Tamara van Esch is terug op Nederlandse bodem, na een hernieuwde kennismaking met Japan. In de ‘Sakura Tour’ reisde ze mee met de bloei van de Sakura, de kersenbloesem. Van zuid naar noord, van Osaka naar Sapporo. Bestaande ideeën kregen vorm en nieuwe ideeën ontstonden. Tamara van Esch komt helemaal tot bloei tijdens haar Japanse ‘Sakura Tour’.
Tamara zit er heel enthousiast bij, zelfs te vroeg voor onze afspraak. Geen spatje vermoeidheid te bespeuren na de tiendaagse tournee in het verre Japan, integendeel… “Het was daar zo superleuk. Het is me tot nu toe gelukt om alle positieve dingen bij me te houden. Dat wilde ik vooraf ook: erna de tijd pakken om alles te verwerken en na te genieten”, zegt ze met een ontwapenende glimlach. “De afgelopen tien jaar heb ik eigenlijk alleen maar gerend. Allemaal superleuk, met mijn eigen muziek, en in verschillende bands, maar ik heb niet echt stil gestaan bij dingen.”
Tamara ging in april met ‘haar’ twee muzikanten Jorn en Magnuss naar het mysterieuze Japan, het land dat volgens velen ‘anders aanvoelt’, een land van eeuwenoude levenswijsheden. Met onder haar arm het Nederlandstalige repertoire van de laatste twee albums ‘In je Hoofd’ en ‘Tussen Lagen’. Waarin ze minutieus de menselijke psyche onderzoekt en bezingt. Deze reis, juist naar Japan, moet haast wel iets hebben gedaan met de muzikant en de persoon Tamara van Esch… “Ik ben nu veel zekerder. Ik wist al sinds mijn vierde dat ik performer wilde zijn, maar heb altijd heel erg aan mezelf getwijfeld. Ik heb die wens een beetje weg geduwd met ratio. ‘Ja maar… waarom zou je dat kunnen?’, zoiets. Sinds mijn deelname aan het programma ‘De Beste Singer songwriter van Nederland’ groeide echter het besef dat ik er mag zijn als muzikant. Ik was toen negentien.” En nu, zo’n tien jaar later? “Nu ben ik zo ver dat ik mezelf echt artiest durf te noemen. En dat ik mag doen wat ik wil.” Haar recente tour door het land van de rijzende zon lijkt dat alleen maar te bevestigen. “Ik was zelfverzekerd: Hier sta ik en de mensen komen ook echt voor mij.” Ze gaat zich dan ook nog meer toeleggen op haar muziek. “Even een sprong in het diepe, om dat risico echt te nemen. En daar voel ik me nu heel rustig over. Dat zou ik voorheen niet hebben gehad.”
Nederlandstalige, diepzinnige teksten naar Japan… Je zou bijna zeggen: je moet maar durven. Maar dat is misschien juist de kracht van muziek, van haar muziek. “Het gevoel komt naar voren in hoe het klinkt, in de melodie en het arrangement. Daarvoor hoef ik geen andere taal te zingen. Tijdens de optredens schilderde een kunstenaar live mee, Kohei heette hij. En wat hij maakte, klopte honderd procent met de muziek… Terwijl hij geen idee had waar ik over zong…”
Toch ging Tamara aan de slag met de teksten. Voor haar luisteraars in Japan, maar ook als een logische volgende stap als muzikant. “Ik heb bijna alle nummers van de laatste twee platen in het Engels vertaald, ook voor het tekstboekje van de Japanse uitgaven. Want ik heb nu ook een Japans label dat mijn plaat uitbrengt.” Voor de live uitvoering vertaalde ze drie nummers naar het Engels, en…. “eigenlijk wil ik dat blijven doen. Het zit al jaren in mijn hoofd om in het Engels te zingen… Ik begon op mijn veertiende met Nederlands omdat ik het leuk vond om met poëzie te spelen. Ik dacht steeds dat ik me daarin ook beter kon uitdrukken. Maar door samenwerkingen in het buitenland neig ik steeds meer naar het Engels. En dat werkt ook goed. Mijn stem voelt dan veel vrijer, ik kan veel meer kanten op…”En ook daarin werd ze bevestigd, onder de witte en roze bloesem van de Sukara…: Ja, door de Japan ervaring wil ik eigenlijk veel meer in het buitenland gaan spelen.”
