelhoogduits, bevatten een schat aan lyrische expressie, variërend van liefde en lust tot het alledaagse leven.
Orff was gefascineerd door de rauwe emoties en de levendige verbeelding die uit deze middeleeuwse geschriften sprak. Hij besloot deze teksten als basis te nemen voor zijn compositie, waarbij hij de krachtige ritmes en melodieën creëerde die ‘Carmina Burana’ zo herkenbaar maken. Het stuk werd voor het eerst uitgevoerd in 1937 en heeft sindsdien zijn plaats veroverd als een van de meest opwindende en dramatische werken in de klassieke muziekgeschiedenis. Janssen was wat later met zijn eerste uitvoering maar voert het stuk ook al sinds jaar en dag uit, en dat merkte je. Tot in de puntjes perfect werden de delen uitgevoerd alsof men naar een plaatopname zat te luisteren. En dat is eigenlijk ook het enige minpuntje: er mistte gevoel.
De keuze van Orff om te putten uit middeleeuwse bronnen voegt een extra laag van betekenis toe aan ‘Carmina Burana’. Het verbindt luisteraars met een ver verleden, waarin de menselijke ervaring werd vastgelegd in poëzie en muziek. Door deze oude teksten nieuw leven in te blazen, slaagde Orff erin om een tijdloos werk te creëren dat zowel historische diepgang als hedendaagse emotie belichaamt.
Meer dan 130 musici en koorleden op het podium van een van de mooiste concertzalen van Nederland, zorgden ervoor dat een uitverkochte zaal vol emotie genoot van voor naar achter. Dirigent Ronald Janssen wist de diepgang van Orff’s klassieker vloeiend over te brengen en de orkestleden tot grote hoogten te brengen.
Terwijl ‘Carmina Burana’ zijn weg blijft vinden naar concertzalen over de hele wereld, blijft het een eerbetoon aan de kracht van ontdekking en creativiteit. Carl Orff’s meesterwerk herinnert ons eraan dat de muzikale inspiratie soms te vinden is in de vergeten hoeken van geschiedenis, en dat de resonantie ervan eindeloos kan zijn. Door het Symphonisch orkest van Lviv lijkt het stuk nog jaren in perfectie te worden uitgevoerd. En terecht. In ieder geval nog enkele dagen in Nederland.