Ook al omdat Tamara het heel belangrijk vindt om live op te treden, voor de mensen, tussen de mensen… “Omdat dan de mensen samen zitten die anders niet samen zouden zijn. Je verbindt ze met elkaar. Je bent samen iets aan het beleven. En als iemand zich ook nog kan vinden in mijn muziek, dan vind ik dat heel fijn. In Japan vertelde iemand dat hij een vervelende week had gehad en dat dit precies was wat hij nodig had. Dat is waar ik het voor doe.”
Maar daarnaast is muziek voor haar ook iets om haar eigen emoties en gedachten te verwerken. “En ook die van anderen. Dat de muziek een soort sociaal maatschappelijke rol speelt.” Daarbij blijkt duidelijk haar voorliefde voor het brein; voor haar brein en dat van de ander. “Ik ben ooit dan ook begonnen aan een studie medische natuurwetenschappen. Ik zocht een manier om die twee dingen te combineren, muziek en ‘de psyche’.” En dat is haar prachtig gelukt op het album ‘Tussen Lagen‘ (2022). “Hiervoor wilde ik mensen interviewen in een ggz instelling. Maar daarvoor zijn ze te kwetsbaar. Ik kon wel terecht bij mensen die na hun behandeling weer een plekje in de samenleving hadden gevonden. Ik stelde hen slechts één vraag: ‘Wil je íets over jezelf vertellen?’ Het was wel zwaar, hoor, die verhalen. Maar ze gaven me veel inspiratie om songteksten te gaan schrijven. Daarmee ben ik vervolgens weer terug gegaan, net als bij de latere demo’s. ‘Ben je het eens met de sfeer, vind je het goed als ik het zo breng?’ Allemaal vonden ze het ‘wauw’, waren ze blij en trots.”
Ze bracht ‘Tussen Lagen’ uit onder haar eigen naam, Tamara van Esch. Waar ze voorheen de artiestennaam Mevrouw Tamara gebruikte. “Maar zo wil ik al vijf jaar niet meer heten. Mevrouw Tamara past niet meer bij mij en het werkt me wel eens tegen. Het is wel deel van mij, maar ik heb ook andere kanten. Ik wil veel meer samenwerkingen gaan doen, meer internationaal. En als ik nu mijn eigen naam gebruik, dan kan ik mezelf honderd procent vrijheid geven om elke stijl te maken die ik wil.”
Zo trad in Japan dan ook Tamara van Esch op, en niet mevrouw Tamara. Live optredens in prachtige, intieme venues. Die haar gelukkig maakten in het moment en tevens inspiratie gaven voor de toekomst. Ze schreef het zelf in haar dagboek dat ze bijhield van de reis: ‘Weer is het optreden heel erg fijn en luisteren de mensen aandachtig. Het doet me zo goed om me zo geaccepteerd te voelen (…) Het brengt me op nieuwe gedachten voor shows in Nederland: misschien meer mikken op kleinere plekken in kleinere bezetting, waar mensen aandachtig luisteren en iets nieuws willen ontdekken.‘ In de tijd die ze zichzelf heeft gegund om alles te verwerken en om na te genieten, ging ze ook meteen aan de slag: “Ik ga binnenkort daadwerkelijk huiskamer concerten geven. En we gaan bijvoorbeeld ook in een oude boekwinkel spelen en in een knus restaurant. Voorheen zou ik denken dat dit een stap terug zou zijn, spelen op kleine plekken. Maar nu denk ik: voor nu is mijn gevoel zo, om me te verbinden met zo’n kleine groep mensen. Ik geef ruimte aan nieuwe dromen.”
Het land is bijna tien keer zo groot als Nederland, met 7 maal meer inwoners, op een afstand van bijna 10.000 kilometer: Japan. Voor Tamara is het echter een land met meer dan alleen cijfers. Een land met gevoel, met warmte. De lange en intense reis heeft het onderbewuste bewuster gemaakt. Het gevoel dat het goed is, dat het mag, dat het kan. Dat Tamara van Esch het kan. Tamara van Esch komt helemaal tot bloei tijdens haar Japanse ‘Sakura Tour’.
Foto’s (c) Tamara van Esch & Pentoru
